6. tydzień ciąży – bicie serca dziecka podczas USG
6. tydzień ciąży oznacza nie tylko coraz silniejsze objawy ciążowe, ale i szansę na usłyszenie bicia serca dziecka podczas badania USG dopochwowego. W tym czasie USG wykonywane przez brzuch niestety jeszcze nie pozwoliłoby na dokładne badanie, stąd wykonuje się je metodą tranwaginalną. Na późniejszych etapach lekarz będzie wykonywał badanie USG przez brzuch, gdy już pozwoli na to rozwój ciąży. Podczas badania w 6. tygodniu wiele już widać. Dowiesz się, czy jesteś w ciąży pojedynczej, czy mnogiej. Długość zarodka ma ok. 3-4 mm, a w czasie badania można – ale nie jest to regułą – usłyszeć bicie serca dziecka. Maluch szybko rośnie. Pod koniec 6. tygodnia osiągnie już prawie dwukrotną długość. Jego długość mierzy się na tym etapie, bez uwzględnienia nóżek, czyli od czubka głowy, do miednicy. To tzw. długość ciemieniowo-siedzeniowa, wyrażana w symbolu CRL na wyniku USG.
Jak dziecko wygląda w 6. tygodniu ciąży?
Jak wygląda dziecko w tym tygodniu? Obecnie ma głowę i coś na kształt ogonka. Pojawiają się zawiązki rąk, kształtuje się nos. Ponadto trwa proces organogenezy – tworzą się m.in. płuca, nerki i wątroba oraz komory serca. Serce zaczyna w tym momencie pompować krew. Tętno płodu (FHR) powinno wynosić powyżej 100 uderzeń na minutę.
6. tydzień ciąży – rozwój dziecka
W 6. tygodniu powstają najważniejsze narządy dziecka: ośrodkowy układ nerwowy, serce, układ pokarmowy oraz układ wydalniczy. Ponadto wzdłuż części grzbietowej zarodka powstają 2 fałdy nerwowe, które się łączą ze sobą i powiększają, tworząc rynienkę nerwową, a następnie cewę nerwową – ta z kolei przekształci się w górnej części w mózg, a w dolnej – w rdzeń kręgowy. W tym samym czasie w okolicy brzusznej zarodka powstaje zaczątek układu pokarmowego wraz z jelitem oraz gardłem. Powstaje ponadto układ wydalniczy i układ krążenia oraz zaczyna bić serce. Na razie serce przypomina rurę – później przekształci się w czterokomorowy narząd.
Kształtem zarodek przypomina kijankę. Z czasem „ogonek” widoczny na USG przekształci się w kręgosłup z rdzeniem kręgowym, a końcówka zaniknie – stanie się kością ogonową. Głowa natomiast w 6. tygodniu ciąży jest największą częścią ciała zarodka. W miejscu, gdzie wytworzą się kości, na tym etapie grupuje się tkanka chrzęstna. Ponadto początek ma proces kostnienia płaskich kości czaszki. Pojawiają się zawiązki zębów. Dziecko ma wyraźnie zaznaczone nogi i ręce – jednakże nadal są one zrośnięte z tułowiem (poprzez błonę). Pojawiają się zawiązki palców.
W zawiązku oka natomiast powstaje barwnik – jest on widoczny przez skórę dziecka: oczy mają postać dwóch ciemnych kropek. Przyszłe uszy natomiast obecnie mają formę dwóch dziurek po bokach głowy. Wytwarza się także podniebienie i przewód nosowo-łzowy. Dochodzi również do ustalenia gonadalnej tożsamości płciowej. Równocześnie toczy się intensywny rozwój łożyska – już za kilka tygodni łożysko w 100% przejmie rolę odżywiania i zaopatrywania dziecka w tlen (na razie funkcję tę pełni pęcherzyk żółtkowy).
6. tydzień ciąży – objawy ciążowe i dolegliwości
W 6. tygodniu ciąży większość kobiet miewa specyficzne objawy, ale ich brak nie oznacza, że ciąża przebiega nieprawidłowo. Np. nudności ma ok. 60% kobiet. Nie wszystkie objawy muszą się zatem pojawić. Zwykle jednak około 6 tygodnia ciało zaczyna bardzo intensywnie przygotowywać się do macierzyństwa: następuje burza hormonalna, powodując wiele objawów i przykrych dolegliwości. Szybko podnosi się m.in. poziom hormonu beta-HCG. Ponadto macica się powiększa, czego skutkiem może być pobolewanie brzucha, jak podczas PMS. Ból brzucha nie stanowi zagrożenia, jeżeli nie towarzyszą mu skurcze, plamienie czy krwawienie.
W 6. tygodniu ciąży możesz ponadto odczuwać mdłości, tkliwość i ból piersi, ciemniejsze brodawki, powiększenie piersi, ślinotok, zaburzenia nastroju, metaliczny posmak w jamie ustnej, zgaga, wzdęcia, niestrawność, zaparcia.
W 6. tygodniu mdłości (u kobiet, które ich doznały) nabierają na sile i stają się coraz bardziej uporczywe. U niektórych kobiet występują nawet ostre wymioty. Jeśli tak się dzieje u Ciebie, koniecznie skontaktuj się z lekarzem. Nie stosuj żadnych leków na własną rękę. Z wymiotami możesz poradzić sobie domowymi sposobami: np. jedząc banany, spożywając posiłki często, ale w mniejszych porcjach, a także unikając zapachów kuchennych.
Kolejna, przykra dolegliwość tego etapu ciąży, to infekcje pochwy. Jeśli zauważysz infekcję, musisz udać się do lekarza jak najszybciej, ponieważ nieleczona infekcja w ciąży może prowadzić do poważnych powikłań dla dziecka. Infekcji pochwy możesz zapobiegać, często zmieniając ręcznik, często się podmywając wodą z szarym mydłem oraz nosząc oddychającą bieliznę z naturalnych materiałów.
6. tydzień ciąży – niezwykle ważna dieta i suplementacja
W 6. tygodniu ciąży trwa bardzo istotny proces rozwoju zarodka, trwający do 10. tygodnia ciąży. Zarodek w tym czasie jest szczególnie wrażliwy na wszelkie czynniki środowiskowe – dbanie o siebie jest zatem podstawowym obowiązkiem kobiety, której zależy na zdrowiu rozwijającego się dziecka. Z tego powodu powinnaś:
- zadbać o zdrową, zbilansowaną dietę zgodną z Piramidą Żywienia,
- zadbać o podaż wystarczającej ilości płynów – najlepiej 3 l wody dziennie,
- unikać dymu tytoniowego (dziecku szkodzi nawet bierne palenie),
- unikać alkoholu,
- unikać dużych ilości kawy,
- przyjmować suplementy dla kobiet w ciąży, a w szczególności te, które zawierają kwas foliowy.
Kwas foliowy jest niezwykle ważny dla dziecka w początkowym okresie ciąży. Bierze bowiem udział w tworzeniu się układu nerwowego. Brak kwasu foliowego może sprawić, że przewód nerwowy nie zamknie się i powstanie rozszczep kręgosłupa – a taka wada może zagrażać życiu dziecka. Brak kwasu foliowego powoduje także, że sygnały z mózgu nie dotrą do nóg – i pozostaną one bezwładne. Jak widać, kwas foliowy pełni niezwykle ważną rolę – warto go więc przyjmować jeszcze zanim zajdziesz w ciąże – na ok. 3 miesiące przed planowanym terminem zapłodnienia oraz przynajmniej do końca I trymestru. Lekarze zalecają suplementację 0,4 mg kwasu foliowego dziennie dla kobiet w ciąży.
Ból brzucha w 6. tygodniu ciąży
Brzuch w 6. tygodniu nadal jest płaski, ale powodem do niepokoju nie powinien być jego kształt, ale ból. Zwykle ból w podbrzuszu świadczy o problemach z rozwojem ciąży – dlatego w każdej takiej sytuacji powinnaś jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Jeżeli dodatkowo ból nasila się, wystąpiło plamienie, skurcze lub krwawienie, powinnaś jechać na Izbę Przyjęć, ponieważ może to być objaw rozpoczynającego się poronienia. Jeśli skurcze są regularne, może to ponadto zapowiadać utratę ciąży. Jeśli natomiast ból jest nietypowy, może świadczyć o problemach niezwiązanych z ciążą, ale jej zagrażających (np. zapalenie wyrostka).
Jakie badania wykonać w 6. tygodniu ciąży?
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca pierwszą wizytę ginekologiczną między 6. a 8. tygodniem ciąży. Jest to zatem odpowiedni moment na badanie USG u ginekologa. Ponadto poza dopochwowym USG, w tym tygodniu lekarz dokona innych badań, np. zmierzy ciśnienie, zważy Cię, zbada gruczoły sutkowe, oceni ryzyko ciążowe i przeprowadzi szczegółowy wywiad. Przekaże także zapewne informacje o możliwości wykonania badań w kierunku wad rozwojowych – to m.in. USG genetyczne z testem PAPPA lub nieinwazyjne badania prenatalne polegające na sekwencjonowaniu DNA dziecka. Takie badania zwykle wykonuje się około 12. tygodnia ciąży, ale warto dowiedzieć się o nich nieco więcej wcześniej.
Ponadto to dobra pora do konsultacji w sprawie suplementacji: jaką dawkę kwasu foliowego masz przyjmować, a także czy przyjmować inne witaminy – jeśli tak, to jakie.
Na wizycie lekarz zapewne zaleci Ci wykonanie obowiązkowych badań, o ile nie zostały one zlecone już wcześniej, takie jak:
- oznaczenie grupy krwi wraz z czynnikiem Rh,
- oznaczenie przeciwciał odpornościowych,
- morfologia krwi,
- badanie ogólne moczu,
- cytologia,
- badanie bakteriologiczne pochwy,
- badanie stężenia glukozy we krwi na czczo,
- badanie w kierunku kiły, HIV, HCV, Hbs oraz toksoplazmozy i różyczki.
Na tej wizycie prawdopodobnie lekarz założy Ci kartę ciąży – powinnaś zawsze ją mieć przy sobie w torebce, gdziekolwiek wychodzisz. W razie np. wypadku, będziesz mogła pokazać ją w szpitalu, aby lekarze mieli ogląd na etap ciąży i jej rozwój.
Bibliografia
- Baranowska A., Kalendarz ciąży: tydzień po tygodniu [WIDEO], 2021.
- Spaczyński M., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu, 2005.
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020 tom 5, nr 4, strony 170–181.
