Ząbkowanie: objawy, gorączka, kalendarz + SPOSOBY NA BÓL

Kiedy zaczyna się ząbkowanie?

Pierwsze ząbki pojawiają się u każdego dziecka, ale u jednych dzieci proces ten następuje szybciej, u innych później. Z reguły jednak ząbkowanie zaczyna się ok. 6. miesiąca życia, a swój koniec ma ok. 3. roku życia. Początek rozwoju zębów mlecznych rozpoczyna się jednak już ok. 4. tygodnia życia płodowego! Zęby dojrzewają bardzo stopniowo, zbliżając się do docelowej lokalizacji.

Kolejność wyrastania zębów z reguły jest taka sama, to u różnych dzieci proces ten może przebiegać w innym tempie. Zazwyczaj ząbkowanie zaczyna się między 4. a 7. miesiącem życia, ale zdarza się nawet u młodszych niemowląt. Mogą pojawiać się odchylenia od standardowych terminów nawet 1-2 miesięczne.

Pierwsze wyrzynają się dolne jedynki, a miesiąc później – górne jedynki. Następnie (zwykle) pojawiają się dwójki, czwórki, trójki i piątki, ostatecznie tworząc uzębienie składające się z 20 zębów mlecznych.

Wyrzynaniu się kolejnych zębów mlecznych towarzyszą niestety przykre objawy, które spędzają sen z powiek Maluszkowi i Rodzicom.

Uwaga! Brak zębów po ukończeniu pierwszego roku może wskazywać na zaburzenia ząbkowania (opóźnione ząbkowanie), co wymaga wizyty u stomatologa. Powodem do niepokoju może być również sytuacja, gdy dziecko ponad 18-miesięczne ma przerwy między wyrzynaniem się siekaczy, kłów i trzonowców. Niektórych rodziców niepokoi również nietypowa kolejność wyrzynania się poszczególnych zębów, ale zdania są podzielone – zęby nie muszą wychodzić według książkowej kolejności. Zdarza się natomiast, że zaburzenia ząbkowania mogą wynikać z nieprawidłowości związanej z jamą ustną i zębami lub z chorobą ogólnoustrojową. W razie jakichkolwiek wątpliwości, warto zatem udać się do stomatologa i pediatry. Pierwsza wizyta u dentysty powinna mieć miejsce nie później niż 2. roku życia.

Jak wygląda ząbkowanie?

Zawiązki ząbków mlecznych tworzą się już od 4. tygodnia życia płodowego. Zęby wyrzynają się bardzo stopniowo, dążąc do funkcjonalnej pozycji zgryzowej. Proces ten dzieli się na 3 fazy:

• fazę przederupcyjną, która polega na wzroście wewnątrzkostnym oraz na przesuwaniu się zęba,

• faza erupcyjna – polega na przebiciu się zęba przez dziąsło,

• faza poerupcyjna – polega na wzroście nadkostnym oraz na funkcjonowaniu zębów.

Ząbkowanie to bardzo powolny proces. Od momentu rozwijania się zawiązków zębów, stopniowo zaczyna pokrywać je szkliwo, które przyrasta jeszcze po narodzinach. Gdy szkliwo pokryje w pełni zęba, zaczyna się rozwój korzenia – i to właśnie jest moment, który ostatecznie decyduje o widoczności ząbkowania u niemowlaka. Korzeń wypycha bowiem koronę zęba przez dziąsło.

Jak długo trwa ząbkowanie?

Ile trwa ząbkowanie u niemowlaka? Na ząbkowanie składa się okres 4 dni przed wybiciem się zęba, dzień pojawienia się zęba oraz ok. 3 dni po erupcji. Objawy ząbkowania mogą jednak nastąpić już na długo przed przebiciem się zęba mlecznego. Wyrzynanie się zębów to bowiem długotrwały proces: wzejście jednego zęba trwa średnio 2 miesiące (od momentu wyczucia go pod dziąsłem, do przebicia się).

Często ząbkowanie u niemowląt wygląda podobnie, jak u ich rodziców – warto więc zapytać rodziców lub teściów o to, jak wyglądało u nas ząbkowanie.

Ile zębów mlecznych ma dziecko?

Dzieci mają w sumie 20 zębów mlecznych – 10 na górze i 10 na dole. Gdy wypadną, na ich miejscach wyrosną zęby stałe.

Kalendarz ząbkowania – kiedy wyrzynają się pierwsze zęby?

Pierwszymi zębami mlecznymi są z reguły dolne jedynki, a zaraz po nich – górne jedynki. Następnie pojawiają się dwójki, czwórki, trójki i piątki. Zwykle dolne jedynki pojawiają się ok. 4-7 miesiąca życia, a górne – ok. 8-12 miesiąca. Dolne dwójki z kolei wybijają się ok. 9-16 miesiąca, a górne – ok. 9-13 miesiąca życia. Następnie wyrzynają się dolne kły (17-23 miesiąc) i górne kły (16-22 miesiąc). Czwórki pojawiają się na dole ok. 14-18 miesiąca życia, a na górze – ok. 13-19 miesiąca życia. I na samym końcu dochodzi do przebicia się piątek – ma to miejsce na dole w okolicach 23-31 miesiąca, a na górze – ok. 25-33 miesiąca.

4-7 miesiąc

To okres ząbkowania dotyczący wyrzynania się dolnych jedynek. Dziecko w tym czasie zdobywa wiele nowych umiejętności, zaczyna wyciągać rączki po przedmioty, niekiedy zaczyna siadać, raczkować. Istotne jest, aby w tym czasie zwracać uwagę na niewielkie przedmioty, ponieważ Maluch zaczyna brać wszystko, co znajdzie się w pobliży niego do ust. Zadbajmy szczególnie o higienę zabawek i smoczków – aby nie doszło do rozwoju pleśniawek i innych zakażeń bakteryjnych bądź grzybiczych.

8-12 miesiąc

Od 8 do 12 miesiąc życia mogą pojawić się górne jedynki. W tym czasie dziecko ma już o wiele bardziej rozwinięte umiejętności motoryczne. Potrafi swobodnie i stabilnie siadać, próbuje wstawać, a nawet stawiać pierwsze kroki.

9-16 miesiąc

Między 9 a 16 miesiącem dochodzi do wybijania się dolnych dwójek. Górne dwójki natomiast wyrzynają się od ok. 9 do 13 miesiąca życia. Maluch jest już bardzo rozwinięty pod kątem motorycznym i zaczyna doskonalić rozwój mowy. Pojawia się także tzw. lęk separacyjny.

13-19 miesiąc

Między 13 a 19 miesiącem dochodzi z reguły do wyrzynania się górnych czwórek. Dolne czwórki wybijają się ok. 14-18 miesiąca, a więc w bardzo podobnym czasie.

16-23 miesiąc

To okres wyrzynania się górnych i dolnych kłów (trójek). Górne trójki pojawiają się między 16 a 22 miesiącem życia, natomiast dolne: między 17 a 23 miesiącem życia. To szczególnie intensywny czas dla dziecka pod kątem rozwoju na wszystkich płaszczyznach.

23-33 miesiąc

Na samym końcu wybijają się piątki. Dolne piątki pojawiają się ok. 23-31 miesiąca życia, natomiast górne – ok. 25-33 miesiąca życia. To ostatni etap ząbkowania. W tym czasie dziecko jest już w stanie powiedzieć rodzicom, że czuje ból lub inne dolegliwości związane z tym procesem. Bywa, że na tym etapie dziecko jednak nie odczuwa już tak dużych dolegliwości i wybijanie się drugich trzonowców obywa się bez bólu i płaczu.

Ząbkowanie – jak rozpoznać? Objawy

Zwykle ciężko jest przeoczyć objawy ząbkowania. Należy jednak wiedzieć, że u niektórych niemowląt nie muszą pojawić się charakterystyczne symptomy – są także pewne nietypowe objawy. U każdego niemowlaka muszą pojawić się zęby i jedne dzieci przechodzą ząbkowanie łagodniej, a u innych wiąże się to z dużym bólem i rozdrażnieniem. Istnieje kilka typowych objawów, które pozwalają rozpoznać ząbkowanie u niemowląt, a należą do nich:

• wkładanie wszystkiego do buzi, w tym rączek,

• obfite ślinienie się,

• rozpulchnione dziąsła,

• zaczerwienione dziąsła,

• podwyższona temperatura trwająca nie dłużej niż 3 dni i nieprzekraczająca 38 st. C,

• zaburzenia snu (częste wybudzanie, potrzeba przytulenia),

• mniejszy apetyt,

• płaczliwość,

• drażliwość.

Często objawy mogą pojawić się już nawet na miesiąc przed wybiciem się zęba.

U niektórych dzieci można zaobserwować także kilka nietypowych objawów ząbkowania, takich jak:

• zwiększona ilość wydzieliny z nosa (ale jest to przedmiotem dyskusji),

• napady kaszlu,

• wysypka skórna,

• biegunki,

• zmiana zabarwienia stolca,

• częste drapanie się po uchu.

Ze względu na to, że objawy te mogą także sygnalizować szereg infekcji, także poważnych, konieczna jest wnikliwa obserwacja i konsultacja z pediatrą.

Gorączka przy ząbkowaniu

Przedmiotem dyskusji jest gorączka przy ząbkowaniu. Może się pojawić, ale nie jest to częsty objaw. Istotne jest, że gorączka typowa dla ząbkowania nie przekracza 38 st. C – jest to zatem stan podgorączkowy. W sytuacji, gdy temperatura jest wyższa, jej podłożem nie jest ząbkowanie i konieczna jest wizyta u pediatry w celu postawienia diagnozy – prawdopodobnie rozwija się infekcja (co przy ząbkowaniu jest bardzo częste). Ponadto gorączka charakterystyczna dla ząbkowania ustępuje w ciągu 1-2 dni, maksymalnie 3 dni. Jeśli trwa dłużej, ma inną przyczynę niż ząbkowanie.

Skąd bierze się gorączka podczas ząbkowania? W jamie ustnej dziecka podczas tego procesu dochodzi do stanu zapalnego, który powstaje w wyniku trudności przebicia się zęba przez dziąsło. Dziąsło jest mocno podrażnione, zaczerwienione, a stąd już prosta droga do stanu zapalnego.

Katar przy ząbkowaniu

Jak dotąd nie potwierdzono bezpośredniego związku między ząbkowaniem a infekcjami dróg oddechowych. Lekarze na co dzień często jednak przyjmują ząbkujące dzieci, które mają gorączkę, katar czy kaszel. Może to wynikać z tego, że długi okres ząbkowania pokrywa się ze zwiększonym ryzykiem złapania infekcji – a małe dzieci chorują często, ponieważ nie posiadają jeszcze wykształconych w pełni mechanizmów układu immunologicznego. Ponadto budowa dróg oddechowych dziecka ułatwia rozwój infekcji – im mniejsze dziecko, tym węższe oraz krótsze są drogi oddechowe. Dzieci ząbkujące wkładają ponadto wszystko, co znajduje się w ich zasięgu, do buzi – a często na takich przedmiotach mogą znajdować się wirusy i bakterie.

Katar infekcyjny jest początkowo wodnisty, potem staje się gęsty i może samoistnie ustąpić, bez konieczności wdrażania leczenia. Często jednak wydzielina spływająca po ścianie gardła powoduje rozwój kaszlu. Wówczas zaleca się przede wszystkim wizytę u lekarzy, a po drugie, odpowiednie leczenie objawowe, polegające m.in. na:

• higienie nosa (opróżnianie nosa aspiratorem, rozrzedzanie wydzieliny solą morską, przeprowadzanie inhalacji z solą morską),

• nawilżanie powietrza i częste wietrzenie pomieszczeń.

W razie wystąpienia gorączki można podać ibuprofen lub paracetamol dla dzieci w dawce dostosowanej do masy ciała. Jeśli jednak dolegliwości nie ustępują, konieczna jest wizyta u lekarza.

Ślinienie się przy ząbkowaniu

Ząbkowaniu przypisywane jest też nasilone ślinienie, co ma podłoże w zwiększonej aktywności gruczołów ślinowych. Z drugiej jednak strony okres ząbkowania nakłada się z okresem rozszerzania diety, co również zwiększa produkcję śliny (ślina pomaga przełykać pokarmy o nowej konsystencji, a enzymy w niej zawarte ułatwiają trawienie). Dlatego trudno jest przypisywać obfite ślinienie tylko ząbkowaniu.

Obniżona odporność podczas ząbkowania

Podczas ząbkowania mogą rozwijać się na języku czy wargach i podniebieniu białe plamki. Jeśli tak się dzieje, konieczna jest wizyta u lekarza – mogą to być bowiem pleśniawki, które wymagają leczenia. Pleśniawki wywołują drożdżaki Candida, które łatwo atakują niemowlęta o obniżonej odporności. Podczas ząbkowania śluzówki jamy ustnej są rozpulchnione i podatne na zakażenia, a branie wszystkich przedmiotów do buzi nie ułatwia sytuacji – ryzyko zakażenia jest jeszcze większe. Ponadto ok. półroczne dziecko przechodzi okres, gdzie przeciwciała odpornościowe przekazane przez matkę przestają działać, a jego układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni sprawny, aby samodzielnie chronić się przed infekcjami.

Sposoby na ból podczas ząbkowania: leki, żele i inne metody

Podczas ząbkowania rozwija się stan zapalny wywołany przez wybijające się zęby i napierające intensywnie na śluzówkę dziąseł. Objawami stanu zapalnego są: swędzenie, rozpulchnienie, ból i zaczerwienienie dziąseł. Może dochodzi do zakażenia, a nawet ropienia mieszka zębowego, a w niektórych sytuacjach zapalenia kości – są to jednak rzadkie przypadki, ale należy mieć je na uwadze. Zdarza się natomiast częściej, że wyrzynający się ząb uszkadza naczynia włosowate i pojawia się zasinienie błony śluzowe. Ponadto nadmierne ślinienie się u niemowlaka może wywołać miejscowe podrażnienie skóry wokół ust, powodując np. drobne krostki czy stan zapalny. Konieczna jest odpowiednia higiena i częste wycieranie mokrej od śliny skóry, aby nie rozwinęła się infekcja.

Kolejna kwestia to odpowiednia higiena jamy ustnej podczas ząbkowania. Aby uniknąć rozwoju infekcji i zakażeń, a także uchronić Malucha przed rozwojem próchnicy, konieczna jest regularna higiena dziąseł i pierwszych ząbków za pomocą silikonowej nakładki na palec lub miękkiej szczoteczki dla niemowląt. Ponadto należy stosować pastę do zębów dla dzieci, która zawiera fluor – składnik ten zapobiega bowiem próchnicy (nie ma innego składnika w pastach do zębów, który miałby podobne działanie).

Jakie leki na bolesne ząbkowanie?

Jak można pomóc dziecku podczas ząbkowania? Jest kilka sposobów na to, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe. Na rynku dostępne są zarówno preparaty do stosowania miejscowego, jak i działające ogólnoustrojowo. To m.in.:

• Preparaty roślinne: to preparaty zawierające wyciągi z takich roślin, jak rumianek, szałwia, eukaliptus, aloes, mięta czy prawoślaz lekarski. Można kupić w aptece tego typu produkty w postaci sproszkowanej, zaparzyć, ostudzić i nasączyć takim naparem gazik. Takim gazikiem masujemy dziąsła Maluszka i pozwalamy mu ssać. Jest to stosunkowo bezpieczne i trudno doprowadzić do przedawkowania. Poza formą proszku czy ususzonych liści, w aptekach można także spotkać wyciągi z roślin z postaci żelu (np. Dentibaby).

• Preparaty na bazie roślin: to preparaty, które bazują na wyciągać z roślin, ale mają także wiele innych substancji. Niestety często są to substancje pozostawiające wątpliwości, co do bezpieczeństwa stosowania, np. PEG czy EDTA – zwłaszcza, że preparat jest aplikowany w jamie ustnej. Nie mniej jednak są to dopuszczalne preparaty i z wielu opinii wynika, że działają skutecznie. To m.in. Dentosept Mini w sprayu, Anaftin Baby w żelu czy Kin Baby w żelu.

• Preparaty homeopatyczne: ogólnie homeopatia nie jest polecana przez lekarzy – nie ma bowiem udowodnionego działania. Jednakże mamy na wielu forach chwalą sobie takie preparaty. Zamieszczam więc je na tej liście, ale tylko dlatego, że substancje zawarte w nich są w dużym rozcieńczeniu i nie powinny zaszkodzić. To m.in. Camilia w płynie lub Viburcol w kroplach.

• Środki przeciwbólowe dla dzieci: podawanie tego typu preparatów dzieciom to ostateczność, ale jeśli ból podczas wyrzynania się zębów jest duży, możemy ulżyć Maluchowi. Jeśli zatem dziecko płacze, jest rozdrażnione i nie da się go uspokoić, mimo przytulania, noszenia i nakarmienia, podajmy mu lek przeciwbólowy. Pamiętaj, że dawka musi być dostosowana do masy ciała. Można podawać zarówno ibuprofen (no. Nurofen Forte w syropie lub czopku dla dzieci) lub paracetamol (np. Hasco, Pedicetamol). Należy przestrzegać czasu pomiędzy kolejnymi dawkami.

Jakie domowe sposoby na bolesne ząbkowanie?

Wśród domowych sposobów na ząbkowanie jest kilka, które mogą chociaż trochę ułatwić Maluszkowi przejście przez ten trudny okres. To m.in.:

• Masaż dziąseł: wykonujemy czystym palcem lub silikonową szczoteczką dla niemowląt. Można też dać skórkę od chleba, ale nigdy na leżąco i trzeba uważać, aby dziecko się nie zadławiło i jej.

• Schłodzone gryzaki: można je kupić za paręnaście złotych w aptece. Gryzaki wkładamy na kilka godzin do lodówki (nie zamrażarki!).

• Zimne owoce: polecane dla starszych dzieci, które już mają rozszerzaną dietę i uczą się gryźć.

• Częstsze karmienie piersią i przytulanie: jeśli nadal karmisz piersią, to podczas ząbkowania możesz ukoić ból dziecka, częściej przystawiając go do piersi. Jeśli nie karmisz piersią, po prostu częściej przytulaj Maluszka – to go uspokoi.

Czego NIE podawać na ząbkowanie?

Są na rynku preparaty, których absolutnie nie powinno się podawać niemowlętom i małym dzieciom. Niestety wiele z nich jest dostępnych jako preparaty na ząbkowanie, mimo udowodnionej szkodliwości pewnych składników. Jakich? Wyjaśniam poniżej.

Benzokaina, lidokaina, benzydamina

Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) przestrzega przed podawaniem dzieciom preparatów na ząbkowanie, które zawierają:

• benzokainę (tę znajdziemy m.in. w Orajel Baby)

• lidokainę (Bobodent, Dentinox, Calgel – poza Bobodentem, wskazane preparaty zawierają dodatkowo etanol, który również nie jest korzystny dla tak małych dzieci)

Dlaczego powyższe substancje nie powinny być stosowane do znieczulania bólu u dziecka podczas ząbkowania? Jeśli chodzi o benzokainę, w Polsce nie jest to popularny składnik preparatów na ząbkowanie, ale warto wiedzieć, że po jej podaniu zaobserwowano u niektórych dzieci methemoglobinę, co oznacza utracenie zdolności przyłączania tlenu przez czerwone krwinki. W Polsce mamy jednak do czynienia z preparatami zawierającymi lidokainę. W żelach na ząbkowanie występuje ona zwykle w stężeniu do 0,5%. Lidokaina może powodować toksyczne objawy, jeśli jest przedawkowana. Objawy dotyczą głównie układu nerwowego. W literaturze fachowej można znaleźć np. objawy takie, jak wystąpienie drgawek czy zaburzenia rytmu serca. Ponadto lidokaina daje naprawdę krótkotrwały efekt, jeśli chodzi o działanie znieczulające – wynosi ono zaledwie kilkanaście minut, a żele zawierające lidokainę można stosować maksymalnie 6 razy dziennie (inaczej jest ryzyko przedawkowania). Wydaje się zatem, że nie warto ryzykować. Jeśli dziecko naprawdę odczuwa ból, lepiej podać środek przeciwbólowy typu ibuprofen czy paracetamol, które są lepiej przebadane i bezpieczne dla dzieci. Ponadto w Polsce dostępnych jest wiele preparatów na ząbkowanie, które nie zawierają lidokainy. To m.in.: Dologel, Kin Baby Gel, Alphanova Bebe Gel, Dentosept Mini, Jack N’Jill Teething Gel, Pflanzen-Zahngel.

Żele te również nie przynoszą spektakularnych efektów, jeśli chodzi o ulgę w ząbkowaniu, ale mogą delikatnie znieczulić bolące dziąsła. Dodatkowo ziołowe preparaty zawierające np. rumianek czy szałwię, mają działanie przeciwzapalne, dzięki czemu zmniejszają nieco obrzęk oraz przekrwienie dziąseł, co jest wskazane przy ząbkowaniu.

Wspomniałam także o benzydaminie – to kolejny składnik, który raczej nie powinien być stosowany u niemowląt i małych dzieci. Co prawda ma działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz działa odkażająco, ale jest na bazie alkoholu. Benzydaminę znajdziemy w takich preparatach, jak Tantum Verde, Uniben, Hascosept, Septolux. Przed zastosowaniem takich środków powinniśmy najpierw zapytać o opinię lekarza.

Koper włoski

To kolejny składnik, który nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 4. roku życia. Dlaczego? Według stanowiska ekspertów z Europejskiej Agencji Leków, podawanie olejków czy herbatki z kopru włoskiego dzieciom poniżej 4. roku życia może nie być bezpieczne – brakuje bowiem danych na temat bezpieczeństwa ich stosowania w tej grupie wiekowej. Z kolei Komitet Unii Europejskiej ds. Roślinnych Preparatów Roślinnych opublikował dokument, w którym wykazano, że koper włoski ma rakotwórcze i genotoksyczne działanie ze względu na zawartość estragolu. W badaniach wykazano, że toksyczna aktywność jest jednak zależna od podanej dawki. Naukowcy zbadali ponadto, że zawartość estragolu w herbatkach z kopru dla niemowląt jest w niektórych przypadkach na wysokim poziomie toksyczności. Kolejnym niebezpieczeństwem jest zawartość w kopru włoskim związków u działaniu estrogennym. Wykazano związek między powiększeniem u dzieci gruczołów piersiowych, a podawaniem preparatów zawierających koper włoski. Konsekwencją może być przyspieszony proces dojrzewania u dziewcząt oraz zaburzony proces dojrzewania u chłopców.

Naszyjnik z bursztynów

Na pewno nie powinno się wieszać na szyi dziecka naszyjnika z bursztynów. Po pierwsze, jest to niebezpieczne – dziecko może się poddusić lub uszkodzimy mu skórę. Ponadto Maluch może włożyć bursztyn do buzi i się zadławić, albo włożyć do oka – i je uszkodzić.

Dieta dziecka podczas ząbkowania. Co dawać do jedzenia?

Poza stosowaniem wyżej zaleconych metod na ząbkowanie, możemy ułatwić dziecku funkcjonowanie, dostosowując odpowiednio jego... żywienie. W czasie wyrzynania się ząbków mlecznych, nawet delikatny nacisk na zęby może mu pomóc. Nacisk możemy zapewnić podając gryzaki czy wykonując masaż. Czasami wystarczy jednak podawać (o ile dziecko ma już rozszerzaną dietę i ukończyło 6. miesiąc życia) odpowiednie produkty spożywcze, aby złagodzić ból. Zaleca się niektóre twarde i schłodzone produkty, takie jak zimna marchewka czy ogórek. Można też podać kawałek chleba lub twarde sucharki bez cukru.

Może się jednak zdarzyć, że w kulminacyjnym momencie przebijania się ząbka, Maluch odmówi jakichkolwiek posiłków stałych. Może się pojawić tzw. strajk jedzeniowy i dziecko chce być tylko karmione piersią lub pić mleko modyfikowane. Nie zmuszaj w tym czasie do jedzenia posiłków stałych – zachowaj spokój i podawaj mleko. A jeśli ciężko jest także z podawaniem mleka, postaraj się karmić Malucha „na śpiocha”, a w dzień proponuj pierś lub butelkę często, nie patrząc na zegarek, czy minęło odpowiednio dużo czasu. Sytuacja wróci do normy po 2-3 dniach.

Zwróć uwagę, czy podawane przez Ciebie posiłki nie są za ciepłe – temperatura ma bowiem duże znaczenie w odczuwaniu bólu podczas ząbkowania. Ciepło potęguje ból, a zimno łagodzi i przynosi ulgę. Podawaj zatem posiłki w temperaturze pokojowej, a nawet lekko schłodzone.

Jak dbać o higienę jamy ustnej podczas ząbkowania?

Podczas ząbkowania warto robić często przegląd jamy ustnej dziecka – sprawdzać wygląd dziąseł i dbać o ich higienę – oraz o higienę pierwszych ząbków. Jeżeli pod powierzchnią dziąsła zauważyć niebieskawe zabarwienie, może to być krwiak, więc należy zgłosić się do lekarza. Krwiak może się sam wchłonąć, ale niekiedy wymaga interwencji stomatologa. Standardowo jednak ząbkowanie przebiega dość łagodnie, jeśli dbamy o podstawowe zasady higieny. Przede wszystkim zadbaj o higienę przedmiotów, które Maluch wkłada do buzi. Często myj i wyparzaj gryzaki oraz zabawki, aby nie doszło do rozwoju infekcji. Przemywaj również często jamę ustną dziecka wodą. Warto ponadto codziennie myć dziąsełka dziecka miękką silikonową szczoteczką nakładaną na palec, a gdy pojawią się pierwsze ząbki, rozpocząć codzienne mycie zębów z pastą z fluorem i miękką szczoteczką dla niemowląt. To dobry moment, aby budować zdrowe nawyki, jeśli chodzi o higienę jamy ustnej. Zapobiega ponadto rozwojowi próchnicy, o co nietrudno, zwłaszcza w przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym.

Kiedy należy udać się do stomatologa lub ortodonty?

Ogólnie do stomatologa powinniśmy wybrać się z dzieckiem do ukończenia 2. roku życia. Są jednak sytuacje, gdy wizyta ta musi nastąpić szybciej:

• jeśli dziecko urodzi się z wyrośniętym ząbkiem lub ząbek pojawia się w 1. miesiącu życia – może on zbyt delikatnie przylegać do dziąsła i się chwiać, dlatego powinien być usunięty, aby nie doszło do połknięcia lub zadławienia (może wpaść do oskrzeli),

• inną sytuacją wymagającą wizyty u stomatologa jest opóźnione ząbkowanie, czyli brak zębów po ukończonym 1. roku życia,

• powodem do wizyty u lekarza powinny być zbyt długie przerwy między wyrastaniem siekaczy, kłów i trzonowców.

Bibliografia

• Krawczyński M., 2011. Ząbkowanie – fizjologia czy istotny problem pediatryczny wymagający interwencji terapeutycznej? Pediatria Polska, 86, 3, 223-227.

• McIntyre G. T., and G. M. McIntyre. "Teething troubles?" British dental journal 192.5 (2002): 251-255.

• https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-drug-safety-communication-fda-recommends-not-using-lidocaine-treat-teething-pain-and-requires

• https://www.ema.europa.eu/en/documents/scientific-guideline/public-statement-use-herbal-medicinal-products-containing-estragole_en.pdf

• Adamowicz-Klepalska B., Ząbkowanie – rozwój i wyrzynanie zębów mlecznych, Medycyna Praktyczna 2015.