Kalendarz ciąży: 5. tydzień ciąży

5. tydzień ciąży – wyraźne wczesne objawy ciąży

Jeśli wcześniej nie czułaś, że jesteś w ciąży, w 5. tygodniu prawdopodobnie się to zmieni (u niektórych kobiet dopiero w 6. tygodniu). Poza brakiem spodziewanej miesiączki, odczujesz bolesność piersi, staną się one też większe, a ponadto zwiększy się liczna wizyt w toalecie. U niektórych kobiet występują ponadto w tym czasie nudności i zawroty głowy. Możesz czuć się zmęczona, rozdrażniona i senna – to normalne!

Przeczytaj także: Rozwój dziecka tydzień po tygodniu - kalendarz ciąży.

Jak dziecko rozwija się w 5. tygodniu ciąży?

W badaniu USG w 5. tygodniu ciąży można już stwierdzić występowanie pęcherzyka ciążowego. Jeżeli w tym czasie jeszcze nie jest w nim widoczny pęcherzyk żółtkowy z zarodkiem, prawdopodobnie zmieni się to w kolejnym tygodniu. Lekarz stwierdzi, czy pęcherzyk się rozwinął i czy ciąża rozwija się prawidłowo.

W 5. tygodniu zarodek jest już zagnieżdżony w ścianie macicy i rozwija się bardzo szybko – mimo że nadal jest jeszcze bardzo malutki. Ma kształt walca, ale wykształca się już głowa, kończyny i pierwsze organy, takie jak serce czy naczynia krwionośne. Z zawiązków kończyn rozwiną się ramiona i nogi, a następnie place rąk i stóp. Czynność serca może już być widoczna w badaniu USG, ale zwykle następuje to ok. 6-7 tygodnia.

Na tym etapie powstaje ponadto cewa nerwowa dziecka – to szczelina w tarcze zarodkowej, z której formuje się układ nerwowy. Niezwykle istotne jest przyjmowanie kwasu foliowego przez matkę, aby zapobiec wadom cewy nerwowej.

Około 33. dnia ciąży zaczyna rozwija się stara kora mózgowa, a następnie 5 pęcherzyków mózgowych. Ponadto zmiana kształtu embrionu powoduje, że komórki są stymulowane do intensywnego namnażania się. tworzą mózg i strunę grzbietową, wokół której powstanie kręgosłup, a później przekształci się ona w rdzeń kręgowy. Kolejny etap rozwoju to wytworzenie się szkieletu i mięśni. Swój początek ma także wykształcanie się wszelkich narządów oraz układów, które są niezbędne do życia poza organizmem mamy (to m.in. płuca, nerki czy trzustka).

5. tydzień ciąży to również zbieranie się płynu owodniowego wokół zarodka. Kształtuje się także łożysko – będzie ono później umożliwiać dziecku oddychanie i zastąpi pracę płuc – poprzez wymianę tlenu i dwutlenku węgla. To właśnie przez łożysko płód otrzyma przez cały okres ciąży wszystkie składniki mineralne, witaminy i przeciwciała mamy. To dlatego tak ważny jest zdrowy tryb życia kobiety w ciąży oraz zdrowa dieta.

Jakiej wielkości jest zarodek na tym etapie ciąży? Jest jeszcze bardzo malutki – ma zaledwie 0,4-0,6 cm.

5. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy

W 5. tygodniu ciąży brzuch nadal nie jest widoczny. Możesz jednak zauważyć szereg innych objawów ciąży. Piersi mogły się delikatnie zaokrąglić i stać się tkliwe na dotyk. Czasami mocno ciemnieją też brodawki.

Poza tym wiele kobiet w I trymestrze ciąży doświadcza zmian nastrojów i rozdrażnienia, a także odczuwa senność i zmęczenie – za co odpowiada gwałtowny wzrost progesteronu w organizmie. Zmęczenie i senność to także skutek nagłego obciążenia, z jakim musi zmierzyć się Twój organizm – tworzy się w nim bowiem nowe życie, do czego potrzeba wręcz pokładów energii!

Na tym etapie możesz odczuwać metaliczny posmak w ustach. Niektóre kobiet skarżą się na ślinotok, a większość musi coraz częściej odwiedzać toaletę w celu oddania moczu. Być może zaobserwujesz także napięcie w podbrzuszu.

W 5. tygodniu ciąży możesz stać się bardziej wrażliwa na zapachy – ale nie jest to regułą. Czasami zapachy, które wcześniej były dla Ciebie przyjemne lub neutralne, nagle zaczynają odrzucać.

Poza powyższymi objawami, mogą pojawić się także symptomy natury psychologicznej, za co również odpowiadają hormony. Np. estrogen pobudza w przyszłej mamie instynkt wicia gniazda – zechcesz jak najszybciej kompletować wyprawkę, kupować łóżeczko, malować pokój dla dziecka. Progesteron z kolei sprawia, że przez większość czasu skupiasz się na ciąży. Rośnie także poziom prolaktyny w organizmie (później odpowiada ona za laktację), dzięki której skupiasz swoją uwagę na dziecku i zmniejsza się zainteresowanie seksem. Kobieta w ciąży na tym etapie ma też większy poziom kortyzolu – zapewnia on zastrzyk energii do wykonywania nowych zadań.

Jak złagodzić dolegliwości ciążowe w 5. tygodniu?

• Nudności – nie u wszystkich mam pojawiają się nudności – występują one u ponad 60% z nich i są wczesnym objawem ciąży. Rozpoczynają się zwykle koło 4-5. tygodnia, a ich szczyt następuje około 9. tygodnia. Powoli zanikają od tego czasu, aby całkowicie ustąpić około 12. tygodnia ciąży – czyli wtedy, gdy kończy się I trymestr ciąży. Zdarza się jednak, że nudności trwają nawet do 16. tygodnia ciąży. Na intensywność nudności ogromny wpływ ma stres, jeżeli ciąża jest zaskoczeniem. Istotną rolę w zmniejszeniu nudności odgrywa nawadnianie organizmu. Jest ono także niezwykle ważne dla dziecka – ponieważ organizm musi zapewnić mu płyn owodniowy. Jeżeli w ciąży matka jest odwodniona, niestety może dojść do sytuacji zbyt małej ilości wód płodowych, co stanowi zagrożenie dla rozwoju ciąży i życia płodu. Dlatego warto pić duże ilości wody w ciąży – zarówno ze względu na płyn owodniowy, jak i dla złagodzenia nudności. Staraj się wypijać nawet 3 litry wody dziennie i spożywaj małe posiłki, ale często. Na nudności może skutecznie zadziałać lek przeciw chorobie lokomocyjnej, ale w ciąży stosowanie leków na własną rękę jest niebezpieczne – skonsultuj to najpierw ze swoim lekarzem. Naturalnym i bezpiecznym sposobem na nudności ciążowe jest imbir – doskonale je łagodzi, działa przeciwwymiotnie oraz pobudza produkcję soku żołądkowego.
• Złe samopoczucie – poza nudnościami, przyszłe mamy w pierwszym trymestrze mogą się uskarżać na złe samopoczucie – to wynik wysokiego stężenia hormonu gonadotropiny kosmówkowej, czyli beta-HCG. Hormon ten często pobudza receptory hormonów tarczycy, gdyż ma podobną budowę do TSH – jest to przyczyną złego samopoczucia. Na szczęście najwyższe stężenie pojawia się w I trymestrze ciąży, a później jest coraz niższe. Do czasu, gdy hormon ten jest na wysokim poziomie, szczególnie zadbaj o relaks i chwilę dla siebie. Obejrzyj serial, wygadaj się przyjaciółce, poproś męża o masaż stóp.
• Refluks i zgaga– gwałtowny wzrost progesteronu jest przyczyną nie tylko zmęczenia, ale i problemów żołądkowych, gdyż spowalnia perystaltykę przewodu pokarmowego. W związku z tym wiele kobiet w ciąży zmaga się ze zgagą, wzdęciami, niestrawnością i refluksem żołądkowo-przełykowym. Bardzo ważne jest, aby w tym czasie właściwie się odżywiać oraz spożywać posiłki w odpowiednich ilościach. Co to oznacza? Jedz często, ale w małych ilościach – to sposób nie tylko na mdłości, ale i poprawę pracy jelit. Ponadto możesz udać się do lekarza, aby zalecił Ci leki zobojętniające kwas żołądkowy, bezpieczne dla kobiet w ciąży. Dobrym sposobem na zgagę i refluks jest ponadto imbir, guma do żucia, picie wody.

Co powinnaś zrobić w 5. tygodniu ciąży?

Ciąża jest wyjątkowym stanem w życiu kobiety. Od momentu, gdy wiesz, że rozwija się w Tobie całkowicie nowe życie, na pewno chcesz jak najlepiej o siebie zadbać – ponieważ Twoje zdrowie będzie rzutowało na zdrowie dziecka. Powinnaś przede wszystkim zacząć od zbilansowanej, zdrowej diety. Nie jest Ci potrzebna wizyta u dietetyka, aby zapewnić sobie i Maleństwu to, co najlepsze. Wystarczy, że planując posiłki będziesz wybierać pokarmy jak najbardziej naturalne – zwłaszcza warzywa i owoce, które są pełne witamin i mikroelementów. Ponadto zrezygnuj z żywności przetworzonej – gotowe sosy, pizze czy batony to produkty, które nie służą ani Twojemu zdrowiu, ani rozwojowi dziecka, gdyż często znajduje się w nich wiele szkodliwej chemii lub tłuszczów trans.

Zrezygnuj także z podwójnych porcji: nie jedz za dwóch, tylko dla dwóch! Nie liczy się ilość, a jakość pokarmów. Dbaj także o higienę przygotowywania posiłków: niezwykle ważne jest mycie warzyw i owoców oraz staranie się nie dotykać surowego mięsa gołymi rękoma – bez rękawiczek – istnieje bowiem ryzyko zakażenia listerią (ryzyko jest kilkukrotnie wyższe w ciąży, a bakteria może zagrażać rozwijającemu się dziecku). Musisz też uważać na jajka – dokładnie myj je przed ugotowaniem i nie jedz ich na surowo (na miękko czy w postaci jajecznicy – tylko w postaci ugotowanej na twardo), gdyż jest duże ryzyko zakażenia Salmonellą (również o wiele łatwiej o zakażenie w ciąży), która także jest groźna dla dziecka.

Staraj się ponadto nie spożywać produktów z niepasteryzowanego mleka i otrzymywanych z niego serów pleśniowych. Nie kupuj serów z nieznanego pochodzenia – np. przy drodze od Góralów – nie wiesz bowiem, czy mleko było pasteryzowane, czy nie.

Oczywiście wyeliminuj wszelkie używki: alkohol, papierosy, narkotyki. Ogranicz również spożycie kawy i herbaty.

Wybierz sposób prowadzenia ciąży: NFZ czy prywatnie

To ostatni dzwonek na wybór lekarza ginekologa prowadzącego ciążę. Wydaje się, że najlepszą opiekę otrzymasz prowadząc ciąże prywatnie, jednakże nie musi to być reguła. Ja np. trafiłam na świetnego lekarza na NFZ, o czym pisałam w artykule „Ciąża na NFZ czy prywatnie?”. Z prywatnym prowadzeniem ciąży wiążą się ponadto duże koszty, o których wiele kobiet na początku nie wie. To nie tylko koszt wizyt i USG, ale także koszt badań z krwi czy moczu, które niestety są pełnopłatne, jeśli nie prowadzimy ciąży u lekarza posiadającego kontrakt z NFZ. Do kosztu wizyt należy zatem doliczyć koszt w wysokości kilkuset złotych miesięcznie na podstawowe badania. Niektóre są szczególnie kosztowne – np. na toksoplazmozę, w kierunku której badanie jest w ciąży obowiązkowe.

5. tydzień ciąży – jakie wykonać badania?

Jeśli jeszcze nie przeprowadziłaś żadnych badań, powinnaś zacząć od wykonania badania na poziom beta-HCG z krwi. Na to badanie otrzymasz skierowanie od ginekologa, ale też możesz je wykonać na własną rękę. Na pierwszej wizycie lekarz ginekolog zaleci Ci ponadto następujące badania:

• wykona USG,
• pobierze materiał do cytologii i zbada czystość bakteriologiczną pochwy,
• wykona podstawowe pomiary masy ciała i ciśnienia krwi,
• zleci: morfologię krwi, badanie ogóle moczu, badanie stężenia glukozy we krwi, oznaczenie poziomu TSH, fT3 i fT4, badanie na obecność przeciwciał przeciwko toksoplazmozie, badanie w kierunku wirusa CMV, badanie w kierunku różyczki, badanie na HIV, HCV i VDRL.

Powinnaś ponadto udać się do stomatologa na przegląd – choroby jamy ustnej w ciąży są bardzo niebezpieczne dla dziecka.