Z czym można pomylić atopowe zapalenie skóry (AZS)?

Atopowe zapalenie skóry przebiega wraz ze zmianami skórnymi, ale nie tylko – dzięki czemu jesteśmy w stanie różnicować tę chorobę z innymi. Mimo to nadal AZS jest nadrozpoznawane i mylone z innymi schorzeniami. Jakimi? Jak odróżnić atopowe zapalenie skóry od innych jednostek chorobowych? Wyjaśniam w artykule.

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS)

Bardzo często błędnie rozpoznaje się atopowe zapalenie skóry w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry – o czym informują eksperci, jak i sami rodzice (m.in. na grupach tematycznych w social media widać posty, gdzie rodzice opowiadają niezliczone historie, jak wielu lekarzy mylnie rozpoznało AZS, zamiast ŁZS u ich dzieci). Dzieje się tak, ponieważ zmiany skórne są bardzo podobne w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS), co w przypadku atopowego zapalenia skóry (AZS). Należy pamiętać jednak, że zmiany skórne w przebiegu AZS są swędzące, co różni je od zmian charakterystycznych dla ŁZS – w przebiegu tej choroby nie ma nasilonego świądu. Jak sprawdzić, czy dziecko swędzą zmiany? Wystarczy dokładnie obserwować Malucha i szukać zmian, które świadczyłyby o uporczywym drapaniu się – szukając np. nadżerek czy przeczosów. Kolejną różnicą między łojotokowym zapaleniem skóry a atopowym zapaleniem skóry, jest charakterystyczne dla ŁZS zajęcie zmianami brwi, a także fałdów nosowo-wargowych. W przebiegu AZS natomiast, zmiany najczęściej pojawiają się na policzkach czy brodzie.

Kontaktowe zapalenie skóry (KZS)

Kolejną jednostką chorobową, która często jest mylona z AZS, to kontaktowe zapalenie skóry. Choroba ta jest wynikiem niedojrzałości bariery ochronnej naskórka niemowlęcia i małego dziecka, przez co drobnoustroje oraz szkodliwe substancje znajdujące się w otoczeniu czy odzieży (np. detergenty do prania), łatwo przenikają do skóry. Jak odróżnić wyprysk kontaktowy od AZS? Przede wszystkim różnice występują w aspekcie umiejscowienia. Podczas alergii (AZS) zmiany pojawiają się w różnych lokalizacjach, bez względu na kontakt np. z odzieżą. W przypadku KZS z kolei, zmiany pojawiają się w miejscach, które są narażone na czynnik drażniący, czyli np. w okolicach smoczka na twarzy, w miejscu zatrzasków od ubranek, w okolicach pieluszki. Z drugiej jednak strony należy pamiętać, że kontaktowe zapalenie skóry bardzo często jest schorzeniem współistniejącym do AZS (ze względu na osobniczą szczelność bariery ochronnej naskórka).

Łuszczyca

Łuszczyca rzadko dotyka niemowlęta i pojawia się głównie u osób dorosłych – jednakże możliwy jest jej rozwój także w okresie wczesnodziecięcym, dlatego należy również tę chorobę mieć na uwadze przy diagnozowaniu i różnicowaniu AZS. Przebieg AZS i łuszczycy jest bardzo podobny, jeśli chodzi o zmiany skórne: przyjmują one postać czerwonych, łuszczących się placków. Umiejscowienia na skórze są również podobne. Łuszczyca jednak różni się od AZS tym, że zmiany dotyczą głównie okolicy kolan i łokci. Zmiany mogą również pojawiać się na owłosionej skórze głowy. Z kolei w przypadku atopowego zapalenia skóry, zmiany pojawiają się przede wszystkim w zgięciach (łokci, kolan, nadgarstków), chociaż należy pamiętać, że często lokalizują się także w wielu innych miejscach.

Inną cechą charakterystyczną dla łuszczycy jest to, że wykwity pokrywa niejako srebrzystobiała łuska. Po zdrapaniu jej można zauważyć błyszczącą powierzchnię (objaw tzw. świecy stearynowej), po czym pojawi się małe, kropelkowate krwawienie (objaw Auspitza).

Jeśli chodzi o świąd, występuje on zarówno w przebiegu łuszczycy, jak i w AZS, przy czym w przypadku atopowego zapalenia skóry jest mocniejszy i powoduje uporczywe drapanie się po wypryskach, niekiedy aż do krwi. Zmiany charakterystyczne dla łuszczycy natomiast, bardziej kłują lub pieką, niż mocno swędzą.

Wyprysk pieniążkowaty

Wyprysk pieniążkowaty, w przeciwieństwie do atopowego zapalenia skóry, nigdy nie pojawia się na twarzy. Z drugiej strony wyprysk ten często jest objawem atopowego zapalenia skóry (AZS).

Świerzb

Świerzb powoduje podobne zmiany, co atopowe zapalenie skóry, m.in. mocny świąd skóry, grudki, przeczosy, pęcherzyki, czerwone placki, nadżerki. Świerzb nie zajmuje jednak twarzy (tak jak wyprysk pieniążkowaty). Świąd ponadto towarzyszący świerzbowi, nasila się dopiero po ogrzaniu skóry lub w trakcie nocy. Tym, co odróżnia AZS od świerzbu, to charakterystyczna szorstkość skóry oraz suchość. Świerzb jest chorobą powodowaną przez pasożyta – świerzbowca ludzkiego.

Grzybica skóry gładkiej

Atopowe zapalenie skóry może być w niektórych przypadkach błędnie rozpoznane, zamiast grzybicy skóry gładkiej. Choroba ta powoduje bowiem okrągłe ogniska, które mają charakter rumieniowy i ulegają złuszczaniu. Ogniska te wyraźnie odgraniczają się od skóry zdrowej. To, co odróżnia grzybicę od AZS, to centralne przejaśnienie zmian – może to świadczyć o grzybicy. Aby potwierdzić taką diagnozę (lub wykluczyć), należy wykonać badanie mikrobiologiczne skóry w kierunku obecności grzybów. Chorobę można różnicować z atopowym zapaleniem skóry także na podstawie objawu, jakim jest świąd: w przebiegu grzybicy zmiany nie swędzą (w przeciwieństwie do AZS).