31. tydzień ciąży – który to miesiąc?
31. tydzień ciąży koniec 7. miesiąca i niemal polowa III trymestru. Do porodu w wyznaczonym przez ginekologa terminie pozostało zaledwie 9 tygodni – to bardzo mało! Warto wziąć pod uwagę, że wiele dzieci rodzi się nawet 3-4 tygodnie przed wyznaczonym terminem, więc musisz przygotować się na taką ewentualność. Na pewno powinnaś już szykować torbę do szpitala, w której znajdą się rzeczy do sali przedporodowej, do samego porodu i do pobytu w szpitalu po porodzie. Konieczne jest spakowanie torby z rzeczami dla noworodka: wyprawka z ubrankami, przedmioty higieniczne (pampersy, pieluchy flanelowe lub tetrowe, ręcznik, krem do pupy itd.), rożek lub otulacz do spania.
31. tydzień ciąży – brzuch i waga mamy
Brzuch jest bardzo duży i mocno uciska zarówno na pęcherz, jak i jelita. Ma ponad 100 cm w obwodzie i każdego tygodnia może powiększyć się o kolejny centymetr. Waga nadal rośnie w dość szybkim tempie. Na przełomie 7. i 8. miesiąca kobiety ciężarne zwykle przybierają ok. 2,5-3,5 kg.
>>Zobacz, jak zmienia się brzuch i waga mamy w innych tygodniach kalendarza ciążowego.<<
W 31. tygodniu możesz odczuwać ból i kłucie w dole brzucha. Mogą to być skurcze przepowiadające, które przygotowują macicę do porodu, ale niekoniecznie. Ból w podbrzuszu może też wynikać z mocnych ruchów dziecka. Zarówno jedna, jak i druga przyczyna jest niegroźna. Nie stosuj jednak niezaleconych przez lekarza metod łagodzenia tego bólu, czyli np. nie przejmuj leków przeciwbólowych lub rozkurczowych, nie ogrzewaj brzucha z pomocą np. termoforu, nie stosuj gorących kąpieli.
Jeśli skurczom towarzyszą inne objawy, bądź skurcze są silne, narastają w czasie i stają się regularne, koniecznie jedź na izbę przyjęć – lekarze sprawdzą tam stan szyjki macicy, wykonają USG i KTG oraz ocenią ryzyko ciążowe. Na tym etapie ciąży jest już bowiem dość duże prawdopodobieństwo porodu – ale lepiej, aby tak się nie stało, ponieważ dziecko jest jeszcze niedojrzałe, a najlepsze warunki do rozwoju ma w łonie mamy.
31. tydzień ciąży – wygląd dziecka i jego rozwój
Jesteś ciekawa, jak wygląda dziecko w 31. tygodniu ciąży? Poniżej zamieszczamy przykładowe zdjęcie. Dziecko już bardzo przypomina noworodka. Waży ok. 1,5 kg i ma ok. 45 cm długości ciała. Ma już coraz więcej tkanki tłuszczowej. Być może przyjęło już pozycję główkową, odpowiednią do porodu, ale większość dzieci ustawia się w ten sposób między 32. a 36. tygodniem, więc nie przejmuj się, jeżeli Twój Malec nie postanowił jeszcze się tak ułożyć – jeszcze jest na to spora szansa.
Dziecko jest coraz większe i jest mu o wiele ciaśniej w macicy, przez co jego ruchy są mocne, ale występują rzadziej (nie ma już miejsca do koziołkowania i fikołków). Czasami są nawet bolesne! Ruchy kończyn często można zauważyć na skórze brzucha.
Na tym etapie pojawia się bioelektryczna aktywność kory mózgowej oraz powstają coraz to nowe szlaki połączeń pomiędzy niektóry częściami kory mózgowej, a także między samym mózgiem a obwodem ciała. To bardzo ważne procesy - dzięki nim układ nerwowy dziecka będzie miał możliwość sprawniejszego koordynowania jego ruchów, pracy wszelkich narządów, a także rozmaitych czynności – w tym myślenia.
Obecnie najmniej dojrzałe są płuca – niestety w większości przypadków nie są one jeszcze gotowe do samodzielnego pełnienia funkcji oddechowej, zatem w razie przedwczesnego porodu konieczne będzie wspomaganie. Dziecko będzie w stanie w pełni samodzielnie oddychać dopiero za 3-4 tygodnie. Jeśli wystąpi ryzyko wcześniejszego porodu, lekarze być może zdecydują o podaniu Ci leków sterydowych, które przyspieszą dojrzewanie płuc – zmniejszy to istotnie ryzyko zaburzeń oddychania.
Dziecko ma już w pełni rozwinięty harmonogram dnia: śpi w określonych porach i jest aktywne w innych. Pory te są prawdopodobnie związane z aktywnością mamy. Co ciekawe, schemat aktywności dziecka z życia prenatalnego zanika dopiero kilka miesięcy po porodzie!
Od 31. tygodnia dziecko przybiera co tydzień 100-200 g. Szybko doskonali wszystkie umiejętności. Ponadto kształtuje się temperament dziecka: jeśli jest spokojne w łonie mamy, prawdopodobnie takie też będzie po narodzinach.
Na tym etapie tworzy się system odpornościowy dziecka: mama przekazuje mu przeciwciała poprzez pępowinę, a te pomogą mu zwalczyć ewentualne infekcje po porodzie.
31. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy
Macica cały czas się powiększa i podchodzi coraz wyżej pod klatkę piersiową – jej dno znajduje się mniej więcej w połowie odległości między pępkiem a mostkiem. Macica istotnie uciska wszystkie narządy oraz organy wewnętrzne znajdujące się w jamie brzusznej – powinnaś zatem unikać obfitych posiłków i jeść częściej, ale w mniejszych porcjach – po to, by uniknąć niestrawności i bólu brzucha. Niekiedy konieczne jest rozłożenie np. obiadu na 2-3 porcje – zrób tak, jeżeli po posiłkach masz wzdęcia czy zgagę. Zobaczysz, że jedzenie w mniejszych porcjach znacznie złagodzi problem. Taki system jedzenia stanowi również profilaktykę przeciwko zatwardzeniom – a te mogą powodować hemoroidy, których ciężko się pozbyć.
Na tym etapie warto dokończyć kompletowanie wyprawki dla noworodka, ponieważ w kolejnych tygodniach zrobienie zakupów będzie coraz trudniejsze i przysporzy niepotrzebnego stresu. Lepiej przygotować się wcześniej, aby mieć wolną głowę od spraw „zakupowych” – i całą energię włożyć w przygotowanie stricte do aktu porodu i opieki nad dzieckiem po urodzeniu.
Niektóre kobiety miewają już teraz wycieki pokarmu z piersi. Jeśli tak się nie dzieje, nie oznacza to, że nie będziesz mieć pokarmu po porodzie! Po prostu w przypadku niektórych kobiet dzieje się tak, a nie inaczej – nie jest wyjaśnione, z jakiego powodu. W sytuacji, gdy masz wycieki pokarmu, dobrze jest już teraz zakupić wkładki laktacyjne i nosić je w biustonoszu. Pamiętaj, aby wkładki często zmieniać, by nie nabawić się np. grzybicy.
Na tym etapie niektóre ciężarne kobiety gorzej widzą – pogarsza się ostrość widzenia oraz patrzenie w dal. Przyczyną może być odwodnienie organizmu, zmiany hormonalne lub zwiększona objętość krwi. Staraj się zatem pić jak najwięcej wody niegazowanej – niech nie zniechęca Cię parcie na pęcherz. Być może dobre nawodnienie wystarczy, aby rozwiązać problem. Pogorszenie jakości widzenia powinno ustąpić po porodzie. To, co powinno niepokoić, to nagłe problemy z widzeniem, takie jak podwójne widzenie czy mroczki – udaj się wówczas jak najszybciej na ginekologiczną izbę przyjęć, gdyż może to być objaw zespołu HELLP – ten stanowi zagrożenie dla dziecka i matki.
Nadal możesz mieć obrzęki nóg i stóp – staraj się często wstawać, jeśli dużo siedzisz, a także często odpoczywać na lewym boku z nogami uniesionymi wyżej. Jeśli obrzęki pojawią się nagle i są duże, zgłoś się do szpitala – w towarzystwie białkomoczu mogą zwiastować stan przedrzucawkowy groźny dla życia Twojego i dziecka. Na skutek obrzęków stawów oraz ucisku nerwów, możesz doświadczyć zespołu cieśni nadgarstka – dotyka on nawet 25% kobiet w III trymestrze ciąży. Objawy mogą być mylone z reumatoidalnym zapaleniem stawów (są trudności np. z rozruszaniem palców po długim spoczynku – np. po nocy, są zaburzenia czucia w obrębie dłoni, osłabiona koordynacja) i powinny ustąpić po porodzie lub po zniknięciu obrzęków.
W III trymestrze może pojawić się ból krocza – jest odczuwalny szczególnie podczas długotrwałego siedzenia lub podczas chodzenia. Ponadto możesz czuć ból w pochwie – to znak, że drogi rodne się rozciągają i obkurczają. O obu rodzajach bólu powinnaś powiedzieć swojemu lekarzowi. Jeśli bólowi towarzyszą odmienne upławy z pochwy, wizyta u lekarza powinna być rychła (podobnie w przypadku gorączki lub krwawienia), gdyż może to zwiastować groźną dla dziecka infekcję.
Poród w 31. tygodniu ciąży
W 31. tygodniu ciąży powinnaś zacząć wybierać szpital, w którym będziesz rodzić. Weź pod uwagę, czy dany szpital respektuje różne prawa pacjentki podczas porodu, np. rodzenie w pozycji wertykalnej. Zwróć także uwagę, jakie proponuje metody łagodzenia bólu porodowego – np. akupunkturę, masaż, gaz rozweselający czy znieczulenie zewnątrzoponowe. Warto dowiedzieć się więcej na ten temat ze strony Fundacji Rodzić po Ludzku. Warto również sprawdzić, czy szpital ma dobre opinie, jeśli chodzi o porody i opiekę neonatologiczną – są różne rankingi oraz wiele opinii na forach i grupach na Facebooku.
Gdy wybierzesz szpital, możesz zgłosić się do programu Niebieskie Pudełko – wystarczy podać swoje dane, wybrać szpital, w którym będziesz rodzić i „niebieskie pudełko” wypełnione np. próbkami kremów dla dziecka, poradnikami o opiece nad dzieckiem i innymi gadżetami, będzie czekało na Ciebie w wybranym szpitalu po porodzie – do odebrania za darmo. Warto z tego skorzystać.
Jeśli w 31. tygodniu miałoby dojść do porodu, dziecko ma aż 95% szans na przeżycie. To bardzo dużo! Aby tak się stało, poród musi przebiegać w otoczeniu personelu medycznego, a także w szpitalu z dostępem do specjalistycznej aparatury dla wcześniaków.
Dziecko ułożone główką w górę - miednicowo
Jak wspomnieliśmy, jest jeszcze spora szansa, że dziecko ułoży się głową w dół. Istnieje jednak pewne ryzyko, że tak się nie stanie. Do czynników ryzyka sprzyjających ułożeniu miednicowemu płodu należą:
- poród przedwczesny,
- wady genetyczne dziecka,
- wady rozwojowe dziecka,
- wady w budowie anatomicznej macicy (np. macica dwurożna lub o nietypowym kształcie),
- ciąża mnoga,
- za mała lub za duża ilość wód płodowych.
Niekiedy zaleca się, aby dziecko, które nie obróciło się po 36. tygodniu ciąży, obrócić z zewnątrz z pomocą doświadczonego lekarza położnika – przed tym podaje się leki rozluźniające macicę. Przebiega to mechaniczne przez powłoki brzuszne. Zabieg ten jednak wiąże się z pewnym ryzykiem i musi być przeprowadzony w szpitalu. Należy wówczas kontrolować także czynności życiowe dziecka.
W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie cięcia cesarskiego – jeśli np. przedwcześnie odkleja się łożysko.
W 31. tygodniu ciąży przygotuj plan porodu
Na tym etapie warto wraz z lekarzem prowadzącym ciążę lub położną środowiskową omówić plan porodu. W planie porodu powinny znaleźć się informacje o Twoim stanie zdrowia (np. że masz choroby tarczycy, nadkrzepliwość czy inne schorzenia – wszystkie informacje o Twoim stanie zdrowia są ważne podczas porodu). Powinnaś także napisać, czy zgadzasz się na wykonanie takich zabiegów, jak golenie krocza czy lewatywa, a także nacięcie krocza w sytuacji zagrożenia pęknięciem. Możesz także napisać, czy chcesz być aktywna podczas porodu, w jakiej pozycji chcesz rodzić, na jakie formy łagodzenia bólu porodowego się godzisz i czy chcesz mieć znieczulenie zewnątrzoponowe, czy chcesz, aby osoba bliska przecięła pępowinę, a także czy chcesz karmić piersią od razu po porodzie.
