Trzydniówka bez wysypki, ale z gorączką - czy to możliwe?

Gorączka u dziecka
Trzydniówka bez wysypki u dziecka i z samą gorączką - czy to możliwe?

Trzydniówka (rumień nagły) to choroba, którą powodują wirusy HHV6 oraz HHV7. Choroba ta charakteryzuje się wysoką gorączką trwającą 2-5 dni oraz wysypką. Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, czy trzydniówka może przebiegać bez wysypki? Pada ono często w sytuacji, gdy dziecko wysoko gorączkuje i nie ma innych objawów. Jaka jest odpowiedź? Wyjaśniam poniżej.

Trzydniówka - co to za choroba i jak się objawia?

Trzydniówka u dzieci (rumień nagły) to choroba wywoływana przez wirusy z grupy Herpesviridae (HHV6 i/lub HHV7). Zakaźność niestety nie jest znana, natomiast najprawdopodobniej do zakażenia dochodzi drogą kropelkową po kontakcie z nosicielem bezobjawowym lub osobą chorą.

Trzydniówka zwykle dotyczy niemowląt po 6. miesiącu życia, ponieważ wcześniej są one chronione przed zakażeniem dzięki matczynym przeciwciałom przekazanym za pośrednictwem łożyska. Przeciwciała mogą także w pewnym stopniu znajdować się w mleku kobiecym, dlatego niemowlęta karmione piersią mają teoretycznie mniejsze ryzyko zachorowania, dopóki karmienie pokarmem naturalnym jest kontynuowane.

Na trzydniówkę z reguły zapadają dzieci w wieku 6-15 miesięcy. Aż 95% przypadków dotyczy zachorowań poniżej 3. roku życia. Można więc uznać, że trzydniówka to choroba wieku dziecięcego.

Od momentu zakażenia wirusem następuje okres wylęgania trwający średnio 10 dni (5-10 dni). Objawy są następujące (1):

  • rozwija się wysoka gorączka bez innych objawów, trwająca 2-5 dni (najczęściej jednak są to 3 dni),
  • po spadku gorączki pojawia się bladoróżowa wysypka - dropnoplamisto-grudkowa,
  • niekiedy wraz z wysypką pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak zapalenie spojówek czy symptomy charakterystyczne dla infekcji górnych dróg oddechowych,
  • mogą także powiększyć się węzły chłonne szyjne i potyliczne.

Czy trzydniówka może występować bez wysypki?

Wysypka podczas trzydniówki to bardzo charakterystyczny objaw. Zlokalizowana jest zwykle na tułowiu, twarzy lub szyi (niekiedy także na kończynach). Nie powoduje złuszczania skóry.

wysypka podczas trzydniówki u dziecka
Pediatria po Dyplomie
Wysypka - trzydniówka u dziecka

Czy jest możliwe, aby w przebiegu trzydniówki w ogóle nie doszło do rozwoju wysypki? Odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna: nie ma takiej możliwości. Wysypka ZAWSZE pojawia się, jeśli dziecko rzeczywiście zachorowało na rumień nagły. Jest to jeden z objawów, na podstawie którego dokonuje się diagnostyki. Jeśli zatem u dziecka występuje gorączka i nie zauważamy innych objawów - a przede wszystkim na ciele po maksymalnie 5 dniach gorączki nie pojawi się wysypka - konieczna jest szybka interwencja lekarska w celu znalezienia przyczyny takiego stanu. Z pewnością nie będzie to wówczas trzydniówka - możliwości jest wiele, a niektóre z nich wymagają natychmiastowego działania.

Gorączka bez wysypki u dziecka - kiedy do lekarza?

Jeśli nawet mamy pewność, że dziecko choruje na trzydniówkę, bo szybko pojawiła się charakterystyczna wysypka, koniecznie musimy udać się do lekarza. Każda gorączka oraz każda wysypka może mieć różne źródła i my, jako rodzice, nie posiadamy takiej wiedzy medycznej czy doświadczenia, aby samodzielnie diagnozować dziecko. Zatem niezależnie od tego, co sądzimy, zawsze warto udać się do lekarza, jeśli u dziecka pojawiła się gorączka, zwłaszcza utrzymująca się od trzech dni. Bezwzględnie pediatrę należy ponadto odwiedzić (i to jak najszybciej), jeśli gorączka nie spada mimo podawania odpowiednich leków przeciwgorączkowych w dostosowanych do wieku i wagi dawkach. Natychmiastowa wizyta jest również konieczna w przypadku drgawek gorączkowych albo wysypki utrzymującej się dłużej niż 5 dni - wówczas może ona wskazywać poważniejszą chorobę.

Możliwe przyczyny gorączki u dziecka poza trzydniówką

Przyczyn gorączki u niemowląt i dzieci może być wiele. Są to zarówno przyczyny egzogenne, czyli mające swoje źródło w zakażeniach wirusowych, grzybiczych lub bakteryjnych - oraz przyczyny endogenne (czyli polegające np. na niedoborach odporności lub jej zaburzeniach w chorobach autoimmunologicznych czy nowotworowych). Najczęściej dzieci mają gorączkę, z powodu (2):
  • zakażeń układu oddechowego (np. grypa, wirusowe zakażenia dróg oddechowych, trzydniówka, angina),
  • zakażeń układu moczowego,
  • chorób zakaźnych (ospa wietrzna, mononukleoza),
  • zapalenia ucha środkowego,
  • jelitówki.

Gorączka może także pojawić się przy ząbkowaniu, ale należy pamiętać, że jest ona niska i krótkotrwała. Zatem gorączka, która sięga np. 39. stopni i trwa 3 dni, z pewnością nie wynika z ząbkowania. Zwykle jest to podwyższona temperatura na poziomie np. 38-38,5. st. Celsjusza. Świadczy wówczas o stanie zapalnym podczas przebijania się przez dziąsło ząbka (który ustępuje w momencie przebicia) lub o nałożeniu się infekcji wraz z ząbkowaniem, o co nietrudno w tym okresie.

Inną przyczyną może być szczepienie, przy czym zwykle gorączka po szczepieniu występuje przez krótki okres.

Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację, w której gorączka jest wysoka - np. 40. stopni Celsjusza. Może wówczas wskazywać na grypę, COVID lub inne poważne dla wieku dziecięcego choroby (np. chorobę meningokokową o wysokiej śmiertelności).

Bibliografia

Anna Baranowska

Ukończyła Dziennikarstwo na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kilkuset artykułów o tematyce zdrowotnej i parentingowej. Należy do grona dziennikarzy medycznych jako członkini Stowarzyszenia "Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia".

Tagi:

Podobne tematy