10. tydzień ciąży – który to miesiąc?
10. tydzień ciąży to niemal połowa 3. miesiąca ciąży. Do porodu pozostało 30 tygodni – za sobą masz zatem ¼ ciąży. Nadal jesteś jednak w I trymestrze ciąży – potrwa on jeszcze 2 kolejne tygodnie. Podczas badania USG już zobaczysz swoje dziecko bardzo wyraźnie. Zarodek właśnie przekształca się w płód.
10. tydzień ciąży to 8. tydzień od zapłodnienia. Ciążę liczy się bowiem od pierwszego dnia ostatniej miesiączki.
10. tydzień ciąży – jak rozwija się dziecko?
Kończy się trudny okres zarodkowy w rozwoju prenatalnym dziecka. Niestety wszelkie zaburzenia, które wówczas wystąpiły, są nie do nadrobienia. Z drugiej strony zmniejsza się mocno ryzyko poronienia, co jest dobrą wiadomością. Dziecko w 10. tygodniu mocno przybiera na wadze i rośnie coraz szybciej, co będzie kontynuowane w II trymestrze. Twarz ma już prawie prawidłowe proporcje. Podniebienie zarasta i tworzy się narząd słuchu. Morfogenezę kończą płuca oraz trzustka. Pęcherzyk żółciowy potrafi już produkować żółć, natomiast szpik przejmuje stopniowo rolę tworzenia krwi – z czasem całkowicie zastąpi w tym wątrobę. Na tym etapie tworzą się też mięśnie, dzięki którym możliwe będą ruchy jelit. W 10. tygodniu dziecko może zacząć połykać płyn owodniowy – to stymulacja zarówno rozwoju układu pokarmowego, jak i układu oddechowego.
Łożysko oraz błony płodowe są już prawie całkowicie ukształtowane – za chwilę łożysko przejmie w pełni rolę odżywiania oraz ochrony dziecka. Jego zadaniem będzie dostarczenie dziecku wszystkich składników odżywczych oraz tlenu. Zanika przy tym pęcherzyk żółtkowy, a dziecko zyskuje potencjał do szybkiego rozwoju.
W 10. tygodniu ręce i nogi dziecka pozostają w zgięciu, ale płód coraz samodzielniej nimi porusza. Ruchy te jednak nie są jeszcze wyczuwalne przez mamę, ponieważ dziecko ma bardzo małe rozmiary i masę. U niektórych dzieci tworzą się zaczątki paznokci.
10. tydzień ciąży – brzuch
Wielkość brzucha nadal się nie zmienia, ponieważ dziecko na tym etapie ma od 25 do 33 mm, więc nadal bardzo mało. Lekkie zaokrąglenie może wystąpić natomiast z powodu powiększającej się macicy, która ma rozmiary grejpfruta. Jeśli to Twoja kolejna ciąża, brzuch może być wyraźnie powiększony, natomiast w pierwszej ciąży na tym etapie zwykle osoby z otoczenia w ogóle nie zauważają, że jesteś w ciąży. Na tym etapie możesz przybrać na wadze około 1,5-2 kg. To niewiele i większy przyrost wagi zapewne nastąpi w II i III trymestrze.
10. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i dolegliwości
W 10. tygodniu może dojść do nasilenia porannych nudności i wymiotów, ale okres ten zwykle stanowi apogeum dla tych objawów i z każdym kolejnym dniem będą one słabsze. Mimo przykrych symptomów, powinnaś dbać o zdrową dietę i nie doprowadzić do odwodnienia. W okolicach 12-14 tygodnia, nudności powinny całkowicie ustąpić.
Poza nudnościami i wymiotami, nadal możesz odczuwać bolesność piersi, ich powiększenie, zwiększoną ilość śluzu z pochwy, problemy z cerą czy zmiany nastroju. Poza tym mogą pojawić się nowe dolegliwości, takie jak wzdęcia, zaparcia i zgaga. Jeśli tak się stanie, unikaj w diecie pokarmów ciężkostrawnych i powodujących gazy. Przy zaparciach zadbaj o odpowiednią podaż błonnika w diecie – znajdziesz go w owocach, warzywach i produktach pełnoziarnistych.
Innym, nowym objawem tego etapu ciąży, może być zaburzenie widzenia – jest to spowodowane zwiększoną ilością krwi w krwiobiegu, co powoduje nieostrość lub nawet podwójne widzenie. Jeśli dostrzeżesz takie objawy, powinnaś skontrolować ciśnienie krwi, ponieważ nadciśnienie (powyżej 140/90) w ciąży jest bardzo groźne i musi być kontrolowane przez lekarza oraz odpowiednio leczone.
Okazjonalnie możesz miewać zawroty głowy – szczególnie przy zmianie pozycji. W razie wystąpienia zawrotów głowy, dla bezpieczeństwa dziecka najlepiej położyć się na lewym boku – zwiększysz tym sposobem przepływ krwi, lepiej dotlenisz mózg i unikniesz niebezpiecznego upadku.
Zagrożenia w 10. tygodniu ciąży – kiedy do lekarza?
10. tydzień ciąży to już ostatni, gdy ryzyko poronienia jest stosunkowo duże. Jeśli na tym etapie nic złego się nie wydarzy, ryzyko straty ciąży jest już o wiele mniejsze. Nie oznacza to jednak, że nie mamy zachowywać ostrożności – nadal bowiem występują pewne zagrożenia dla rozwoju ciąży. Niewykluczone jest nadal poronienie – gdy tylko zauważysz objawy o nim świadczące, niezwłocznie udaj się na Izbę Przyjęć. Najczęstszą przyczyną poronienia na tym etapie są zaburzenia genetyczne – np. za mała liczba chromosomów u rozwijającego się zarodka. Poronienie objawia się poprzez plamienie lub krwawienie z dróg rodnych, a czasami także jako skurcze lub ból w podbrzuszu (lub w dolnym odcinku kręgosłupa). Krwawienie wcale nie musi być obfite, dlatego należy zachować czujność przy nawet najmniejszym plamieniu – i udać się w takim przypadku jak najszybciej do lekarza. Co ważne, czasami poronieniu nie towarzyszy ból.
Poza czujnością dotyczącą powyższych objawów, powinnaś także zwrócić w 10. tygodniu uwagę na stan zębów – nieleczone zęby są potencjalnym źródłem zakażenia. Infekcja, którą powoduje próchnica, może stanowić istotne zagrożenie dla dziecka, kończące się nawet poronieniem lub przedwczesnym porodem.
Innym zagrożeniem jest parcie na pęcherz w 10. tygodniu ciąży - może to być bowiem objaw zakażenia pęcherza moczowego, do czego dochodzi m.in. wskutek spadku odporności. Nie lekceważ tego objawu, ponieważ może rozwinąć się infekcja zagrażająca ciąży.
10. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko na USG?
10. tydzień ciąży to ostatni dzwonek na pierwsze USG, jeśli jeszcze go nie wykonałaś. Nadal wykonuje się USG dopochwowe. Lekarz sprawdzi, czy ciąża jest pojedyncza czy mnoga, czy znajduje się w odpowiednim miejscu (czy nie jest to ciąża pozamaciczna, zagrażająca życiu matki) oraz czy zarodek jest prawidłowo zagnieżdżony w macicy. Określi takie dokładny wiek dziecka z dokładnością do 7-10 dni, a Ty będziesz mogła usłyszeć bicie serca dziecka. Jest jednak jeszcze za wcześnie na określenie płci dziecka.
Na USG 3D jest jeszcze za wcześnie – poczekaj 2-3 tygodnie – wówczas obraz będzie dokładniejszy i być może lekarz rozpozna wówczas płeć.
W 10. tygodniu zarodek mierzy 3-4 centymetry i waży ok. 5 g. Ruchy dziecka są widoczne na USG, ale matka jeszcze ich nie wyczuwa. Dziecko prawie cały czas ćwiczy: macha energicznie rękami i nogami oraz może poruszać klatką piersiową.
A jak wygląda dziecko na obrazie USG w 10. tygodniu ciąży? Dr n. med. Marian Malinowski podzielił się zdjęciami USG z tego okresu ciąży:
10. tydzień ciąży – jakie badania wykonać?
W 10. tygodniu ciąży większość kobiet jest już po podstawowych badaniach z krwi i moczu. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, do 10. tygodnia należy wykonać:
- badanie ogólne moczu,
- badanie USG,
- morfologię krwi,
- grupę krwi z czynnikiem Rh,
- badanie ogólne moczu,
- badanie w kierunku HIV, HCV, VDRL, toksoplazmowy i cytomegalii oraz różyczki,
- badanie stężenia glukozy we krwi,
- badanie stomatologiczne,
- cytologię.
W tym czasie warto także pomyśleć o zapisaniu się na badania prenatalne. Nieinwazyjne testy przesiewowe pozwalają ocenić stan zdrowia dziecka – mają na celu oszacowanie ryzyko takich chorób genetycznych, jak np. zespół Downa czy zaburzenia w chromosomach. Jeśli testy te dadzą prawidłowy wynik, nie mamy powodów do niepokoju – dziecko rozwija się prawidłowo. Jeżeli natomiast wyniki będą nieprawidłowe, wykonuje się kolejne badania diagnostyczne – już inwazyjne, np. amniopunkcję czy biopsję kosmówki – aby potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie zaburzeń.
Po 10. tygodniu wiele kobiet wykonuje test NIFTY – to bezpieczne, nieinwazyjne badanie wolnego płodowego DNA. Czułość jest bardzo wysoka – np. dla trisomii 21 czułość wynosi ponad 99%. Z pomocą badania można wykryć prawie 100 chorób genetycznych, w tym m.in. zespół Downa, Edwardsa, Turnera, Patau, Cri du Chat, Angelmana, DiGeorge’a.
Poza testem, warto wykonać USG genetyczne – zaleca się jednak jego przeprowadzenie między 11. a 14. tygodniem ciąży. To również nieinwazyjny i skuteczny sposób na sprawdzenie stanu zdrowia i rozwoju dziecka. Lekarz sprawdza m.in. rozwój narządów wewnętrznych i sprawność układów. Daje to dobry ogląd na rozwój ciąży oraz możliwość szybkiego wykrycia ewentualnych powikłań.
O czym pamiętać w 10. tygodniu ciąży?
- Dbaj o dostarczanie witamin i minerałów koniecznych do rozwoju dziecka i utrzymania ciąży. Zadbaj o zdrową, zbilansowaną dietę bogatą w warzywa i owoce oraz o suplementację dla ciężarnych (kwasy DHA, kwas foliowy, witamina D itd.).
- Wypijaj nawet 3 litry wody dziennie. Pamiętaj, że musisz zapewnić dziecku wystarczające ilości wód płodowych – to także dzięki nim może się prawidłowo rozwijać. Zobacz, jakie są skutki małej ilości wód płodowych.
- Staraj się często relaksować i przyjmować wygodną pozycję. Pomoże Ci w tym np. poduszka ciążowa typu rogal (np. C-buszka).
- 10. tydzień ciąży to okres, gdy mogą Ci dokuczać zaburzenia trawienia. Zadbaj o podaż błonnika w diecie oraz unikaj pokarmów ciężkostrawnych czy wzdymających. Jedz dużo owoców, warzyw i pełnoziarnistych produktów zbożowych.
Bibliografia
- Baranowska A., Kalendarz ciąży: tydzień po tygodniu [WIDEO], 2021.
- Lesley Regan,Twoja ciąża. Tydzień po tygodniu. Czego możesz się spodziewać od poczęcia do porodu Wydanie 4.
- Murkoff Heidi, W oczekiwaniu na dziecko, Dom wydawniczy Rebis.
