25. tydzień ciąży – który to miesiąc w kalendarzu ciąży?
25. tydzień to już połowa 6. miesiąca oraz II trymestr w kalendarzu ciąży – do jego końca pozostały zaledwie dwa tygodnie i już za chwilę wkroczysz w III i ostatni trymestr ciąży. Każdy kolejny dzień przybliża Cię do momentu, w którym przytulisz swoje dziecko. Możesz zacząć odliczać dni – pozostało ich niewiele ponad 100.
Brzuch w 25. tygodniu ciąży
W 25. tygodniu ciąży waga może gwałtownie wzrosnąć, ale nie powinno to być powodem do niepokoju, ponieważ jest to naturalne dla tego etapu ciąży: organizm dostosowuje się teraz coraz bardziej do nadchodzącego porodu oraz do karmienia piersią. Zwykle nadprogramowe kilogramy szybko giną po porodzie. Wyobraź sobie, że Twoja macica ma teraz rozmiary piłki do futbolu, a w niej znajduje się więcej niż dotychczas płynu owodniowego. Dziecko również waży coraz więcej. Do wagi kobiety w ciąży należy też doliczyć zwiększone ilości krwi i innych płynów w organizmie – co uwidacznia się np. w postaci puchnięcia – oraz wagę łożyska. Brzuch na tym etapie jest już wyraźnie ciążowy, uwypuklony do przodu, a czasami nawet na boki.
Na tym etapie możesz doświadczyć skurczów przepowiadających Braxtona-Hicksa, które są bezbolesne. Jakie to uczucie? Skurcze te można odczuwać jako ból w dole brzucha i w pachwinach. Są one nieregularne, nie nasilają się wraz z upływem czasu i mijają przy zmianie pozycji.
W 25. tygodniu może swędzieć Cię brzuch. Przyczyną może być słabe nawilżenie skóry przy jednoczesnym coraz większym jej napięciu (brzuch się szybko powiększa). Swędzenie to pierwszy zwiastun rozstępów, także aby im zapobiec, smaruj jak najczęściej skórę specjalnym kremem przeciwko rozstępom dla kobiet w ciąży – zwróć uwagę, aby w składzie nie miał retinolu, ponieważ ten może szkodzić dziecku (niestety wiele popularnych kremów dla kobiet ciężarnych posiada ten składnik – należy być zatem czujnym). Jeśli masz predyspozycje genetyczne do powstawania rozstępów, niestety jest duże ryzyko, że nawet smarując brzuch 3-4 razy dziennie najlepszym kremem, nie będziesz w stanie im zapobiec – a jedynie zmniejszysz skutki.
Jak wygląda dziecko w 25. tygodniu ciąży? Jak się rozwija?
Dziecko w tym tygodniu rośnie bardzo szybko i przybiera na masie: ma już ok. 23 cm długości CRL oraz waży ponad 700 g. Na tym etapie otwierają się nozdrza dziecka i może ono już zacząć prawidłowe oddychanie: na razie wciąga i wypuszcza nosem wody płodowe, ale jest to ćwiczenie przed oddychaniem poza łonem matki.
Nadal intensywnie kostnieje układ szkieletowy dziecka. Mięśnie z kolei są coraz silniejsze, przez co wszelkie kopnięcia dziecka powinny być już wyraźne – czasami nawet widoczne na brzuchu mamy dla osób z zewnątrz! To moment, gdy ruchy może poczuć Tatuś dziecka, dotykając brzucha partnerki. Zwykle na tym etapie ciąża dla ojców staje się czymś bardziej „realnym” – zaczynają się bardziej angażować i myśleć o przygotowaniu do przyjęcia Maleństwa w domu. W 25. tygodniu następują także ważne zmiany w rozwoju układu oddechowego dziecka, ale płuca nadal nie są w pełni dojrzałe: rozwijają się w nich na razie małe oskrzeliki i pęcherzyki płucne.
W całym organizmie dochodzi do rozwoju naczynek włosowatych – mają one za zadanie wspomagać ukrwienie narządów, tkanek oraz mięśni dziecka. To również moment, gdy Maluch zyskuje lepszą sprawność fizyczną oraz staje się świadome otaczającego go świata, co wyraża m.in. dotykają świadomie pępowinę, swoje nogi, ręce czy twarz. W przypadku bliźniaków etap ten jest szczególnie interesujący, ponieważ dzieci mogą zacząć wchodzić ze sobą w interakcje: będą się wzajemnie dotykać i nawiązywać relacje. To początek rozwoju więzi między bliźniętami, która nie zaniknie do końca ich życia.
25. tydzień oznacza intensywny rozwój kręgosłupa. Dochodzi bowiem do kształtowania się takich elementów, jak stawy, więzadła czy kręgi kostne.
Kostnieją ponadto małe kostki w uchu wewnętrznym, dzięki czemu dziecko jest w stanie coraz więcej usłyszeć. Może zacząć rozpoznawać głosy osób, które często z Tobą rozmawiają! Tyczy się to zwłaszcza głosu przyszłego tatusia – gdy ten będzie regularnie mówił do „brzucha”, dziecko zacznie go zapamiętywać i relacja między dzieckiem i tatą po porodzie będzie już na starcie o wiele silniejsza i lepsza.
W 25. tygodniu struny głosowe dziecka są już sprawne. Dziecko może miewać częste czkawki.
25. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy
Mama w 25. tygodniu ciąży może czuć się ociężała i zacznie coraz częściej doświadczać zmęczenia z powodu dźwigania dużego brzucha. Ubędzie na pewno gracji w ruchu – ale nie przejmuj się tym – zmiany te mają charakter przejściowy i po porodzie znikną. Absolutnie z nimi nie walcz, tylko staraj się akceptować nowy stan – pomyśl, że rozwija się w Tobie najwspanialsza istota. Twój duży, ciężarny brzuch z kresą czarną i rozstępami tu i ówdzie, jest z tego powodu PIĘKNY! Nosisz w sobie ukochane dziecko, dajesz mu życie – powinnaś być z siebie dumna i cieszyć się widokiem swojego „ciążowego” ciała.
W 25. tygodniu ciąży może Ci brakować tchu, co jest spowodowane coraz większym uciskiem macicy na przeponę. Staraj się nie wysilać i zamiast schodów wybieraj windę, jeśli masz taką możliwość. Zadyszka to normalny objaw i nie powinien niepokoić. Jeśli jednak trudności z oddychanie są nagłe albo mają bardzo duże nasilenie, lepiej udaj się szybko na izbę przyjęć - może być to symptom poważnych powikłań ciążowych.
Na tym etapie możesz zacząć… chrapać. Nawet jeśli nigdy wcześniej tego nie robiłaś. W ciąży jest to normalny objaw i powinien minąć po porodzie. Oddychanie jest teraz utrudnione, ponieważ Twoje drogi oddechowe są zwężone, zwiększa się ilość tłuszczu w organizmie oraz jest coraz większy nacisk na przeponę. Poproś partnera o wyrozumiałość. ;) Kup mu stopery do uszu, jeśli chrapanie tak mocno przeszkadza w spaniu.
Poza powyższymi objawami, niektóre mamy na tym etapie doświadczają wycieku siary – to pierwsze mleko, które produkują Twoje piersi. Jest niezwykle cenna, ale nie powinnaś jej wyciskać – musisz powstrzymać ciekawość i zaczekać z tym do porodu. Możesz także miewać zawroty głowy oraz bóle głowy – ilość krwi w Twoim organizmie wciąż wzrasta, a dodatkowo oddajesz dziecku spore dawki żelaza. Niektóre kobiety miewają na tym etapie obrzęki nóg i rąk – gromadzi się bowiem woda.
Rwa kulszowa w 25. tygodniu ciąży
Około 25. tygodnia ciąży mogą wystąpić przewlekłe bóle nasilające się w momencie nagłych ruchów – to tzw. rwa kulszowa objawiająca się bólem w krzyżu, nogach, a nawet pośladkach. Dochodzi do niej w wyniku nacisku główki dziecka na kości miednicze, co prowadzi do kompresji nerwów zlokalizowanych w tym rejonie. Niektóre kobiety dodatkowo miewają zanik czucia w tych częściach ciała lub mrowienie. Zwykle jednak następuje ostre kłucie w okolicach krzyża, które później promieniuje do samych stóp. Bóle te mogą pojawiać się głównie w nocy, gdy zmieniasz pozycję – są na tyle silne, ze wybudzają ze snu i przyczyniają się do bezsenności w ciąży.
Niekiedy ból wywołany przez rwę kulszową może być początkowo pomylony z bólem porodowym – jednakże później ich rozróżnienie jest dość proste.
Jeśli chodzi o łagodzenie rwy kulszowej w ciąży, niestety nie możesz stosować większości leków przeciwbólowych i pozostaje pomoc fizjoterapeuty lub masaże. Niekiedy pomaga zmiana pozycji. Pomocne może być spanie na twardym materacu z poduszką dla kobiet ciężarnych (rogal), odpoczywanie na lewym boku, utrzymywanie prostej postawy podczas stania i chodzenia, kucanie zamiast schylania się. Należy unikać natomiast spania na miękkim materacu, długiego siedzenia za biurkiem, schylania się w pasie czy garbienia się.
Masaż krocza w 25. tygodniu ciąży
W 25. tygodniu ciąży możesz już rozpocząć masować krocze – ma to na celu uniknięcie nacięcia lub pęknięcia krocza podczas porodu. Masaż należy wykonywać regularnie aż do porodu. Może on stać się elementem życie intymnego między rodzicami – niech partner codziennie poświęci na ten masaż 2-3 minuty. Dobrze jest także rozpocząć ćwiczenia mięśni Kegla oraz mięśni dna miednicy.
A jak wykonać masaż krocza? Nie jest to skomplikowane – postępuj według poniższych kroków:
- umyj ręce i zadbaj o krótkie paznokcie,
- posmaruj dłonie olejkiem do masażu krocza (albo np. olejkiem ze słodkich migdałów),
- wsuń kciuki do pochwy, uciśnij ja lekko w dół (w kierunku odbytu), a następnie przesuwaj palce w dół, w górę i ku bokom krocza.
Masaż krocza daje najlepsze efekty przed pierwszym porodem. W kolejnych krocze jest już lepiej przystosowane do porodu, zatem masaż nie da aż tak spektakularnych efektów.
25. tydzień ciąży – USG i inne badania
W 25. tygodniu ciąży nie ma obowiązkowego badania USG, ale niekiedy lekarz – gdy widzi wskazania – może Cię poprosić o pojawienie się na dodatkowej wizycie, aby skontrolować stan dziecka i rozwój ciąży.
Może także zlecić badanie ogólne moczu, morfologię, zmierzy Ci ciśnienie i skontroluje przyrost wagi. Jeśli zaistnieje konieczność, zleci także badanie w kierunku przeciwciał odpornościowych anty-Rh, przeciwciał anty-HIV, określi wysokość dna macicy, wykona badanie pH wydzieliny z pochwy oraz cytologię.
Ponadto jeśli jeszcze nie wykonałaś w tym trymestrze testu obciążenia glukozą, to dobry moment, aby to zrobić. Test obciążenia glukozą jest badaniem poziomu cukru i składa się z takich etapów, jak:
- pobranie krwi w celu określenia poziomu glukozy na czczo,
- wypicie roztworu glukozy (będziesz musiała sama go kupić w aptece i przynieść ze sobą do laboratorium – roztwór 75 g glukozy),
- ponowne pobranie krwi w godzinę po wypiciu roztworu – aby określić poziom glukozy,
- zmierzenie poziomu cukru w 2 godziny po wypiciu glukozy.
Podczas badania należy pozostać w laboratorium – spędzisz tam 2-3 godziny. Jest to konieczne, ponieważ po wypiciu glukozy w takim stężeniu możesz doświadczyć wymiotów, poważnych zawrotów głowy grożących upadkiem, a nawet omdleń i duszności. Konieczne jest więc pozostanie po obserwacją personelu laboratorium.
