Trzeci trymestr ciąży – czego się spodziewać? Jak rozwija się dziecko?

kobieta w zaawansowanej ciąży

Trzeci trymestr ciąży to jej ostatni etap. W tym czasie dziecko intensywnie zwiększa swoją masę i ćwiczy umiejętności potrzebne do życia poza macicą. Mama natomiast coraz bardziej odczuwa dolegliwości ostatnich tygodni ciąży i niecierpliwie odlicza dni do porodu.

Przyszła mama a 3. trymestr ciąży

Trzeci trymestr ciąży rozpoczyna się wraz z jej 28. tygodniem, a kończy się – przynajmniej według normy – w 40. tygodniu. Rzeczywiste zakończenie jest jednak indywidualne dla każdej kobiety i jej dziecka. Zarówno bowiem poród w 38. tygodniu jak i 41. uznawany jest za prawidłowy.

Przeczytaj więcej o przebiegu poszczególnych trymestrów ciąży - klik >>>

Trzeci trymestr ciąży i jego dolegliwości

Opisywany etap ciąży jest z pewnością najbardziej wymagający fizycznie dla kobiety. Rosnący brzuch, który z każdym tygodniem ciąży zwiększa swój obwód o około 1 cm, przyczynia się do zmiany środka ciężkości.

W tym czasie następuje również dalszy wzrost masy ciała. Liczba dodatkowych kilogramów jest indywidualna dla każdej ciężarnej i zależy od wielu czynników, w tym w dużej mierze od jej wagi przed ciążą.

Ociężałość, trudności w poruszaniu się oraz wykonywaniu codziennych czynności – z takimi wyzwaniami musi mierzyć się przyszła mama w ostatnich tygodniach przed porodem.

Jednak problemy ze wspinaniem się po schodach czy wiązaniem butów nie są jedynymi. Kobieta zaobserwować może u siebie znaczny spadek energii w porównaniu z poprzednimi tygodniami.

3. trymestr ciąży to również takie dolegliwości jak:

  • zgaga;

  • zaparcia;

  • utrudnione oddychanie;

  • obrzęki stóp i dłoni;

  • hemoroidy;

  • rozstępy;

  • bezsenność;

  • rozkojarzenie i problemy z pamięcią;

  • ból pleców;

  • skurcze nóg oraz rąk;

  • częsta potrzeba oddawania moczu;

  • skurcze Braxtona-Hicksa – niebolesne i nieregularne – w przeciwieństwie do tych porodowych;

  • swędzenie napinającej się skóry;

  • uczucie gorąca;

  • wyciek mleka z piersi.

Coraz bliżej spotkania, czyli radości trzeciego trymestru ciąży

Trzeci trymestr ciąży to jednak nie tylko problemy i nieprzyjemne dolegliwości. To przede wszystkim czas, w którym mama coraz lepiej poznaje swoje dziecko, rozpoznaje jego pory aktywności i czuwania, a także zwyczaje.

Maluszek staje się jej więc jeszcze bliższy i coraz bardziej nie może doczekać się ona pierwszego spotkania. W tym czasie zazwyczaj ostatecznie kompletuje wyprawkę, dopieszcza najdrobniejsze elementy wystroju pokoju lub kącika w sypialni oraz pakuje torbę do szpitala. Marzy o chwilach, w których będzie tulić swój skarb w ramionach.

Badania i zalecenia – 3. trymestr ciąży

Na tym etapie ciąży należy oczywiście nadal zgłaszać się na wyznaczone u ginekologa wizyty. Pod koniec ciąży mogą one odbywać się częściej. Ponadto, poza standardowymi badaniami, wykonuje się:

  • USG w trzecim trymestrze – które pomoże ocenić tempo wzrastania płodu;

  • KTG – badanie kardiotokograficzne, które monitoruje akcję serca płodu oraz czynność skurczową macicy – o konieczności jego wykonania decyduje lekarz;

  • badanie GBS – wymaz z pochwy pozwalający wykryć obecność paciorkowców z grupy B.

Nadal także należy zwracać uwagę na zdrową dietę i odpowiednią dawkę ruchu.

Ważne, aby wraz z dietą przyszła mama dostarczała sobie i dziecku niezbędnych składników odżywczych. Na tym etapie ciąży następuje intensywny rozwój mózgu maleństwa, dieta powinna więc obfitować między innymi w kwasy tłuszczowe omega-3. Z kolei ze względu na zwiększone ryzyko zgagi u kobiety, warto, aby unikała ona wyjątkowo ostrych, kwaśnych i ciężkostrawnych dań. Istotne, aby spożywała często, małe porcje i dokładnie przeżuwała każdy kęs.

Znaczenie dla dobrego samopoczucia i przygotowania do porodu mają ćwiczenia dostosowane do etapu ciąży, w tym spacery na świeżym powietrzu oraz ćwiczenia oddechowe. Jeśli przyszła mama nie zapisała się wcześniej na zajęcia do szkoły rodzenia, jeszcze teraz może to nadrobić.

Trzeci trymestr ciąży i rozwój dziecka

Na początku trzeciego trymestru dziecko waży już zazwyczaj ponad kilogram. W ciągu najbliższych trzech miesięcy potroi swoją wagę. Będzie się również nadal rozwijało, ćwiczyło wcześniej nabyte umiejętności oraz zdobywało kolejne. Warto w tym miejscu wspomnieć między innymi o tym, że maluch:

  • zaczyna mrugać powiekami (28. tydzień);

  • na jego mózgu pojawiają się charakterystyczne bruzdy, dzięki którym możliwy będzie jego dalszy intensywny rozwój (30. tydzień);

  • ma już skórę w różowym kolorze (33. tydzień);

  • ma twarde kości, z wyjątkiem tych tworzących czaszkę, co ma ułatwić przejście główki przez kanał rodny w trakcie porodu (34. tydzień);

  • jest uznawany za rozwiniętego (38. tydzień).

Trzeci trymestr ciąży to dla dziecka przede wszystkim czas intensywnego przybierania na wadze i powstawania pod jego skórą warstwy tkanki tłuszczowej. Jej zadanie to – oczywiście poza sprawianiem, że maluszek jest okrąglutki i słodki – ochrona przed utratą ciepła.

Ruchy dziecka z każdym tygodniem ciąży stają się bardziej skoordynowane. W inny sposób niż wcześniej odczuwa je też przyszła mama. Nie są to już kopniaki z drugiego trymestru. Ruchy te przypominają teraz bardziej mocne uderzenia, rozpychanie się i wiercenie. Maluch nie ma już bowiem miejsca na robienie fikołków. Macica staje się dla niego za ciasna. Pod koniec ciąży przybiera zazwyczaj pozycję najlepszą do porodu, a więc głową w dół.

Przyszła mama, zwłaszcza pod koniec ciąży, powinna uważnie obserwować ruchy dziecka. Powinno ich być przynajmniej 10 w ciągu godziny. W przypadku odczucia wyraźnie słabszych ruchów lub wręcz przeciwnie – ich wzmożonej intensywności – należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala.

Pierwsze spotkanie

3. trymestr ciąży to ostatni odcinek, który muszą wspólnie pokonać mama i dziecko, aby móc się szczęśliwe spotkać. Mamie zazwyczaj ostatnie tygodnie wydają się ciągnąc w nieskończoność. Strach przed porodem często ustępuje na rzecz wypatrywania jego zwiastunów.

Dziecko zaś często bywa niepunktualne i za nic ma wyznaczony termin porodu.

Wreszcie jednak następuje ta upragniona chwila. Trzeci trymestr ciąży dobiega końca i mały człowiek przychodzi na świat.

Bibliografia

  • E. Newfield; Third-trimester pregnancy complications; Prim Care. 2012 Mar;39(1):95-113; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22309584/

  • H. G. Acevedo, M. H. Rahman, M. A. Moreno; Sonography 3rd Trimester And Placenta Assessment, Protocols, And Interpretation; Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK572062/

  • M. Westerneng, M. Diepeveen, A. B. Witteveen, M. J. Westerman, H. E. van der Horst, A. L. van Baar, A. de Jonge; Experiences of pregnant women with a third trimester routine ultrasound – a qualitative study; BMC Pregnancy Childbirth. 2019; 19: 319; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6720093/

  • M. Westerneng, M. Diepeveen, A. B. Witteveen, M. J. Westerman, H. E. van der Horst , A. van Baar, A. de Jonge; Experiences of pregnant women with a third trimester routine ultrasound - a qualitative study; BMC Pregnancy Childbirth. 2019 Sep 2;19(1):319 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31477046/