36. tydzień ciąży – który to miesiąc?
36. tydzień ciąży rozpoczyna ostatni – 9. miesiąc ciąży. Do porodu pozostał zaledwie miesiąc, ale pewnie już wiesz, że tylko kilka procent kobiet rodzi w wyznaczonym terminie i wiele dzieci przychodzi na świat już w 36. tygodniu ciąży (a niektórym się nie spieszy i pozostają w brzuchu mamy aż do końca 42. tygodnia).
Brzuch i waga mamy w 36. tygodniu ciąży
Na tym etapie ciąży brzuch już często się obniża – dziecko przesunęło się w kierunku kanału rodnego i już tak mocno nie uciska na przeponę. Uciska natomiast na dno miednicy – może odczuwać więc kłucie lub ból krocza. U niektórych kobiet w 36. tygodniu dziecko nie przemieszcza się w dół – i nie jest to powód do obaw. Niektóre Maluchy dokonują tego w 37. tygodniu, a inne nawet w 38.
Twoja waga powinna być wyższa o 11-13 kg w stosunku do wagi sprzed ciąży. Wydaje się sporo, ale pamiętaj, że 8-10 kg z tego stanowi dziecko, łożysko, wody płodowe, większa ilość płynów w Twoim organizmie – i to wszystko powinno sprawić, że już po porodzie będziesz miała na plusie zaledwie 2-4 kg (o ile dbałaś o prawidłowy przyrost wagi w ciąży i zdrową dietę). Na tym etapie ciąży powinnaś spożywać ok. 2600 kcal dziennie. Aby uniknąć zbyt dużemu przyrostowi wagi na finiszu, jedz często, ale małe porcje – zapobiegniesz dzięki temu napadom głodu.
36. tydzień ciąży – jak wygląda i rozwija się dziecko?
W 36. tygodniu ciąży dziecko waży 2700-2800 g i mierzy 45-50 cm długości. Do porodu urośnie już niewiele, ale przybierze sporo na wadze – nawet 1000 g.
Powoli zanika meszek płodowy z twarzy i biaława maź płodowa – do tej pory pokrywała całej jego ciało. Dziecko ma mało miejsca, przez co kuli nóżki i ręce. Jest praktycznie gotowe do samodzielnego funkcjonowania, ponieważ posiada wykształcony układ krążenia, mięśniowo-szkieletowy, pokarmowy.
Najpóźniej do zakończenia 36. tygodnia Maluch powinien obrócić się główką w dół do kanału rodnego – za tydzień może być już za duże, by tego dokonać – macica będzie za ciasna. Jeśli się nie obróci, lekarz może rozważać cięcie cesarskie.
Jak rozwija się dziecko w 36. tygodniu? To bardzo indywidualne. Niektóre dzieci są już w pełni gotowe do narodzin, a inne będą potrzebować jeszcze kilku tygodni, aby osiągnąć pewną dojrzałość pozwalającą im na samodzielne funkcjonowanie.
U dziecka 36. tydzień oznacza ostateczne dojrzewanie płuc – ale nadal może wystąpić pewna niewydolność oddechowa. Jednakże większość dzieci, które urodziły się po skończonym 36. tygodniu, potrafi już samodzielnie i w pełni sprawnie oddychać. To, czy płuca są gotowe do samodzielnego oddychania, jest związane z produkcją surfaktantu, który zapobiega sklejaniu się płuc i zapadaniu podczas wydechu. Jeśli jest go wystarczająco, układ oddechowy jest gotowy do oddychania poza łonem mamy.
Do 36. tygodnia dziecko sporo przybrało na masie, przez co nie ma już miejsca do poruszania się i spędza większość czasu w pozycji embrionalnej. Jego aktywność może zatem się nieco zmniejszyć.
>>Zobacz rozwój dziecka w innych tygodniach Kalendarza Ciąży.<<
36. tydzień ciąży – objawy i dolegliwości ciążowe
Na tym etapie zwykle dno macicy znajduje się wysoko – pod klatką piersiową, ale od tego momentu zacznie się obniżać, a brzuch będzie powiększał się ponadto do przodu. Często opuszczenie brzucha, które poprzedza poród, jest wyraźnie odczuwane przez mamę, ponieważ znacznie poprawia się jakość oddychania (macica już nie uciska tak mocno przepony). Z drugiej jednak strony brzuch znajdujący się niżej sprawia, że może pojawić się ból w kroczu, gdyż teraz naciska on na kość łonową. Pęcherz jest uciskany bardziej niż do tej pory – będziesz musiała jeszcze częściej odwiedzać toaletę.
Stajesz się coraz bardziej ociężała i niezdarna. Poruszanie się sprawia duże problemy. Mimo to wiele kobiet czuje się na tyle dobrze, aby kontynuować pracę zawodową i wykonywać wszystkie obowiązki domowe aż do dnia porodu. Inne natomiast spędzają ostatnie tygodnie w łóżku. Każda ciąża jest inna i organizm każdej kobiety też jest inny, dlatego do kwestii zwolnienia z pracy w ciąży czy aktywności, powinno się podchodzić także indywidualnie. Pamiętaj jednak, że nawet jeśli dobrze znosisz finisz ciąży, powinnaś mocno uważać na siebie, aby nie upaść. Nawet niegroźny upadek na tym etapie ciąży może spowodować poważne komplikacje, a nawet poród przedwczesny.
36. tydzień to czas, gdy wydziela się więcej relaksyny. Hormon ten ma za zadanie rozluźniać stawy, aby ułatwić dziecku przejście przez kanał rodny na świat. Niestety reklaksyna działa nie tylko na miednicę, ale i na stawy znajdujące się np. w stopach – przez co może powiększyć się ich rozmiar. Może także oddziaływać na jamę ustną i zęby – jeśli nosiłaś aparat ortodontyczny przed ciążą, niestety efekty leczenia mogą zniknąć i zęby powrócą do dawnego ułożenia (jeśli więc posiadasz aparat retencyjny dla podtrzymywania efektów leczenia ortodontycznego, warto go codziennie wkładać, aby uniknąć powtórnego leczenia po ciąży).
Skutkiem produkcji większej ilości relaksyny może być też ból stawów biodrowych. Ulgę może przynieść masaż lub kąpiel w basenie.
Na tym etapie zwiększa się także wydzielanie z pochwy – śluz staje się ponadto gęstszy. Podczas badania ginekologicznego natomiast, coraz bardziej wrażliwa szyjka macicy może wydzielać niewielkie ilości krwi – podobnie podczas współżycia. Każde podbarwienie śluzu krwią powinnaś zgłosić lekarzowi – może to być normalne, po stosunku lub badaniu ginekologicznym, ale lepiej dmuchać na zimne.
Jeśli nagle pojawi się duża ilość krwi ze śluzem, może to oznaczać odejście czopu śluzowego – to jeden z symptomów zbliżającego się porodu, jednak u niektórych kobiet po odejściu czopa mija jeszcze kilka dobrych tygodni, zanim dojdzie do porodu – jest to więc kwestia indywidualna. Takie krwawienie także powinnaś niezwłocznie zgłosić lekarzowi albo jechać na izbę przyjęć, aby upewnić się, czy wszystko jest z ciążą w porządku.
Pod koniec ciąży możesz ponadto miewać krwotoki z nosa. Aby zatamować krew usiądź i pochyl głowę do przodu (delikatnie) lub połóż zimny okład na nasadę nosa.
W ostatnim miesiącu (a czasami nawet wcześniej) możesz – ale nie musisz – zauważyć wyciek mleka z piersi. Jeśli tak się nie dzieje, nie przejmuj się – pokarm pojawi się na pewno po porodzie pod wpływem hormonów i ssania dziecka.
Poród w 36. tygodniu ciąży
Co może zwiastować poród w 36. tygodniu ciąży? Wiele kobiet doświadcza biegunki – w ten sposób organizm przygotowuje się do wysiłku, poprzez oczyszczanie jelit. Ale uwaga: jeśli biegunce towarzyszy ból brzucha i jego twardnienie, jak najszybciej jedź na izbę przyjęć, ponieważ może to być objaw odklejania się łożyska – a to stanowi ryzyko niedotlenienia dziecka i jego zgonu.
Poród w 36. tygodniu jest uważany jeszcze za przedwczesny, ale jeśli odbyłby się za tydzień, ciąża będzie uznana za donoszoną. Późne wcześniaki szybko doganiają swoich rówieśników. Zwykle zdrowo się rozwijają. Jednakże poród w 36. tygodniu może stanowić pewne ryzyko i dziecko urodzone na tym etapie może mieć lekko obniżoną odporność, niedokrwistość, problemy z oddychaniem, wady wzroku, wady słuchu, problemy ze ssaniem pokarmu z piersi (jest jeszcze za słabe), przedłużającą się żółtaczkę fizjologiczną, a nawet uszkodzony centralny układ nerwowy. Nie ma jednak co martwić się na zapas, gdyż większość dzieci urodzonych w 36. tygodniu ciąży, jest w pełni zdrowa i rzadko dotykają je powyżej wymienione komplikacje.
36. tydzień ciąży: USG i inne badania
W ostatnich tygodniach wizyty u ginekologa będą odbywały się nawet co tydzień. Lekarz będzie sprawdzał, na ile szyjka macicy jest dojrzała, aby ocenić przewidywany termin porodu. Powinien ponadto wykonywać USG, aby oszacować masę płodu i jego rozwój.
Jak lekarz wylicza masę dziecka? Bierze w tym celu pod uwagę 4 wymiary:
- dwuciemieniowy,
- obwodu głowy,
- obwodu brzucha,
- długości kości udowej.
Wszystkie te wymiary sumuje się i dzieli na 4 – i na tej podstawie wyliczana jest szacunkowa masa płodu. A dzięki niej natomiast można określić przewidywany termin porodu fizjologicznego. Przy szczególnie dużych dzieciach lekarz może rozważyć wykonanie wcześniejszej indukcji porodu albo zaplanować cięcie cesarskie. Należy jednak wiedzieć, że szacunkowa masa dziecka obliczana podczas badania USG wiąże się z pewnym marginesem błędu – wynika on z niedoskonałości tego typu obliczeń. Wiele kobiet jest zaskoczona później rzeczywistą masą dziecka – może różnić się ona nawet o kilkaset gramów.
Obliczanie masy płodu jest jednak konieczne, gdyż ewentualne zahamowanie wzrostu dziecka albo nadmierna masa, mogą oznaczać poważne komplikacje ciążowe.
Poza określeniem masy dziecka, podczas USG na tym etapie lekarz mierzy ilość płynu owodniowego i sprawdza dojrzałość łożyska. Jeśli wód płodowych będzie za mało lub łożysko zostanie ocenione jako starzejące się, być może konieczne będzie wcześniejsze zakończenie ciąży.
Inne badania, które wykonuje się na tym etapie ciąży to morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie w kierunku Hbs i WR oraz posiew z dróg rodnych.
