Trymestry ciąży – jak rozwija się dziecko? Jakie zmiany zachodzą w organizmie matki?

Kobieta w ciąży

Ciąża – która dzieli się na trzy trymestry – to czas, w którym w organizmie matki zachodzą ogromne zmiany. Mają one za zadanie zapewnić jak najlepsze warunki dla rozwijającego się dziecka. W poniższym artykule omówimy trzy trymestry ciąży i specyfikę każdego z nich.

Trymestry ciąży a rozwijające się dziecko

Jesteś w ciąży i wiesz, że w Twoim brzuchu rozwija się nowe życie. Ma miejsce cud, w którym z dwóch połączonych komórek powstał nowy człowiek. Mieszkaniec Twojego brzucha rozwija się przez 9 miesięcy, aby ostatecznie opuścić bezpieczne schronienie, kiedy już będzie gotowy do rozpoczęcia życia na świecie.

Zanim jednak to się stanie, muszą ukształtować się wszystkie jego organy, aby mogły w przyszłości podjąć swoje funkcje.

Jak maleńka kropka zmienia się w dorodnego bobasa gotowego do rozpoczęcia przygody na tym świecie? Jak wyglądają trymestry ciąży z perspektywy Twojego dziecka? Podejrzyjmy, co ciekawego dzieje się u niego przez 40 tygodni.

Zobacz także: Kalendarz ciąży - Twoja ciąża tydzień po tygodniu

Pierwszy trymestr ciąży (1 – 13 tydzień ciąży)

Patrząc na wszystkie trymestry ciąży – ten pierwszy jest spośród nich niewątpliwie najistotniejszy. Z punktu widzenia rozwoju dziecka i kształtowania wszystkich jego narządów i układów trzy pierwsze miesiące ciąży są najważniejsze. To wówczas na przestrzeni kilkunastu tygodni z połączenia komórki jajowej i plemnika powstaje mały człowiek, który wyglądem przypomina już dziecko mające za kilka miesięcy przyjść na świat.

W tych pierwszych tak istotnych tygodniach dzieje się bardzo dużo, między innymi:

  • rozpoczyna się formowanie cewy nerwowej, która da początek mózgowi i rdzeniowi kręgowemu (5 tydzień);

  • zaczyna bić serce oraz tworzą się zalążki układu pokarmowego, a wygląd malucha jest zazwyczaj wówczas porównywany do malutkiej kijanki (6 tydzień);

  • powstają zawiązki kończyn górnych i dolnych; waga dziecka wynosi 1 g (7 tydzień);

  • rozpoczyna się kształtowanie mięśni (9 tydzień);

  • rozwijają się płuca (10 tydzień);

  • dziecko waży 9 g (11 tydzień);

  • zaczynają powstawać struny głosowe (13 tydzień).

Drugi trymestr ciąży (14 – 27 tydzień ciąży)

Dziecko, u którego w poprzednim trymestrze rozwinęły się istotne układy i narządy, teraz znacząco zwiększa swoją masę i długość. Zazwyczaj w tym czasie zdradza już światu – podczas badania USG – swoją płeć. Natomiast mama może cieszyć się jego pierwszymi odczuwalnymi ruchami w brzuchu, które z czasem zmienią się w intensywne kopniaki.

W drugim trymestrze ciąży w brzuchu mamy dzieje się również bardzo wiele:

  • na głowie malucha mogą już pojawić się pierwsze włosy, a całe ciało zaczyna pokrywać tymczasowe owłosienie (lanugo), które ogrzewa ciało dziecka; maluch waży około 25 g (14 tydzień);

  • maluszek nabył już umiejętności ssania, połykania jak również opanował ruchy oddechowe (15 tydzień);

  • serce bije ok. 150 uderzeń na minutę, a waga dziecka wynosi około 100 g (17 tydzień);

  • maleństwo nauczyło się ziewać; miewa też już czkawki, a na jego palcach pojawiają się linie papilarne (18 tydzień);

  • w układzie pokarmowym zaczynają wydzielać się soki trawienne (19 tydzień);

  • ruchy stają się coraz bardziej skoordynowane (21 tydzień);

  • rozwijają się zmysły, a maluch waży około 500 g (22 tydzień);

  • kształtuje się sieć naczyń włosowatych, które później wypełnią się krwią; w płucach rozwijają się pęcherzyki płucne (25 tydzień);

  • maluch waży około kilograma i zdecydowanie przybywa mu warstwy tłuszczu; otwiera też – zamknięte do tej pory – oczy (26 tydzień).

Trzeci trymestr ciąży (28 – 40 tydzień ciąży)

W ostatnim trymestrze ciąży maluszek zaczyna przypominać słodkiego, okrągłego bobaska. Wszystko to dzięki pojawiającej się pod jego skórą warstwie tłuszczowej. Z tego też powodu robi mu się w brzuchu mamy coraz ciaśniej. Czas pomyśleć o wyprowadzce – trymestry ciąży dobiegają końca. W ostatnim z nich:

  • dziecko zaczyna mrugać powiekami (28 tydzień);

  • mózg zaczyna przybierać swój właściwy – „pofałdowany” – wygląd (30 tydzień);

  • między neuronami mózgu pojawia się sieć połączeń; maluch ma rytm snu i czuwania (31 tydzień);

  • dziecko uczy się obracać swoją głową (32 tydzień);

  • waży około 2000 g (33 tydzień);

  • następuje rozwój układu immunologicznego, a więc dziecko zdobywa odporność (34 tydzień);

  • maluszek rośnie i przybiera na wadze (37 – 40 tydzień).

Trymestry ciąży z punktu widzenia przyszłej mamy

Kobieta w ciąży przegląda zdjęcia z USG
Trymestry ciąży a samopoczucie przyszłej mamy

Widzisz dwie kreski na teście ciążowym. Nie ważne od jak dawna czekałaś na taki właśnie wynik. Jesteś szczęśliwa, ale jednocześnie pełna obaw. W głowie masz milion myśli. Przed Tobą długa droga, na końcu której przytulisz swoje wyczekiwane maleństwo.

Tymczasem przed Twoim organizmem szereg zmian. Zmieniać się będzie Twoje ciało. Twoja psychika również będzie przygotowywać się do nowej życiowej roli. Przed Tobą 9 miesięcy, które dzielą się na trzy trymestry ciąży. Każdy z nich ma swoją specyfikę. Są trudne, ale jednocześnie piękne. W każdym z nich Twój organizm będzie musiał sprostać innym wymaganiom. Pokonać (lub nie) poranne mdłości, przetestować wszystkie domowe sposoby na zgagę i od nowa nauczyć się utrzymywać równowagę.

Dobrze wiedzieć, czego możesz spodziewać się po tym wyjątkowym stanie. Czy na końcu tej drogi stwierdzisz, że określenie „stan błogosławiony” w żaden sposób nie pasuje do ciąży? A może dojdziesz do wniosku, że jesteś stworzona do bycia w ciąży?

Tymczasem jednak przed Tobą 280 dni. Gotowa na podróż przez trzy trymestry ciąży?

Mdłości, bolesne piersi i ciągłe zmęczenie, czyli trymestry ciąży czas zacząć. Pierwszy trymestr

Jednym z pierwszych objawów ciąży jest zazwyczaj brak miesiączki. Nie ma co ukrywać – perspektywa braku miesiączki przez wiele najbliższych miesięcy jest dla większości kobiet kusząca. Tymczasem Ty nie wiesz, co się dzieje. Czujesz się, jakbyś miała nieustanny zespół napięcia przedmiesiączkowego. Twoje nastroje zmieniają się szybciej niż pogoda w marcu. Uważasz, aby przypadkiem nie dotknąć piersi. Tkliwość piersi ciężarnej, o której tyle słyszałaś, wydaje Ci się zbyt delikatnym określeniem. Twoje piersi bolą w czasie samego oddychania. Jesteś zmęczona jak po wyczerpującym dniu pełnym pracy, wyścigów z czasem, kolejek w sklepach… A Ty przecież dopiero wstałaś. Co prawda po tym jak wstałaś, zdążyłaś już trzy razy odwiedzić toaletę. Zastanawiasz się skąd właściwie określenie „poranne mdłości” skoro dopadają Cię o każdej porze dnia?

Powyższy scenariusz pierwszego trymestru spotyka wiele kobiet. Do najczęstszych objawów w tym okresie zaliczyć można przede wszystkim:

  • nudności i wymioty;

  • zmęczenie i senność;

  • zmiany nastroju;

  • bolesne, pełne i ciężkie piersi, a także ściemnienie otoczki wokół ich brodawki;

  • zaparcia;

  • wzdęcia;

  • tak zwane „zachcianki” ciążowe – zwiększona ochota na jedzenie określonych produktów, a czasami bardzo dziwnych połączeń smakowych;

  • większa wrażliwość na zapachy;

  • potrzeba częstego oddawania moczu;

  • zgaga;

  • nadmierne wydzielanie śliny.

Wszystkie objawy pierwszych trzech miesięcy ciąży znajdują swoje uzasadnienie w szeregu zmian zachodzących w organizmie matki. Za większość z nich odpowiedzialne są hormony. Zwiększa się produkcja estrogenów, które wpływają pozytywnie na urodę i odpowiedzialne są za przygotowanie piersi do karmienia. Wpływają także na psychikę i to pod ich wpływem kobieta zaczyna odczuwać w późniejszym etapie ciąży tak zwany syndrom wicia gniazda. Wzrasta także poziom progesteronu, który odpowiedzialny jest za większość nieprzyjemnych objawów ciąży takich jak między innymi zmęczenie, zaparcia czy ból piersi. Ponadto pojawia się hormon charakterystyczny dla okresu ciąży – gonadotropina kosmówkową (beta hCG), która wykrywana jest przez domowe testy ciążowe. Hormon ten jest winowajcą ciążowych nudności.

Spektakularna zmiana zachodzi również w sercu, którego praca przyspiesza. Znacząco zwiększa się również ilość krwi krążącej w krwiobiegu.

Kwitnąca przyszła mama, czyli drugi trymestr

Czujesz się inną kobietą niż jeszcze kilka dni wcześniej. Jakbyś kwitła. Dosłownie. I unosiła się nad ziemią. To już mnie dosłownie, bo przybyło Ci kilka kilogramów. Ale cieszysz się nimi. Twój stan wreszcie jest widoczny. Z dumą prezentujesz zaokrąglony brzuszek. Dumna jesteś również ze swoich piersi, które też zwiększyły swój rozmiar, a dodatkowo już tak nie bolą. Przestałaś też tak często odwiedzać toaletę. Pełna energii robisz rundkę po sklepach z artykułami dziecięcymi. Szukasz, sprawdzasz i gromadzisz. Powoli przygotowujesz wyprawkę dla swojego maleństwa.

Drugi trymestr ciąży nie jest jednak wolny od dolegliwości takich jak:

  • bóle kręgosłupa;

  • skurcze – zazwyczaj łydek;

  • zwiększenie pigmentacji skóry; to zazwyczaj wówczas pojawia się ciemna kreska na brzuchu, która ciągnie się od pępka aż do spojenia łonowego (linea negra); powstaje ona na skutek ściemnienia kresy białej, czyli ścięgien pionowo łączących mięśnie brzucha;

  • powstawanie pajączków naczyniowych;

  • większa wrażliwość dziąseł, a czasami nawet ich krwawienie;

  • zawroty głowy;

  • większy apetyt;

  • uczucie ciągnięcia w pachwinach;

  • częste zapominanie, roztargnienie i problemy z koncentracją;

Drugi trymestr ciąży jest powszechnie uznawany za ten najprzyjemniejszy. Pomimo wspomnianych wcześniej dolegliwości, kobietę zazwyczaj nie męczą już nudności i wymioty. Ciąża, chociaż staje się widoczna, nie jest jeszcze na tyle zaawansowana, aby utrudniać życie i uniemożliwiać wykonywanie niektórych czynności.

Trymestry ciąży na finiszu, czyli trzeci trymestr

Zaczynasz zastanawiać się, czy jest jakieś urządzenie, które zawiąże za Ciebie buty. Jeśli oczywiście będziesz mogła jeszcze założyć jakiekolwiek ze swojej bogatej kolekcji. Takiego na przykład pantofelka Kopciuszka z pewnością nie wcisnęłabyś na swoją stópkę, znaczy stopę. Jeśli mieszkasz na wyższym piętrze rozważasz przeprowadzkę do piwnicy. Nie dosyć, że będziesz miała do pokonania mniej schodów, to jest tam przyjemnie chłodno. Jest tylko jeden problem – nie ma toalety.

Masz za sobą już dwa trymestry. Ciąży zdecydowanie trudno teraz nie zauważyć. Ty natomiast zauważasz coraz więcej dolegliwości związanych z końcowym etapem ciąży. Są to:

  • ból pleców;

  • żylaki;

  • rozstępy na brzuchu, piersiach i udach;

  • duszności i problemy z oddychaniem;

  • częste oddawanie moczu;

  • skurcze Braxtona-Hicksa, czyli skurcze przepowiadające;

  • obrzęki nóg,

  • hemoroidy,

  • wyciek mleka z piersi,

  • bezsenność, problemy ze znalezieniem wygodnej pozycji do snu;

  • problemy z poruszaniem się (może pojawić się tak zwany „chód kaczkowaty”);

  • niezręczność;

  • swędzenie rozciągającej się cały czas skóry na brzuchu;

  • ucisk lub ból w okolicy miednicy.

Analizując wszystkie trymestry ciąży ten ostatni jest dla większości kobiet najtrudniejszy. To wówczas przyszła mama jest już zmęczona swoim stanem. Trzy ostatnie miesiące nasilają wspomniane dolegliwości. Kobieta staje się coraz bardziej ociężała. Na dodatkowe kilogramy, które musi codzienne dźwigać, składa się bowiem nie tylko waga dziecka w jej brzuchu, ale również:

  • macica, która przed ciążą ważyła zaledwie około 50 g, pod koniec ciąży osiąga wagę około 1 kg;

  • łożysko (waży około 500 g);

  • płyn owodniowy (około 1 l);

  • powiększone piersi;

  • dodatkowa krew krążąca w żyłach (około 1 l);

  • dodatkowe płyny zebrane w organizmie;

  • zapasy tłuszczu zgromadzone na czas karmienia piersią.

Z jednej strony więc zazwyczaj ciężarna obawia się porodu, ale z drugiej traktuje go jak wybawienie ze stanu, w którym się znajduje. Trzeci trymestr – mimo że niełatwy – to jednak z każdym dniem przybliża do największej radości, czyli pierwszego spotkania z tak długo wyczekiwanym maluszkiem.

Bibliografia

Joanna Kamińska

Macierzyństwo inspiruje ją do pisania. Swoje teksty opiera na doświadczeniach zdobywanych w czasie wędrówek w dziecięcym towarzystwie. Wędrówek, w których odkrywa świat na nowo.

Tagi:

Podobne tematy