22. tydzień ciąży – który to miesiąc?
22. tydzień ciąży to piąty miesiąc i drugi trymestr ciąży. Brzuch jest już mocno widoczny, jednak jego położenie jest zależne od indywidualnej budowy, przyrostu masy ciała czy ułożenia macicy – dziecko może być pod tym względem ułożone wyżej lub niżej. Brzuch przesuwa się jednak w przód i do góry, przez co zmienia się też środek ciężkości ciała kobiety ciężarnej – zaczyna utrudniać utrzymanie równowagi i powoduje coraz większy ból pleców.
W całym II trymestrze ciężarna powinna przytyć 5-6 kg – między 20. a 30. tygodniem ciąży następuje największy przyrost wagi w całym okresie ciąży. Pamiętaj jednak, aby pilnować swojej diety i jeść dla dwojga – nie za dwoje - ponieważ nadwaga (jak i niedowaga) w ciąży może niekorzystnie wpłynąć zarówno na rozwój dziecka i ciąży, jak i na sam poród.
Jak rozwija się i wygląda dziecko w 22. tygodniu ciąży?
Na zdjęciu USG dziecko w 22. tygodniu ciąży wygląda, jak poniżej. Twarz dziecka jest już pięknie ukształtowana – na zdjęciu USG widać już nawet podobieństwo do rodziców (zdjęcie USG 3D). Dziecko może zaskoczyć mimiką – będzie się marszczyć lub uśmiechać!
Gdyby doszło do porodu przedwczesnego, dziecko mogłoby wyglądać, jak na załączonym zdjęciu. Jest jeszcze bardzo malutkie i nie ma dużych szans na przeżycie – ale już za 2 tygodnie wzrosną one do ponad 50%.
W 22. tygodniu dziecko ma 18-20 cm długości ciemieniowo-siedzeniowej i waży ok. 400-500 g. Posiada już brwi, rzęsy, włosy – nie mają one jednak jeszcze pigmentu i są całkowicie białe. Ponadto znacznie wyraźniejszy jest meszek płodowy – tzw. lanugo – który chroni skórę dziecka z długotrwałym kontaktem z wodami płodowymi. Zwykle zanika do porodu, ale bywa, że dziecko rodzi się pokryte małymi włoskami na całym ciele, nawet na twarzy. Ponadto nadal pod skórą wzrasta ilość tkanki tłuszczowej, a sama skóra robi się coraz grubsza.
W tym samym czasie ma miejsce dalsza mielinizacja włókien nerwowych mózgu oraz rdzenia kręgowego – do tego procesu konieczne jest jednak dostarczanie wystarczających ilości tłuszczów, więc przyszła mama nie powinna na tym etapie przesadzać z produktami beztłuszczowymi.
Dziecko nie ma jeszcze kości nosowej i nos nie posiada nasady, ale w kościach dziecka jest już szpik kostny produkujący krwinki czerwone.
Dziecko może miewać czkawki – przepona dzięki temu przygotowuje się do roli mięśniowej pompy oddechowej. Przyszła mama może odczuć czkawkę jako rytmiczne ruchy. Co ciekawe, czkawka pojawia się jako reakcja na zmianę… temperatury! Skóra dziecka jest bowiem bardzo wrażliwa na zimno i ciepło. Warto przy tym wiedzieć, że dziecko w życiu prenatalnym lubi ciepło, więc w miesiącach zimowych lepiej dość ciepło ubierać się w okolicy brzucha.
Poza powyższymi zmianami, rozwój przechodzą w dalszym ciąży różne narządy zmysłów dziecka:
- Zmysł dotyku przechodzi intensywny rozwój: dziecko mocno chwyta pępowinę i ją ściska.
- Dziecko reaguje na zmiany oświetlenia. Możesz to sprawdzić w ciemnym pokoju, przykładając latarkę do brzucha – może poczujesz reakcję dziecka, które będzie odwracać się od jasnego światła.
- Dziecko już świetnie słyszy, zarówno bicie Twojego serca, szum krwi, ruchy jelit, Twój głos, jak i głosy i dźwięki pochodzące z zewnątrz: głośny telewizor, rozmowy, szczekanie psa.
22. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy
Macica jest coraz to większa i cięższa – uciska przez to coraz mocniej na pęcherz i niestety przyszła mama musi dość często odwiedzać toaletę. Ponadto doskwiera ból pleców, przez co konieczne jest częstsze odpoczywanie w pozycji leżącej. Do odpoczynku oraz spania przyda się poduszka dla kobiet w ciąży – ułatwia ona spanie na lewym boku, a dzięki temu macica nie uciska na żyłę główną dolną, co wspiera powrót krwi z kończyn dolnych do serca, a sama macica jest lepiej ukrwiona, co ma przełożenie na lepsze utlenowanie krwi dziecka.
W 22. tygodniu brzuch jest wyraźnie odstający i zaokrąglony oraz coraz mocniej przesuwać się ku przodowi i do góry – będzie to powodować z pewnością problemy z równowagą. Staraj się nie nosić butów na wysokim obcasie i chodź powoli, aby nie upaść – upadek w tym stanie może być groźny dla dziecka.
Rosnący brzuch powoduje problemy ze skórą, która go pokrywa: pępek może „wyskoczyć” i stać się wypukły, skóra może swędzieć i będą pojawiać się rozstępy. Aby uniknąć swędzenia i rozstępów, koniecznie smaruj brzuch specjalnymi kosmetykami dla kobiet w ciąży przeciwko rozstępom – nawet 3 razy dziennie. Ale jeśli masz predyspozycje genetyczne do powstawania rozstępów, niestety ich nie unikniesz, ewentualnie zminimalizujesz niekorzystne efekty. Pamiętaj, aby nie kupować kosmetyków zawierających retinol – ten w ciąży jest niebezpieczny dla dziecka. Smaruj nie tylko brzuch, ale i uda, boczki i piersi – tam też mogą pojawić się rozstępy – lepiej im zapobiegać, bo bardzo trudno jest usunąć już istniejące rozstępy (zwykle konieczna jest w tym przypadku medycyna estetyczna).
Co ciekawe, mimo że w 22. tygodniu ciąży kobieta czuje się coraz gorzej, wygląda coraz bardziej kwitnąco, ponieważ ma podwyższone poziomy hormonów płciowych. Zauważyłaś, że przestały wypadać Ci włosy i stały się lśniące? Niestety po porodzie włosy, które nie wypadły w ciąży za sprawą hormonów, wypadną – w ciągu kilku miesięcy od rozwiązania. Bywa, że pojawiają się nawet całe placki na głowie pozbawione włosów! Na szczęście nie jest to trwałe łysienie i szybko pojawiają się nowe włosy – tzw. baby hair.
Na tym etapie ciąży wygląd skóry może się poprawić, albo przeciwnie – pogorszyć. Mogą pojawić się przebarwienia, ostuda ciążowa, wypryski, stany zapalne – to wszystko jest związane z hormonami i zwiększonym wydzielaniem. Ponadto skóra może stać się przesuszona.
W 22. tygodniu ciąży możesz odczuwać przypływ energii i większy apetyt – wybierając potrawy pamiętaj jednak, aby były to posiłki zdrowe i pełnowartościowe oraz że dziecko już czuje smaki. Może więc zamiast słodkości wybrać zdrową sałatkę? Warto ponadto ograniczyć ilość soli w diecie, gdyż w nadmiernych ilościach jest ona szkodliwa i może powodować nadciśnienie (większość Polaków przekracza dopuszczalne dobowe dawki soli w diecie, gdyż ta znajduje się w wielu produktach, np. serze, wędlinach, mleku UHT, sosach itd.).
Anemia w 22. tygodniu ciąży
W 22. tygodniu ciąży może pojawić się lekka niedokrwistość w wynikach z morfologii krwi – to tzw. niedokrwistość ciężarnych, a jej powodem jest rozwodnienie krwi. Jednakże stan ten może również oznaczać anemię, dlatego wszelkie nieprawidłowości w wynikach badań należy skonsultować z lekarzem – być może wystarczy anemię skorygować odpowiednią dietą (np. poprzez jedzenie zielonych waży i czerwonego mięsa), ale często konieczna jest suplementacja żelaza. Istotne jest, aby nie doprowadzić do trwałego stanu niedokrwistości w ciąży, ponieważ dziecko z życiu prenatalnym magazynuje żelazo na pierwsze miesiące życia. Jeśli matka ma anemię, dziecku także może nie wystarczyć żelaza na pierwszy okres po porodzie, zanim zaczniemy mu rozszerzać dietę, z której mogłoby czerpać żelazo – co może nastąpić, według najnowszych wytycznych, dopiero po ukończeniu 6. miesiąca życia (wcześniej dziecko powinno być karmione wyłącznie mlekiem – mamy lub modyfikowanym – chyba że lekarz widzi wskazania medyczne do wcześniejszego rozpoczęcia rozszerzania diety). Także dbaj o dietę bogatą w żelazo, a w razie niedokrwistość, skonsultuj z lekarzem możliwość przyjmowania żelaza w postaci suplementu.
Ból i zawroty głowy w 22. tygodniu ciąży
Bóle głowy na tym etapie ciąży to bardzo częste zjawisko. Mogą im towarzyszyć także zawroty głowy, a nawet omdlenia. Jeśli tak się dzieje, warto powiedzieć o nich lekarzowi, aby zlecić dodatkowe badania z krwi – a jeśli zemdlejesz, koniecznie zadzwoń do lekarza zaraz po ocknięciu. Jeśli chodzi o ból głowy w ciąży, przyczyn jest kilka:
- macica uciska na naczynia krwionośne, co zmniejsza dopływ krwi do mózgu,
- podwyższone stężenie progesteronu powoduje rozszerzanie oraz rozluźnianie naczyń krwionośnych, przez co więcej krwi trafia do płodu i wolniej wraca ona do organizmu mamy,
- niskie stężenie glukozy we krwi (staraj się nie doprowadzać do spadków poziomu glukozy – wystarczy, że będziesz odpowiednio komponować posiłki, aby zawsze było obecne białko i węglowodany złożone; ponadto jedz często, ale w małych porcjach),
- odwodnienie (jest niebezpieczne w ciąży – powinnaś pić przynajmniej 8 szklanek wody dziennie),
- brak dostępu do świeżego powietrza.
Jak poradzić sobie z zawrotami głowy w ciąży? Przede wszystkim szybko połóż się na lewym boku z nogami uniesionymi powyżej miednicy lub usiądź pochylając się do przodu i wkładając głowę między kolana. W tych pozycjach zacznij głęboko oddychać i rozluźnij ubranie. Gdy tylko poczujesz, że zły stan mija, napij się wody, zjedz przekąskę i dalej odpoczywaj.
22. tydzień ciąży – skurcze przepowiadające czy porodowe
Poza powyższymi objawami, w 22. tygodniu ciąży może pojawić się ból podbrzusza i pachwin w wyniku rozciągania się więzadeł, na których jest zawieszona macica. Mogą także wystąpić niebolesne skurcze przepowiadające – nie są one groźne, o ile nie są regularne i nie przybierają na sile. Skurcze przepowiadające mijają przy zmianie pozycji. Jeśli tak się nie dzieje, natychmiast jedź do szpitala – może to oznaczać przedwczesny poród!
Skurcze przepowiadające nie pojawiają się w regularnych odstępach. Przychodzą nagle i trwają ok. 30-60 sekund. Przygotowują w ten sposób macicę do skurczy porodowych.
Skurcze porodowe natomiast są bolesne i regularne. Pojawiają się w równych odstępach czasu. Są coraz częstsze i stają się coraz bardziej bolesne. Poniższa tabela przedstawia podstawowe różnice między tymi dwoma rodzajami skurczów w ciąży. Zachęcam także do przeczytania artykułu: Skurcze przepowiadające czy porodowe? Jak je odróżnić?
Jeśli doświadczasz bolesnych skurczy, ale nie są one regularne, powinno Cię to i tak zaalarmować – skontaktuj się niezwłocznie z lekarzem lub udaj się na położniczą izbę przyjęć, bo skurcze te mogą zwiastować przedwczesny poród i być zagrożeniem dla życia dziecka. Szybkie wychwycenie objawów zwiastujących przedwczesny poród może być szansą na opóźnienie narodzin dziecka z pomocą zespołu medycznego i odpowiedniego leczenia.
Poród w 22. tygodniu ciąży – jakie są szanse na przeżycie dziecka?
W 22. tygodniu ciąży rysuje się pewna granica – przed tym tygodniem poród uznaje się za poronienie i zwykle nie ratuje się tak młodego płodu, gdyż nie jest on jeszcze zdolny do samodzielnego życia poza łonem mamy. Po 22. tygodniu ciąży mówi się już o porodzie przedwczesnym i podejmuje się wszelkich prób ratowania dziecka, ale jest ono jeszcze bardzo niedojrzałe – jest skrajnym wcześniakiem, a jego szanse na przeżycie w tym okresie wynoszą zaledwie 5%. Jednakże uratowanie tak małego dziecka nie oznacza jeszcze, że wszystko dalej będzie w porządku, ponieważ tak skrajne wcześniaki są obarczone szeregiem powikłań i jest duże ryzyko wystąpienia np. mózgowego porażenia dziecięcego, uszkodzeń narządu wzroku czy niepełnosprawności intelektualnej.
22. tydzień ciąży – ostatni dzwonek na USG połówkowe
22. tydzień ciąży to ostatni moment na wykonanie USG połówkowego. To bardzo ważne badanie, ponieważ lekarz ocenia anatomię płodu, m.in. budowę kości czaszki dziecka, uwapnienie, rozwój ośrodkowego układu nerwowego, budowę móżdżku, budowę karku, kości nosowej, rozstawu oczodołów. Badanie USG na tym etapie służy także ocenie pracy i budowy serca, nerek, żołądka, pęcherza moczowego oraz kręgosłupa dziecka. Lekarz sprawdza także, czy dziecko pływa w wystarczających ilościach płynu owodniowego oraz czy szyjka macicy jest prawidłowa dla tego etapu ciąży. Sprawdza także umiejscowienie łożyska i ocenia ryzyko ciążowe.
Bibliografia
- Baranowska A., Kalendarz ciąży: tydzień po tygodniu [WIDEO], 2021.
- Wytyczak-Partyka M., Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu, Medycyna Praktyczna 2017.
- Bartel H.: Embriologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2009.
