Gorączka przy ząbkowaniu to mit?
Wiele osób powiela mit, że dziecko ząbkujące może mieć w wyniku tego procesu gorączkę. Wówczas wysoka temperatura występująca bez innych objawów, jak np. katar czy kaszel, jest nierzadko bagatelizowana przez rodziców czy dziadków, którzy tłumaczą, że przecież wynika z wyrzynania się ząbków. To niestety szkodliwy mit, ponieważ ząbkowanie nie powoduje gorączki u dziecka i może wywołać jedynie stan podgorączkowy. Wysoka temperatura wskazuje natomiast na rozwijającą się infekcję, którą należy diagnozować i leczyć. Co istotne, proces ząbkowania rozpoczyna się zwykle u niemowląt ok. 6 miesiąca życia. Czas ten zbiega się z momentem spadku odporności nabytej u dziecka od matki. Dochodzi do znacznego obniżenia stężenia immunoglobulin przekazanych przez matkę, co dodatkowo sprzyja infekcji.
Gorączka przy ząbkowaniu - co na ten temat sądzą lekarze?
Zgodnie z opiniami lekarzy na całym świecie, gorączka nie jest normalnym objawem ząbkowania. Jak czytamy w informacji opublikowanej przez Amerykańską Akademię Pediatrii (AAP), wyniki badań przedstawiają jednoznacznie, że wyrzynanie się zębów mlecznych nie powoduje gorączki. Jednym z przykładów jest badanie analizujące przyjęcia do szpitala pediatrycznego w Szkocji dzieci na podstawie gorączki przypisywanej ząbkowaniu przez rodziców. Analiza obejmowa 50 dzieci. Okazało się, że aż u 48 dzieci zdiagnozowano chorobową przyczynę gorączki. Jedno dziecko miało rozwijające się zapalenie opon mózgowych! Dane te jednoznacznie wskazują, że gorączka nie wynika stricte z ząbkowania i wymaga konsultacji z lekarzem. Do czasu wizyty u pediatry, należy podawać dziecku leki przeciwgorączkowego (gdy tempetura przekracza 35,5 stopnia Celsjusza).
Ząbkowanie może powodować stan PODGORĄCZKOWY
Nie gorączkę, a stan podgorączkowy - to właśnie może powodować ząbkowanie. Stan podgorączkowy to nieduży wzrost temperatury ciała, nieprzekraczający 38 st. C. Może on pojawić się na samym początku wyrzynania zębów lub w momencie, gdy ząb przebija się przez dziąsło. Taki stan utrzymuje się maksymalnie 3 dni i ustępuje, gdy ząb przebije dziąsło. Stan podgorączkowy wynika wówczas ze stanu zapalnego dziąsła. Można go rozpoznać po opuchliźnie dziąseł, zaczerwienieniu i wrażliwości. Należy jednak być czujnym, ponieważ ząbkujące dzieci często wkładają do buzi różne przedmioty, co sprzyja rozwojowi infekcji. Dziąsła ze stanem zapalnym są z kolei bardziej podatne na wnikanie wirusów i bakterii. Z tego powodu bardzo często ząbkowanie nakłada się ze stanem chorobowym i gorączka błędnie przypisywana jest wyrzynaniu się zębów - podczas gdy tak naprawdę organizm walczy z infekcją.
Gorączka przy ząbkowaniu - kiedy pójść do lekarza?
Sam stan podgorączkowy nie jest powodem do wizyty u lekarza. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy utrzymuje się ponad 3 dni lub gdy towarzyszą mu inne, niepokojące objawy (np. katar, który również nigdy nie wynika z ząbkowania, tylko świadczy o infekcji). Do lekarza należy ponadto udać się, gdy temperatura przekracza 38 st. Celsjusza i utrzymuje się ponad 3 dni, widoczne są objawy infekcji górnych dróg oddechowych, pojawiają się dolegliwości żołądkowe (biegunka, wymioty).
Czy zbijać podwyższoną temperaturę podczas ząbkowania?
Ogólne zalecenia lekarzy są takie, że jeśli temperatura nie przekracza 38,5 st. Celsjusza, nie powinniśmy jej zbijać. Dlaczego? Okazuje się, że temperatura w okolicy 38 st. C jest dla organizmu… korzystna, dopiero powyżej 39 st. C zaczyna mocno go osłabiać, prowadząc np. do odwodnienia i negatywnie wpływając na mózg oraz układ krążenia (staje się wówczas niebezpieczna). W przypadku temperatury 41 st. C gorączka może doprowadzić do trwałych uszkodzeń białek w mózgu (w komórkach nerwowych).
Jeśli jednak temperatura nie przekracza 38,5 st. C, a dziecko w miarę toleruje taki stan, warto wstrzymać się z jej obniżaniem. Damy tym samym organizmowi dziecka okazję do “treningu” mechanizmów obronnych z drobnoustrojami, które go atakują. Poprawi się m.in. produkcja przeciwciał i Maluch zyska lepszą odporność. Jeśli jednak gorączka na poziomie np. 38 st. C jest ewidentnie uciążliwa dla Malucha, można podać mu lek przeciwgorączkowy lub spróbować zbijać temperaturę w inny sposób.
Jak obniżyć temperaturę podczas ząbkowania?
Aby złagodzić stan podgorączkowy wynikający z ząbkowania, warto zacząć od źródła problemu, czyli łagodzenia stanu zapalnego dziąseł. W tym celu można podawać dziecku jak najczęściej schłodzone gryzaki prosto z lodówki, zimne posiłki (np. jogurt - o ile dziecko ma już rozszerzoną dietę), chłodniejsze mleko niż zwykle (jeśli karmimy butelką). Można również zastosować preparaty łagodzące stan zapalny do smarowania dziąseł, ale koniecznie BEZ LIDOKAINY, która może być szkodliwa! Są dostępne inne preparaty, które wpływają na zmniejszenie stanu zapalnego - warto zapytać o opinię farmaceutę lub lekarza. Jeśli złagodzimy miejscowy stan zapalny w dziąśle, zmniejszymy również dolegliwości bólowe u dziecka.
W przypadku, gdy takie działania nie przynoszą zbyt dużego efektu, można spróbować obniżyć temperaturę poprzez chłodne okłady. Pieluszkę tetrową moczymy letnią (nie zimną!) wodą, wykręcamy i przykładamy do czoła i karku Malucha. Innym sposobem jest zrobienie kąpieli w temperaturze o 2 stopnie niższej niż temperatura ciała. Gdy takie metody nie skutkują, a Maluch nadal jest rozdrażniony, można podać mu środki przeciwgorączkowe dla dzieci - ibuprofen lub paracetamol w dawce dostosowanej do wieku i wagi.
