30. tydzień ciąży – który to miesiąc?
30. tydzień ciąży to nadal 7. miesiąc oraz III trymestr ciąży. Do porodu pozostało teoretycznie 10 tygodni, ale zaledwie kilka procent kobiet rodzi w wyznaczonym terminie – wiele dzieci rodzi się już w 37. tygodniu ciąży i jest to termin uznawany za ciążę donoszoną. Inne z kolei rodzą się po wyznaczonym terminie i niekiedy konieczna jest indukcja porodu np. z użyciem oksytocyny.
Dziecko w 30. tygodniu może mieć nadal ułożenie pośladkowe, ale jeszcze nic nie jest przesądzone – może się jeszcze obrócić główką w dół, ale szanse na to z każdym tygodniem maleją.
Brzuch w 30. tygodniu ciąży
Brzuch w 30. tygodniu nadal się powiększa – obecnie obwód może przekroczyć 100 cm. Dno macicy wyczujesz ok. 3-4 palce ponad pępkiem. Możesz mieć problemy ze spaniem, z powodu dużego brzucha, gdyż ciężko jest znaleźć wygodną pozycję. Pewnie obawiasz się też, że zgnieciesz dziecko, jeśli nie będziesz spała na plecach – to nieprawda! Ważne jest, abyś spała wygodnie i najlepiej na lewym boku – ale tylko z tego względu, że na lewym boku jest lepszy przepływ krwi przez żyłę główną dolną – a nie dlatego, że inaczej zrobisz krzywdę dziecku. W spaniu na lewym boku pomocna będzie poduszka ciążowa w kształcie rogala.
Na tym etapie możesz ważyć ok. 7-8 kg więcej niż przed ciążą, jeśli Twoje wyjściowe BMI było w normie.
Jak wygląda i rozwija się dziecko w 30. tygodniu ciąży?
W 30. tygodniu płód wygląda już prawie jak noworodek, ale jest jeszcze dość szczupły – dopiero niedawno zaczął magazynowanie tłuszczu. Na USG możesz zobaczyć, jak krzyżuje rączki i nóżki – tak jest mu wygodniej, gdyż ma coraz mniej miejsca w macicy. Ponadto przybiera na wadze (ok. 200 g tygodniowo) i rośnie – ma ok. 44 cm długości oraz ok. 1,5 kg. Poza wzrostem, dziecko na tym etapie także mocno dojrzewa, czym przygotowuje się do narodzin. Ale już teraz, gdyby doszło do porodu, dziecko miałoby duże szanse na przeżycie i prawidłowy rozwój (ponad 90%) - jednak lepiej, aby jeszcze kilka tygodni spędziło w łonie mamy, które daje mu najlepsze warunki do dojrzewania
W 30. tygodniu ciąży nadal rozwija się układ nerwowy. Intensywnie rozwija się mózg, a zwłaszcza obszary odpowiedzialne za zmysły.
Rozwijają się także mięśnie i przyrasta tkanka tłuszczowa, aby zapewnić dziecku termoregulację po porodzie. Nadal rozwijają się mięśnie oddechowe i płuca – na razie dziecko nie potrafi jeszcze w pełni samodzielnie oddychać, więc jeśli doszłoby do porodu, konieczne byłoby wspomaganie tego procesu za pomocą specjalistycznej aparatury.
Proporcje ciała Maluszka już odpowiadają tym, które będą po narodzinach. Ma już całkowicie ukształtowane dłonie i stopy, posiada paznokcie, rzęsy, brwi i włosy na głowie oraz zęby mleczne (ukryte w dziąsłach).
Nieznacznie może obniżyć się ruchliwość płodu, ponieważ ma on coraz mniej miejsca. Z drugiej jednak strony ruchy będzie można zobaczyć na skórze brzucha! Możesz zgadywać, jaka część ciała aktualnie „wystaje” z brzucha. Jeśli powierzchnia jest duża i płaska, to zapewne plecy, natomiast mniejsza i okrągła to głowa lub pupa.
Monitoruj nadal ruchy dziecka i to bardzo uważnie. Jeśli nagle zmieni ono swoje zachowanie: stanie się nad wyraz aktywne lub nie będziesz czuć ruchów, jedź do szpitala – może to oznacza zagrożenie porodem przedwczesnym lub nawet życia dziecka. Najlepiej udać się na ginekologiczną izbę przyjęć, gdzie położne wykonają od razu KTG, a lekarz przeprowadzi badanie USG.
Co jeszcze zmienia się w rozwoju dziecka w 30. tygodniu ciąży?
- Powiększa się mózg dziecka – formują się na nim fałdy oraz zagłębienia – dzięki nim możliwy będzie rozwój tkanki mózgowej na odpowiednim poziomie.
- Mózg pracuje coraz lepiej. Zaczyna m.in. kontrolować temperaturę ciała, przez co zanika stopniowo meszek płodowy (lanugo).
- Dziecko coraz lepiej słyszy dźwięki z otoczenia i na nie reaguje. Reaguje także na zmianę światła.
- U chłopców jądra zstępują do moszny, natomiast u dziewczynek zaznacza się łechtaczka.
30. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy
Macica znajduje się już wyżej i coraz mocniej uciska przeponę – ciężko Ci zapewne nabrać powietrza. Staraj się jak najczęściej odpoczywać, a wchodząc po schodach, rób co jakiś czas przerwy.
Może swędzieć Cię skóra, co jest zwiastunem rozstępów – smaruj ją specjalnymi kosmetykami dla kobiet w ciąży, które uelastyczniają skórę i nieco minimalizują nieprzyjemne efekty takiego stanu.
Żebra mogą stać się bolesne – to efekt ucisku macicy na nie.
W 30. tygodniu ciąży możesz zacząć przybierać nawet 0,5 kg tygodniowo. To normalna kolej rzeczy, jeśli przed ciążą miałaś prawidłowe BMI. Nie przejmuj się – ogromną część z dodatkowych kilogramów w ciąży stanowi dziecko, łożysko, macica i dodatkowe płyny (płyn owodniowy, większa ilość krwi, woda zatrzymująca się w organizmie).
Na tym etapie uważaj na zaparcia – macica uciska na jelita i żołądek, upośledzając ich funkcjonowanie, przez co nietrudno o objawy niestrawności i zgagę, a także zaparcia. Te niestety mogą prowadzić do hemoroidów, dlatego staraj się jeść duże ilości błonnika (ten znajduje się warzywach, owocach i produktach z pełnego ziarna), ale przy tym pij też duże ilości wody. Dzięki temu treść pokarmowa będzie przesuwać się nieco sprawniej i możesz uniknąć zaparć.
Poza powyższymi objawami, możesz doświadczyć wahań nastrojów, a także początków rozwoju instynktu macierzyńskiego – ten będzie Ci nakazywał np. wicie „gniazda” i dbanie o siebie. Wicie gniazda może objawiać się nagłym szaleństwem zakupów, chęcią remontu w domu, motywacją do kompletowania wyprawki i urządzania pokoju dziecka. Poczujesz także potrzebę stabilizacji sytuacji rodzinnej oraz sytuacji zawodowej, aby zapewnić dziecku jak najlepsze warunki. Co ciekawe, bałagan w domu czy każda inna sytuacja, która mogłaby potencjalnie szkodzić dziecku, nie będzie pozwalała Ci zasnąć. W efekcie na końcówce ciąży możesz stać się wulkanem emocji, który może wybuchnąć w każdej chwili. Staniesz się być może odzwierciedleniem dowcipów o kobietach w ciąży, którym lepiej nie podskakiwać. ;) W takiej sytuacji rozwiązaniem są częste rozmowy z bliskimi osobami, którym możesz się wygadać.
Niektóre kobiety w 30. tygodniu miewają już wycieki pokarmu z piersi – to jeszcze nie mleko kobiece, ale siara. Jest to gęsta wydzielina nazywana „złotem”, gdyż jest bardzo wartościowa: zawiera wiele przeciwciał, witamin, minerałów i białek, których nie spotkamy w żadnym innym pokarmie. Siara będzie posiłkiem dla dziecka tuż po porodzie i ułatwić mu przystosowanie się przewodu pokarmowego do pobierania pokarmu.
W 30. tygodniu ciąży możesz odczuć większy apetyt – jest to związane z większym zapotrzebowaniem kalorycznym. Nie żałuj sobie jedzenia, gdy czujesz głód, ale zwracaj uwagę na to, co jesz. Sięgaj po ryby, chude mięso, kasze pełnoziarniste, pieczywo pełnoziarniste, owoce i warzywa. Zrezygnuj z fast foodów i innej żywności, która jest wysoko przetworzona oraz zawiera szkodliwe dodatki.
30. tydzień ciąży – co może niepokoić?
W 30. tygodniu ciąży mogą pojawić się bóle korzonków – to tzw. rwa kulszowa. Często pojawia się w ciąży. Jej objawem jest ostry, wręcz przenikliwy ból pleców, który promieniuje nawet do dołu nóg, przez lędźwie i pośladki. Ból ten jest czasami bardzo silny i może minąć, gdy dziecko zmieni ułożenie w macicy. Staraj się łagodzić ból, zmieniając swoją pozycję i zachęcaj tym samym dziecko do innego ułożenia. Jeśli ból dokucza Ci szczególnie mocno, porozmawiaj z lekarzem.
W 30. tygodniu może pojawić się biegunka – być może jej powodem jest stres, zatrucie pokarmowe lub ciężkostrawny posiłek. Jeśli biegunce towarzyszą inne objawy, należy udać się szybko do lekarza – czasami zwiastuje bowiem rozpoczynający się poród (organizm się w ten sposób oczyszcza, przygotowując się do podjęcia ogromnego wysiłku). Jeśli biegunce towarzyszy twardnienie brzucha i ból, jedź na położniczą izbę przyjęć.
Poród w 30. tygodniu ciąży
Jeśli doszłoby do porodu w 30. tygodniu ciąży, dziecko będzie skrajnym wcześniakiem. Jego masa urodzeniowa będzie wynosić ok. 1400-1500 g. Dziecko może być niestety narażone na różne powikłania związane z wcześniactwem, jak np. częste infekcje czy zapalenie płuc. Ponadto Malec będzie musiał przez jakiś czas przebywać w inkubatorze i pod stałą opieką personelu medycznego. Jeśli jednak poród i opieka okołoporodowa będą prawidłowe, jest duża szansa na to, że dziecko będzie cieszyło się w przyszłości dobrym zdrowiem i nie będzie odbiegało pod tym względem od rówieśników (czy też intelektem).
30. tydzień ciąży – USG – ocena parametrów
Poniżej przedstawiamy nagranie z USG wykonanego w 30. tygodniu ciąży. Już bardzo dużo widać -dziecko przypomina noworodka!
Badanie USG na tym etapie ma na celu szczegółową ocenę budowy ciała dziecka, stwierdzenie jego ułożenia w macicy, a także ocenę ryzyka porodu. Ponadto lekarz sprawdza wszystkie parametry, aby ocenić, czy rozwój płodu jest prawidłowy. weryfikuje także, czy dziecko rośnie w odpowiednim tempie. Za małe dziecko w 30. tygodniu ciąży może wskazywać na hipotrofię płodu, natomiast za duże – na makrosomię. Na tym etapie można jeszcze podjąć działania, aby zwiększyć szanse dziecka na prawidłowe tempo wzrostu i tym samym na uniknięcie różnych komplikacji, które mogą wynikać – zarówno z hipotrofii, jak i makrosomii.
Bibliografia
- Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym w 2015.
- Pietryga M, Brązert J. Praktyczna ultrasonografia w położnictwie i ginekologii. Exemplum 2012.
- Baranowska A., Kalendarz ciąży: rozwój dziecka, zmiany w organizmie mamy, objawy, 2021.
- Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym – 2020 r.
- Campbell S, Lees C, Moscoso G, Hall P. Ultrasound antenatal diagnosis of cleft palate by a new technique: the 3D "reverse face" view. Ultrasound Obstet Gynecol. 2005 Jan;25(1):12-8. doi: 10.1002/uog.1819. PMID: 15619313 (źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15619313/).
- Bacz A., Przebieg ciąży: od 13. do 40. tygodnia, Medycyna Praktyczna 2017, źródło: https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63089,przebieg-ciazy-od-13-do-40-tygodnia
