Kalendarz ciąży: 33. tydzień ciąży

33. tydzień ciąży – który to miesiąc?

33. tydzień ciąży to 8. miesiąc. Do porodu pozostało zaledwie 1,5 miesiąca. Możesz odczuwać coraz większe zmęczenie i znużenie – zaczynasz odliczać dni, gdy poznasz swojego Maluszka i nie będziesz już dźwigać przed sobą pokaźnego brzucha.

Dziecko na tym etapie może być ułożone poprzecznie lub głową w górę – ma jeszcze trochę czasu, aby przybrać pozycję głową w dół – najlepszą do porodu siłami natury. Niestety z każdym tygodniem miejsca w macicy jest coraz mniej, przez co trudniej będzie dziecku wykonać taki obrót. Jeśli nie będzie w stanie go zrobić, poród zwykle przeprowadza się poprzez cięcie cesarskie. Położenie miednicowe dotyczy ok. 4-7% porodów.

Brzuch i waga w 33. tygodniu ciąży

W 33. tygodniu ciąży brzuch jest już bardzo duży. Znaczenie w wielkości brzucha ma m.in. waga mamy. Mimo że największy przyrost masy ciała już minął (między 20. a 30. tygodniem ciąży), ciężarna kobieta na tym etapie nadal może przybierać na wadze. Od tego momentu waga może wzrastać o ok. 250 g tygodniowo. Waga zależy też od tego, że dziecko ciągle rośnie. Z drugiej jednak strony objętość płynu owodniowego osiągnęła już maksymalną wartość (ok. 1 litr). Ponieważ dziecko rośnie, a ilość płynu się nie zwiększa, możesz zacząć odczuwać w związku z tym mocniejsze kopniaki.

USG w 33. tygodniu ciąży – zdjęcia

Poniżej przedstawiamy zdjęcia z USG wykonanych w 33. tygodniu ciąży. Płód już mocno przypomina noworodka! Jest całkowicie proporcjonalny i widać nawet rysy twarzy.

33. tydzień ciąży – jak wygląda i rozwija się dziecko?

W 33. tygodniu ciąży dziecko może mieć już 2 kg i mierzyć ok. 45 cm. Jest wielkości główki kapusty i to całkiem sporej! Do terminu porodu będzie rosnąć ok. 2,5 cm na tydzień – ale są to uśrednione normy i wcale nie muszą być wyznacznikiem, gdyż dzieci na tym etapie rosną różnie – co jest uzależnione w dużej mierze od predyspozycji genetycznych.

Dziecko ma różową skórę i posiada nieco tłuszczu – stanowi on ok. 4-8% jego masy. Waga nadal mocno rośnie, ale wzrost spowalnia – dziecko zbliża się do swojej długości urodzeniowej.

Bardzo mocno rozwijają się płuca dziecka, ale niestety nie są jeszcze w pełni dojrzałe. Rozwija się także mózg. Na tym etapie rozwijają się m.in. struktury odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców zmysłowych. Rozwój przechodzi również ośrodek Broki – to ośrodek odpowiedzialny m.in. za mowę i łączenie głosek w wyrazy, a później – tworzenie zdań.

Kości dziecka są twarde i skostniałe, poza kośćmi czaszki – ta musi pozostać elastyczna do porodu, aby łatwiej było przecisnąć się przez kanał rodny. Elastyczność zachowują kości oraz szwy pomiędzy nimi – tzw. ciemiączka. To otwory w kościach, które zwiększają możliwości główki do zmiany kształtu. Z tego powodu dziecko tuż po porodzie może mieć nieco zniekształconą główkę – ale nie martw się, jej kształt powróci do normy. To fizjologiczne przystosowanie się dziecka do porodu – docelowy kształt odzyska ono w ciągu kilku tygodni po narodzinach.

Na tym etapie zmienia się wygląd zewnętrzny dziecka: nie ma już pomarszczonej skóry, gdyż znajduje się pod nią coraz więcej tłuszczu. U większości dzieci prawie całkowicie zanika również meszek płodowy. Dziecko ma już ponadto ukształtowany nos: posiada rozwiniętą nasaę.

33. tydzień – rozwój układu odpornościowego a szczepienia mamy

Na tym etapie matka przekazuje dziecku przeciwciała odpornościowe. Płód tworzy także własny układ odpornościowy. To niezwykle istotne, gdyż już niedługo dziecko będzie musiało samodzielnie radzić sobie z rozmaitymi bakteriami i innymi drobnoustrojami. Zaleca się, aby między 27. a 36. tygodniem ciąży kobieta zaszczepiła się szczepionką dTAp (błonica, tężec, krztusiec) – dzięki temu przeciwciała ochronne przejdą przez łożysko i dadzą odporność na te choroby dziecku w pierwszych miesiącach życia (odporność ze szczepionek podanych dziecku, zyskuje ono dopiero około 6-8 miesiąca – do tego czasu niestety nie jest chronione, ale dzięki zaszczepieniu się przez matkę w ciąży, może być inaczej).

Dobrze również, aby matka w ciąży zaszczepiła się przeciwko COVID-19 – udowodniono już, że przeciwciała wytworzone po podaniu szczepionki, przechodzą przez łożysko do dziecka, dzięki czemu zyskuje ono odporność na tę chorobę. Są ponadto niezliczone dowody na bezpieczeństwo takiego szczepienia w ciąży. Co ważne, jak zaznacza ginekolog i położnik prof. Mirosław Wielgoś, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2016-2020 w rozmowie dla PAP:

„Pamiętajmy o tym, że przyjęcie szczepienia w ciąży daje dziecku odporność na COVID-19, którego w inny sposób nie uzyska, przynajmniej na razie, ponieważ nie szczepi się obecnie małych dzieci. I pewnie jeszcze długo takiej rejestracji nie będzie.”

Warto więc zaszczepić się, gdyż dajemy tym sposobem lepszy start dla dziecka już od narodzin – będzie ono miało lepiej rozwinięty układ odpornościowy niż dzieci, których matki nie szczepiły się w ciąży i nie przekazały im przeciwciał.

33. tydzień ciąży – zmiany i objawy u mamy

Macica jest coraz wyżej i ciągle się powiększa. Myślisz, że już większa nie może być? Niestety aż do dnia porodu będzie przysparzać Ci coraz więcej problemów, ponieważ dziecko intensywnie rośnie. Z drugiej jednak strony zmniejsza się od ok. 35. tygodnia ilość płynu owodniowego, aż do rozwiązania.

Macica może powodować w dalszym ciągu zgagę, wzdęcia, niestrawność, bóle brzucha, zaparcia, bóle pleców, obrzęki kończyn dolnych. Duży brzuch może ponadto powodować bezsenność, ponieważ ciężko jest znaleźć wygodną pozycję. Wciąż odczuwasz ponadto parcie na pęcherz, co wiąże się z częstymi wycieczkami do toalety – nawet w nocy. Możesz mieć ponadto jeszcze większe trudności ze złapaniem równowagi – powinnaś uważać, aby nie upaść, gdyż każdy upadek może zagrażać dziecku – zwłaszcza teraz, gdy płynu owodniowego nie przybywa, a nawet go ubywa, więc płód nie ma już tak dobrej amortyzacji, jak wcześniej.

Coraz częściej mogą pojawiać się skurcze przygotowujące macicę do porodu, czyli skurcze przepowiadające Braxtona-Hicksa. Mogą stać się nawet bolesne i mieć pewne cechy regularności, co jest mylące, gdy chcemy odróżnić je od skurczów porodowych. Jeśli masz takie wątpliwości, lepiej udaj się do szpitala. Lekarz bez trudu rozpozna, czy rozpoczyna się poród lub czy poród przedwczesny Ci zagraża. Jeśli okaże się, że skurcze zwiastują poród, przebywanie w szpitalu znacznie zmniejsza ryzyko powstania komplikacji u wcześniaka. Nikt na tym etapie nie będzie miał do Ciebie pretensji o ewentualny fałszywy alarm!

Ruchy płodu w 33. tygodniu mogą być dość mocno wyczuwalne, chociaż będzie ich nieco mniej, niż kilka tygodni wcześniej, co jest związane z większymi wymiarami dziecka i coraz mniejszą przestrzenią do koziołkowania. Jednocześnie ruchy te są coraz bardziej płynne.

Staraj się każdego dnia – a nawet 2 razy dziennie – monitorować aktywność dziecka, licząc jego ruchy. To bardzo ważne, ponieważ możesz tym sposobem wychwycić szybko ewentualne powikłania i zadziałać, udając się do szpitala. Jak liczyć ruchy? Zjedz coś, zrelaksuj się, wygodnie połóż. Podczas 1 godziny powinnaś poczuć przynajmniej 5 ruchów dziecka. Jeśli jest ich mniej, powinnaś pojechać do szpitala, aby lekarze zmonitorowali aktywność płodu np. poprzez KTG czy USG. Podobnie powinnaś postąpić w sytuacji gwałtownego wzrostu aktywności ruchowej dziecka – może ona świadczyć o wysokim stresie, który zagraża zdrowiu lub życiu dziecka.

Bezsenność w 33. tygodniu ciąży – sposoby

To ciężki okres dla kobiety ciężarnej. Brzuch jest ciężki i duży, przez co znacznie utrudnia przyjmowanie wygodnych pozycji. Ponadto matki boją się, że zgniotą dziecko lub je uszkodzą, gdyby spały w pozycji innej, niż na lewym boku. Jest to co prawda najbardziej wskazana pozycja do spania w ciąży, ale równie ważne jest wysypianie się przyszłej mamy. A z tym mogą być problemy także z innych powodów, np. przez silne, czasami bardzo skrajne emocje. Z jednej strony zaczął już rozwijać się instynkt macierzyński i nie możesz się doczekać poznania Maluszka, a z drugiej jesteś pełna obaw o wszystko, co z nim związane: przyszłość, zdrowie, aspekty finansowe, wyprawkę itd. Przytłacza Cię także myśl, że możesz nie podołać w opiece nad noworodkiem w pierwszych dniach, albo że poród będzie bolesny i nie dasz rady rodzić siłami natury. Często z tymi myślami pozostajesz sama i na koniec dnia nie możesz zasnąć. Sposobem jest nie dopuszczanie do takiej sytuacji!

Po pierwsze, włącz pozytywne myślenie. Instynkt macierzyński ma naprawdę ogromną moc i z pewnością będziesz umiała zajmować się swoim dzieckiem. Ponadto w szpitalu położne na pewno będą też pomagać Ci w przypadku ewentualnych problemów.

Po drugie, podczas porodu kobieta ma niebywałe siły – wydają się one wręcz niemożliwe – i jest w stanie znieść naprawdę ogromny ból, bo w jej ciele toczy się burza hormonów, a sama matka darzy dziecko największą miłością i zrobi wszystko, aby urodziło się zdrowe. Dzisiejsza medycyna znacznie ułatwia kobietom porody – jest wiele metod łagodzenia bólu porodowego, których działanie zostało udowodnione. I nie jest tutaj mowa tylko o znieczuleniu zewnątrzoponowym, ale także metodach bardzo bezpiecznych i niefarmakologicznych, jak np. odpowiednie pozycje porodowe czy masaż lub gaz rozweselający. Oczywiście nie będzie sytuacji, że poród nie będzie bolał, ale dostępne metody mogą go ułatwić i nieco pomóc Ci w urodzeniu dziecka. A to już dużo! Zobaczysz, że gdy tylko usłyszysz od położnej, że widać główkę dziecka i do końca pozostało niewiele, dostaniesz zastrzyk energii i zamiast myśleć o bólu, skupisz całą uwagę w urodzenie Malucha. A gdy położą Ci go na piersi i będziesz mogła w końcu przytulić swoje dzieciątko, to uczucie wynagrodzi wszystko. Nie zamartwiaj się zatem na zapas!

Po trzecie, jeśli podczas ciąży cokolwiek Cię trapi, co spędza sen z powiek, rozmawiaj o tym z partnerem, siostrą, mamą, przyjaciółką. Wygadanie się jest często najlepszą metodą na oczyszczenie umysłu ze zmartwień i spokojny sen!

Po czwarte, ułatw sobie spanie w odpowiedniej pozycji, z pomocą poduszki dla ciężarnych. W moim przypadku świetnie sprawdziła się poduszka w kształcie rogala – tzw. C-buszka. Świetnie odciążała kręgosłup i sprawiała, że spałam wygodnie na lewym boku całą noc. Później przydała się podczas karmienia piersią!

Po piąte, do snu ubierz się wygodnie i luźno. Niektórym kobietom pomaga śliska, jedwabna pościel oraz bielizna też tego typu – może nieznacznie ułatwić zmiany pozycji bez wybudzania się w środku nocy.

Przedwczesny poród w 33. tygodniu ciąży – jak rozpoznać?

Poród w 33. tygodniu nadal określa się mianem porodu przedwczesnego – jest to jednak tzw. poród umiarkowanie przedwczesny, gdyż dziecko ma aż 98% szans na przeżycie. O ile poród odbędzie się w szpitalu z dostępem do specjalistycznego sprzętu, jest małe ryzyko, że dziecko nie dogoni rozwojem swoich rówieśników. Należy jednak pamiętać, że ma ono jeszcze nie do końca wykształcone płuca i jest bardzo delikatne – konieczne będzie przebywanie w inkubatorze nawet przez kilka tygodni – zwykle do czasu, aż układ oddechowy stanie się dojrzały i nie będą towarzyszyć żadne inne komplikacje.

Jak rozpoznać poród przedwczesny w 33. tygodniu ciąży? Następujące objawy mogą zwiastować rozpoczęcie porodu:

• krwawienie z dróg rodnych lub plamienie,
• więcej upławów lub nagła zmiana ich wyglądu,
• skurcze, które bolą i są umiejscowione nad kością łonową,
• skurcze występujące częściej niż 4 razy w ciągu godziny,
• bóle pleców (silniejsze niż zwykle),
• ucisk lub ból w miednicy, biodrach lub kroczu,
• skurcze w jelitach lub biegunka.

Gdy dostrzeżesz któryś z objawów, niezwłocznie udaj się do szpitala na położniczą izbę przyjęć!

Bibliografia

• Baranowska A., Kalendarz ciąży – rozwój płodu tydzień po tygodniu, 2021.
• Gray K., Bordt E. i in., Coronavirus disease 2019 vaccine response in pregnant and lactating women: a cohort study, 2021, DOI:10.1016/j.ajog.2021.03.023, źródło: https://www.ajog.org/article/S0002-9378(21)00187-3/fulltext
• Sahin U., Muik A. i in., COVID-19 vaccine BNT162b1 elicits human antibody and T H 1 T cell responses. Nature. 2020; 586: 594-599.
• Stelmach M., Naukowcy potwierdzili odporność dzieci pacjentek zaszczepionych w ciąży, Termedia 2021.
• Stelmach M., Na świat przyszło pierwsze dziecko z przeciwciałami SARS-CoV-2, Termedia 2021.
• Czy można szczepić kobiety w ciąży?, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, źródło: https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-szczepeinia-zaleca-sie-kobietom-w-ciazy/
• Safety of immunization during pregnancy. A review of the evidence. Global Advisory Committee on Vaccine Safety. WHO, 2014.