Kolor kataru a przyczyna - czy jest związek?
Z medycznego punktu widzenia katar jest dobry, gdyż oznacza, że organizm dziecka potrafi się bronić przed patogenami. Wraz z wydostającą się z nosa wydzieliną usuwane są bowiem bakterie, wirusy, alergeny i zanieczyszczenia.
Katar może mieć różny wygląd i zmieniać się w ciągu trwania infekcji. Zwykle jest objawem infekcji, przeziębienia, zapalenia zatok czy reakcji alergicznej. U niemowląt niekiedy katar występuje podczas ząbkowania, chociaż nie ma w tym aspekcie naukowo udowodnionego związku - podejrzewa się natomiast, że w tym czasie układ odpornościowy dziecka jest osłabiony, przez co łatwiej łapie różne infekcje, zwłaszcza że bierze do buzi wszystkie napotkane przedmioty.
Katar początkowo jest wodnisty i przezroczysty, a po kilku dniach może zmienić się w gęstą wydzielinę nosową o ropnym, zielonym lub żółtym zabarwieniu. Katar może ponadto wyglądać różnie w zależności od tego, co jest jego przyczyną, chociaż i to nie jest jednoznaczne. Jedni specjaliści uważają, że żółty katar to efekt nadkażenia bakteryjnego w nozdrzach lub zatokach, natomiast drudzy celują w infekcję wirusową. Katar żółty może być równie dobrze objawem alergii, zwłaszcza przy długotrwałym narażeniu na alergen (np. pylące trawy). Ponadto, jak wskazuje Łukasz Dembiński (pediatra) dla portalu PAP Zdrowie, to, że katar jest żółty czy zielony, nie świadczy o obecności bakterii i o tym, że jest to katar infekcyjny. To jedynie sygnał, że w wydzielinie znajdują się komórki odpornościowe i absolutnie kolor kataru nie jest wskazaniem do podania antybiotyku czy stawia diagnozy. Dopiero połączenie kilku innych objawów może świadczyć o infekcji bakteryjnej.
Z drugiej strony nie należy bagatelizować kataru, ponieważ może przyczyniać się do powstawania stanów zapalnych dróg oddechowych i nosogardła, powodując poważniejszą infekcję. Należy zadbać zatem o odpowiednią diagnostykę i wdrożyć właściwe leczenie, by nie dopuścić m.in. do rozwoju infekcji dolnych dróg oddechowych, zapalenia gardła, ucha, zatok, oskrzeli, płuc, krtani.
Jak wygląda ropny katar u dziecka?
Jak wygląda ropny katar u dziecka i niemowlaka? Tego rodzaju katar jest gęsty i ma zabarwienie żółte, zielonkawe, biało-żółte lub żółto-zielone. Niekiedy widoczna jest także domieszka krwi. Katar może też mieć ropny zapach. Wydzielina nieropna jest rzadsza, o wiele bardziej wodnista i przypomina niejako śluz (jest przezroczysta lub ma delikatne, białe zabarwienie).
Często żółty katar u dziecka, nawet jeśli przebiega bez podwyższonej temperatury ciała czy wysokiej gorączki, może występować także z innymi objawami, takimi jak:
- ból gardła i kaszel,
- bóle mięśni,
- bóle głowy,
- ogólne osłabienie i zmęczenie,
- nadmierna senność,
- częste kichanie,
- zaczerwienienie spojówek,
- mniejszy apetyt,
- stan zapalny gardła.
Żółty katar u dziecka - przyczyny
Co oznacza żółty katar u dziecka? Jak wspomniałam, na podstawie koloru kataru nie możemy diagnozować jego przyczyny i to, że żółty lub zielony katar u dziecka, nie musi oznaczać infekcji bakteryjnej. Rozpoznania tego, co jest źródłem żółtej wydzieliny z nosa u dziecka powinien dokonać lekarz na podstawie m.in. obserwacji wyglądu błony śluzowej nosa. Jeśli ta jest blada i obrzęknięta, katar może być wynikiem alergii. Z kolei w przypadku infekcji wirusowej lub bakteryjnej, błona śluzowa nosa zwykle jest zaczerwieniona.
Poza takimi objawami, przyczyn żółtego kataru należy również szukać na podstawie m.in. czasu trwania dolegliwości. Jeśli żółty katar utrzymuje się przez kilka tygodni bez objawów wskazujących na infekcję, można podejrzewać przyczynę alergiczną (np. alergia na pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt). W tej sytuacji można wykonać testy alergiczne, natomiast nie pozwalają one na 100% potwierdzić, że dany alergen powoduje objawy - jak i całkowicie wykluczyć alergię. Alergiczny nieżyt nosa wymaga stosowania odpowiednich leków, np. przeciwhistaminowych bądź sterydowych.
Przewlekły, często ropny katar, to nierzadkie zjawisko u dzieci w wieku przedszkolnym czy u żłobkowiczów - są tam bowiem szczególnie narażone na kontakt z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Przewlekły katar może również wystąpić u starszych dzieci w wieku szkolnym. Nie należy jednak bagatelizować takiego kataru, ponieważ może nie być on wynikiem uczęszczania do placówki, ale np. przerostu trzeciego migdałka gardłowego. Taka sytuacja przebiega z dodatkowymi objawami, jak chrapanie, zaburzenia oddychania podczas snu (np. bezdechy), nawracające zapalenie ucha.
Co na żółty katar u niemowlaka i dziecka?
Jeśli u dziecka występuje żółty katar, warto skonsultować się ze specjalistą, aby uniknąć powikłań i pogorszenia stanu dziecka. Katar może wydawać się błahostką, natomiast nierzadko wywołuje poważniejsze infekcje, a przy tym powoduje złe samopoczucie Malucha. Warto więc podjąć odpowiednie kroki, aby taki katar szybko wyleczyć. Co sprawdzi się na ropny (żółty) katar u dziecka? Jest kilka skutecznych, domowych sposobów. Przede wszystkim żółty katar jest gęsty, zatem należy skupić się na rozrzedzaniu wydzieliny z nosa, aby Maluch mógł ją łatwiej usunąć. Przydatna będą w tym celu preparaty do nosa, takie jak woda morska czy sól fizjologiczna w sprayu do zastosowania np. przed oczyszczaniem noska dziecka aspiratorem (dziecko nie potrafi jeszcze wydmuchiwać nosa, także musimy pomóc mu w usunięciu wydzieliny, by nie dopuścić do innego zakażenia). Dodatkowo warto wyposażyć się w nebulizator i wykonywać dziecku inhalacje z soli fizjologicznej. W sytuacjach, gdy śluzówka nosa jest obrzęknięta i dziecko ma uczucie stale zatkanego nosa, można zastosować krótkotrwale spraye lub krople do nosa obkurczające śluzówkę, ale nie można ich używać zbyt często i zbyt długo (zwykle nie można ich stosować dłużej niż 5-7 dni). Jeśli przyczyną kataru jest alergia, dobrze sprawdzą się natomiast leki przeciwhistaminowe. Dodatkowo, niezależnie od przyczyny, w leczeniu kataru przyda się odpowiednie nawilżenie powietrza oraz jego oczyszczenie (można kupić oczyszczacz powietrza z funkcją nawilżania), a także wypijanie dużych ilości wody.
Kiedy z ropnym i żółtym katarem do lekarza?
Uważam, że jeśli dziecku coś dolega, zawsze lepiej dmuchać na zimne i być tą "babą biegającą ciągle do przychodni z dzieckiem", niż machnąć ręką na objawy i dopuścić do rozwoju groźniejszej infekcji. Przy szybkiej reakcji, nawet w przypadku infekcji bakteryjnej, być może uda się uniknąć antybiotyku, jeśli lekarz dobierze odpowiednie leczenie, a rodzic będzie skrupulatnie stosował się do jego zaleceń. Sądzę, że należy skonsultować z lekarzem każdą wątpliwość, każdy "katarek" - nawet jeśli jest delikatny, ale utrzymuje się dłużej. Wizyta u lekarza jest szczególnie istotna (niezbędna), jeśli:
- katar trwa od ponad 10-14 dni,
- u dziecka występuje gorączka lub stan podgorączkowy przez kolejne 3 dni,
- występuje obrzęk i ból w okolicy oczodołu,
- dochodzi do pogorszenia stanu dziecka po 5 dniach od początku kataru,
- występują inne niepokojące objawy.
Wymienione sytuacje mogą wskazywać na infekcję bakteryjną lub wirusową. W przypadku ostrej infekcji bakteryjnej niekiedy jedynym rozwiązaniem jest podanie antybiotyku (zwykle podaje się go na podstawie wyników z posiewu bakterii). Jeśli mamy do czynienia z infekcją wirusową, leczenie żółtego kataru polega na łagodzeniu objawów. We wszystkich przypadkach natomiast warto wspomagać leczenie, odciągając wydzielinę z nosa dziecka, często przemywać nozdrza i smarować je maściami regenerującymi śluzówkę czy skórę okolic nosa. Polecana jest np. maść majerankowa.
