38. tydzień ciąży – który to miesiąc?
38. tydzień to dokładnie połowa ostatniego, 9. miesiąca ciąży. Od teraz zapewne w niecierpliwości liczysz dni, które dzielą Cię od spotkania z Maluszkiem. Do porodu pozostały co prawda jeszcze 2 tygodnie, jednakże to tylko umowny termin i teraz wszystko może się zdarzyć: możesz urodzić jutro, a równie dobrze nawet za 3-4 tygodnie.
Duży brzuch przeszkadza Ci niemal we wszystkich czynnościach – nawet w leżeniu. Jego wielkość na szczęście się już nie zmienia, podobnie jak Twoja waga nie powinna już rosnąć – czasami nawet spada na kilka dni przed porodem.
Jak wygląda i rozwija się dziecko w 38. tygodniu ciąży?
Waga dziecka raczej nie powinna być mniejsza niż 2,5 kg – większość dzieci ma na tym etapie wagę ok. 3 kg i długość ciała ok. 50 cm. To oczywiście wymiary uśrednione – dziecko może urodzić się większe lub mniejsze, gdyż badanie USG nie jest doskonałe, jeśli chodzi o szacowanie wagi czy długości ciała, ale wykonuje się je po to, by sprawdzać tempo wzrostu (i oceniać, czy jest ono prawidłowe) oraz aby w przypadku dużego dziecka, zaplanować ewentualne cięcie cesarskie (wskazaniem jest masa dziecka powyżej 4,2 kg).
W 38. tygodniu dziecko nadal jest pokryte mazią płodową, a na skórze może być widoczny meszek płodowy. Większość dzieci na tym etapie jest już w pełni rozwinięta i gotowa do życia poza łonem mamy. Oczywiście Maluch nadal będzie się rozwijał i dojrzewał – ale nie będzie potrzebował już do tego środowiska w macicy. Konieczne jest jednak zapewnienie mu dostępu do składników odżywczych i przez pierwsze 6. miesięcy życia powinno być to wyłącznie mleko mamy lub mleko modyfikowane (dawniej zalecano rozszerzanie diety już po 4. miesiącu, ale obecne zalecenia jasno wskazują, że powinno się to zrobić dopiero po ukończonym 6. miesiącu, ponieważ układ pokarmowy dziecka dopiero wtedy staje się na tyle dojrzały, by przyjąć inne pokarmy; poza tym zarówno mleko mamy, jak i dostępne dzisiaj mleka modyfikowane, dostarczają dziecku wszystkiego, czego potrzebuje do prawidłowego rozwoju w pierwszym półroczu życia).
Zobacz także: Kalendarz ciąży: rozwój dziecka i objawy u mamy tydzień po tygodniu.
Obecnie ilość płynu owodniowego się zmniejsza, a dziecko przybiera na wadze – efektem tego jest coraz mniejsza ilość miejsca i mniejsze możliwości do poruszania się. Większość płodów na tym etapie ma ułożenie embrionalne główką w dół, ale może się zdarzyć, że dziecko ma położenie miednicowe – wówczas może konieczne być cięcie cesarskie, zamiast porodu siłami natury.
Dziecko jest gotowe do narodzin, ale jeśli poczeka w łonie mamy jeszcze 2 tygodnie, przyjdzie na świat w o wiele lepszej formie i będzie bardziej odporne na działanie różnych drobnoustrojów.
38. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy
W 38. tygodniu czujesz się zapewne podobnie, jak tydzień wcześniej: nadal masz trudności z poruszaniem się, zmianą pozycji czy parciem na pęcherz oraz niewyspaniem. Możesz odczuwać jednak silniejsze skurcze Braxtona-Hicksa – o ile są nieregularne i ustępują po zmianie pozycji lub wzięciu ciepłego prysznica oraz nie są coraz boleśniejsze wraz z upływem czasu, nie musisz się niepokoić – w ten sposób macica „trenuje” do porodu. Jeśli jest przeciwnie, to znak, że być może rozpoczyna się poród i powinnaś jak najszybciej pojechać do szpitala.
W 38. tygodniu może – ale nie musi – odejść czop śluzowy. To gęsty śluz (czasami przypomina śluzową kulkę, a czasami ma nieregularny kształt), który dotąd zamykał szyjkę macicy, chroniąc tym samym płód przed infekcjami i drobnoustrojami z zewnątrz. Czop śluzowy zwykle pojawia się z domieszką krwi. Od momentu odejścia czopu do porodu może minąć zarówno kilka godzin, jak i kilka dni czy nawet tygodni!
Na tym etapie możesz zauważyć, że piersi robią się jeszcze większe. Co więcej, po porodzie staną się jeszcze większe niż teraz – pewnie myślisz, że to niemożliwe, ale tak się stanie, jeśli doświadczysz nawału pokarmu pod wpływem hormonów i ssania dziecka. Z czasem pokarm zacznie wyciekać – warto więc kupić wkładki laktacyjne do stanika, aby nie brudzić ubrań. Wkładki przydadzą się także do torby do szpitala. Początkowo pokarm może mieć żółty lub szary kolor – to siara – najcenniejsze mleko naturalne. Jest ono istną bombą odpornościową, gdyż zawiera ogromne ilości przeciwciał i białek. Zadaniem tego rodzaju pokarmu jest wzmocnienie dziecka po porodzie i wspomaganie rozwoju flory bakteryjnej w jego układzie pokarmowym. Po paru dniach siara przekształca się w docelowe mleko.
Pod koniec ciąży możesz także miewać niekontrolowane gazy, zgagę, bóle pleców, niezwykłe sny, bóle i zawroty głowy, biegunki.
Na tym etapie zapewne myślisz, jak możesz przyspieszyć poród? Jest na to kilka sposobów, chociaż żaden nie daje gwarancji indukcji porodu. Lepiej jednak poczekać ze stosowaniem takich metoda do wyznaczonego terminu porodu, czyli 40. tygodnia ciąży. Do naturalnych metod należy np. picie herbaty z liści (koniecznie z liści!) malin. Jestem niemal pewna, że ta metoda przyspieszyła akcję porodową w mojej pierwszej ciąży, gdy dziecku nie było spieszno na świat (minął 42. tydzień i nadal nic!). Cały oddział wiedział, że piję niemal litrami herbatę z liści malin, aby w końcu personel szpitala zabrał mnie na porodówkę – i podziałało! Jeden dzień takiej „kuracji”, a rano obudziłam się z 4-centymetrowym rozwarciem. Co ciekawe, koleżanka z sali również chciała przyspieszyć akcję porodową i też zaczęła pić herbatkę – zadziałała dokładnie tak, jak u mnie (kolejnego dnia rozwarcie na 3-4 cm). To, że herbata z liści malin przyspiesza akcję porodową nie jest udowodnione w badaniach naukowych, więc nie możemy tego brać za pewnik. Natomiast taka herbata nie powinna nam zaszkodzić, a może akurat naturalnie wspomoże indukcję porodu.
Skurcze w 38. tygodniu ciąży – jak odróżnić porodowe od przepowiadających?
W 38. tygodniu ciąży dość ciężko odróżnić skurcze porodowe od przepowiadających. Przygotowałam więc dla Was tabelkę, w której przedstawiam podstawowe różnice pomiędzy dwoma rodzajami skurczy.
Jak widać w tabeli, skurcze porodowe są regularne, a przepowiadające – nie. Skurcze porodowe są coraz silniejsze i pojawiają się coraz częściej, natomiast przepowiadające wraz z upływem czasu są coraz rzadsze i słabsze. Kolejna różnica to czas trwania akcji skurczowej: porodowe trwają coraz dłużej i przybierają na sile, a przepowiadające trwają krótko i słabną wraz z upływem czasu. Ważną różnicą jest też to, czy skurcze ustępują przy zmianie pozycji, wzięciu ciepłej kąpieli czy zastosowaniu środków rozkurczowych (zaleconych przez lekarza) – jeśli tak jest, są to skurcze przepowiadające. A jeśli mimo zastosowania tych technik nie ustępują, są to skurcze porodowe.
Poza powyższymi różnicami, skurcze porodowe mogą występować wraz z plamieniem z pochwy lub krwawieniem – wówczas powinnaś pilnie pojechać na położniczą izbę przyjęć.
Kilka dni przed porodem możesz ponadto odczuwać ból w plecach, w kroczu, pachwinach, udach. Oznacza to, że główka dziecka wstawia się właśnie do kanału rodnego, przez co uciska pośrednio nerwy. Możesz doświadczyć też bólu podbrzusza, jak przed okresem, a kolei silne bóle krzyżowe mogą świadczyć, że rozpoczął się poród. Inne objawy zbliżającego się porodu to: obniżenie brzucha, większy apetyt, biegunka, utrata wagi.
38. tydzień ciąży – wybór szpitala
Na tym etapie możesz spodziewać się rozwiązania w każdym momencie, a maksymalnie w ciągu 4. tygodni. Jeśli jeszcze nie wybrałaś szpitala, w którym chcesz rodzić, to najwyższy czas, aby w momencie rozpoczęcia akcji porodowej wiedzieć, gdzie mamy się udać.
Wybór szpitala powinien ograniczać się do placówek mieszczących się jak najbliżej miejsca zamieszkania – musimy szybko tam dojechać, gdy poród się zacznie. Możesz także zdecydować się na poród domowy, zamiast szpitalny – powinnaś skonsultować tę decyzję z lekarzem i oczywiście zatrudnić wykwalifikowaną i uprawnioną do przyjęcia porodu osobę (np. położną środowiskową).
Jeśli chcesz rodzić w szpitalu, zorientuj się, na jakich zasadach odbywają się porody. Czy np. dopuszczalny jest poród rodzinny, czy istnieje możliwość rodzenia w towarzystwie osobistej położnej lub douli. Zwróć też uwagę, czy w danym szpitalu pracuje lekarz, który prowadzi Twoją ciąże – to zawsze atut, ale poród może zacząć się w nocy i wtedy Twój lekarz nie będzie mógł w nim uczestniczyć – tylko lekarz aktualnie pełniący dyżur.
Na co jeszcze zwrócić uwagę przy wyborze szpitala do porodu? Poniższa infografika przedstawia najważniejsze punkty.
Po pierwsze, warto przeczytać opinie na forach internetowych i grupach na Facebooku na temat danego szpitala i przeprowadzanych w nim porodów. Inne kobiety z pewnością podzielą się swoimi historiami, jeśli ich pobyt w danym szpitalu spowodował traumę lub był bardzo dobrym czasem i wiązał się ze świetną opieką. Często opinie konfrontują teorię przedstawianą np. w mediach przez dany szpital, z rzeczywistością na oddziale.
Kolejne ważne aspekty przy wyborze szpitala to m.in. stopień referencyjności szpitala – wskazuje on na kompetencje personelu. Kolejna ważna rzecz to kontrola bólu i możliwości łagodzenia bólu porodowego (czy szpital dopuszcza znieczulenie zewnątrzoponowe lub inne farmakologiczne metody; czy szanuje decyzję o porodzie nie wspomaganym farmakologiczne), a także zapewnienie intymności i poczucia bezpieczeństwa (czy są możliwe porody rodzinne lub w towarzystwie douli?).
38. tydzień ciąży - badania
W 38. tygodniu ciąży czeka Cię zapewne pierwsze badanie KTG, które teraz będzie ponawiane co tydzień lub nawet częściej. To badanie ocenia stan płodu i monitoruje ewentualną czynność skurczową macicy.
W 38. tygodniu należy wykonać ponadto morfologię krwi i badanie ogólne moczu. Jeśli wykonywałaś w 36. tygodniu badanie na GBS, warto za tydzień je powtórzyć, gdyż od pobrania do otrzymania wyniku mija nawet 7 dni. Badanie w kierunku GBS musi być aktualne do porodu, aby lekarze wiedzieli, czy mają podać Ci antybiotyk i szczególnie uważnie monitorować dziecko po porodzie.
