Atopowe zapalenie skóry: jak powinna wyglądać kąpiel?
Kąpiel jest istotną częścią rutyny pielęgnacyjnej dziecka, które cierpi na atopowe zapalenie skóry – ma ona na celu usunąć ze skóry substancje drażniące i nierzadko nasilające uporczywe swędzenie. To m.in. barwniki z ubrań, pot, pyłki, zanieczyszczenia z otoczenia czy martwy naskórek. Kąpiel jest też ważna pod kątem zmniejszania ryzyka rozwoju infekcji – a o te nietrudno w przypadku tak delikatnej skóry. Poniżej przedstawiam kilka obowiązkowych zasad, których powinniśmy się trzymać, wykonując kąpiel małego atopika.
1. Częstotliwość kąpieli
To, jak często kąpać dziecko z AZS jest kwestią bardzo indywidualną i powinno być dostosowane do takich czynników, jak poziom aktywności dziecka w ciągu dnia czy pora roku. Należy jednak pamiętać, że każdy kontakt skóry atopowej z wodą nie jest korzystny. Warto więc w okresie np. jesienno-zimowym zmniejszyć liczbę kąpieli w tygodniu, ponieważ dziecko w tym czasie nie poci się tak mocno, jak w latem – w upały. Rekomendacje są takie, aby kąpiele wykonywać 2-4 razy w tygodniu. Można też kąpać dziecko codziennie, ale konieczne jest zachowanie rygorystycznych zasad prowadzenia takiej kąpieli i odpowiedniego nawilżenia jak najszybciej po wyjściu z wody. Konieczne jest np. zaaplikowanie emolientu w czasie nie dłuższym niż 3 minuty po wyjściu z kąpieli.
2. Temperatura wody i czas trwania
Istotny jest też sposób prowadzenia kąpieli. Temperatura wody powinna mieścić się w granicach 27-30 stopni Celsjusza – zbyt ciepła woda może bowiem nasilić świąd i nadmiernie wysuszyć delikatną skórę, przez co zaostrzymy procesy zapalne. Kąpiel nie może też trwać zbyt długo – maksymalny dopuszczalny czas to 5 minut.
3. Kosmetyki do kąpieli
Do kąpieli KONIECZNE jest dodanie emolientu przeznaczonego dla skóry atopowej niemowląt. Powinien być hipoalergiczny, nie zawierać mydła czy substancji zapachowych. Emolienty posiadają odpowiednie pH, które jest bardzo zbliżone do fizjologicznego pH naszej skóry – ok. 5,5-6. Dzięki temu nie drażnią delikatnej skóry, uzupełniają braki w jej strukturze i zapobiegają nadmiernemu wysuszaniu i utracie wody.
4. Zakaz używania gadżetów do kąpieli
Kolejna ważna zasada to zakaz używania jakichkolwiek myjek do kąpieli, gąbek czy wkładek podtrzymujących dziecko. To źródła bakterii i roztoczy – a te potencjalnie również zagrażają atopikom.
5. Osuszanie i nawilżanie
Po umyciu należy delikatnie osuszyć skórę – bardziej klepiąc ją bawełnianym ręcznikiem, a niżeli pocierając. Nie możemy przy tym dopuścić do naturalnego wyparowania wody ze skóry, bo spowoduje to jej większe wysuszenie – zatem skórę powinniśmy pozostawić lekko wilgotną.
Po umyciu i osuszeniu skóry, należy jak najszybciej nałożyć emolient – maksymalnie w ciągu 3 minut od wyjścia z kąpieli. To bardzo ważny krok – nie można go pomijać!
Atopowe zapalenie skóry: stosowanie emolientów
Stosowanie emolientów to dla skóry atopowej warunek konieczny. Gdy byłam w ciąży obiecałam sobie, że nie będę smarować nadmiernie mojego dziecka zbędnymi kosmetykami i pielęgnować je w zasadzie „im mniej, tym lepiej”. Niestety okazało się, że jest ono atopikiem – dlatego musiałam porzucić swoje nastawienie i sięgnąć po specjalistyczne kosmetyki dedykowane takiej skórze. O ile dziecko, które nie ma atopowego zapalenia skóry nie wymaga codziennego smarowania kremami, o tyle dla małego atopika to absolutny must have. Emolienty stanowią bowiem dla takiej skóry istotną barierę, której naturalnie brakuje w przypadku tej choroby.
Emolienty stanowią zatem podstawę LECZENIA atopowego zapalenia skóry – to bardzo ważne, aby rodzice uświadomili sobie wagę aplikowania ich na skórę dziecka. Są specjalistycznymi dermokosmetykami, które nawilżają, odżywiają skórę i przywracają jej właściwe funkcje. Ponadto minimalizują swędzenie skóry, które znacznie obniża komfort życia osób z AZS, a dodatkowo przyspieszają gojenie się powstałych zmian. Na rynku dostępne są tzw. emolienty plus – te są wzbogacone substancjami o działaniu przeciwświądowym i przeciwzapalnym, a także przywracającym równowagę mikrobiologiczną skóry, poprawiając jej naturalną odporność.
Wybór emolientu powinien być indywidualny: jedno dziecko lepiej będzie reagowało na kosmetyk, na który inne dziecko będzie miał pogorszenie zmian. Emolient niestety trzeba dobrać metodą prób błędów – chociaż są pewne produkty, które sprawdzają się u większej liczby dzieci i są lepiej przetestowane. Napiszę o takich kosmetykach w osobnym artykule – przygotuję niezależny ranking emolientów dla małych atopików – zachęcam do śledzenia strony.
Ważne jest, aby aplikowane preparaty były dedykowane do skóry atopowej niemowląt. Jeśli podczas nakładania preparatu lub zaraz po tym dziecko zaczyna się drapać, widzimy zaczerwienienie lub inne niepokojące objawy, produkt trzeba zmienić na inny.
Poniżej podaję wskazówki, jak wybrać dobry emolient do skóry atopowej niemowlaka oraz ja go aplikować na skórę, aby dał najlepsze efekty i rzeczywiście wspomagał leczenie takiej skóry.
1. Jaki wybrać emolient dla dziecka z AZS?
- Wybieraj produkty bez konserwantów, barwników, substancji zapachowych czy potencjalnie uczulających białek roślinnych. Niestety nie możemy tutaj oszczędzać i patrzeć na cenę. Najważniejsza jest wysoka jakość produktu.
- Wybierz produkt, który będzie łatwy w aplikacji na całe ciało. Najlepiej sprawdzą się preparaty, które są mleczkami lub balsamami, ewentualnie emulsjami. Na twarz, szyję i zgięcia (np. w łokciach czy kolanach) można wybrać emolient w kremie.
- Oszczędzisz, kupując większe opakowanie, ale na początek przygody z danym emolientem, lepiej kupić mniejsze, aby zobaczyć, czy skóra dziecka dobrze na niego reaguje.
- Warto czytać składy emolientów lub zaglądać na blog Srokao – która systematycznie analizuje składy kosmetyków dla dzieci, także emolientów.
- Zwróć uwagę, czy emolient ma dodatkowe działanie – np. jest nakierowany na przywracanie prawidłowej równowagi mikrobiologicznej skóry – to atut!
2. Jak często nakładać emolienty na skórę atopową?
- Żaden emolient nie będzie skuteczny, jeśli nie będzie aplikowany systematycznie.
- Zaleca się, aby smarować całe ciało dziecka emolientem przynajmniej 2-3 razy dziennie.
- Konieczne jest smarowanie całego ciała jak najszybciej po wyjściu z kąpieli (do 3 minut) i na lekko wilgotną skórę.
- Emolient należy stosować regularnie nawet w okresach wyciszenia choroby.
- Jeśli dziecko ma aktywne zmiany zapalne (sączące się, czerwone), należałoby zastosować na nie preparat przeciwzapalny (np. z cynkiem, sterydowy lub z inhibitorem kalcyneuryny), a dopiero po wygaszeniu takiego stanu powrócić do aplikowania na dane miejsce emolientu.
3. Jak aplikować emolient na skórę dziecka?
- Umyj ręce przed smarowaniem skóry dziecka.
- Nakładaj emolient od skóry nóg. Rozgrzej dość dużo preparatu w dłoniach i nakładaj go dużymi, kolistymi ruchami, delikatnie wmasowując w skórę. Rozpoczynamy od kostek i kierujemy się ku górze w stronę ud. Należy też posmarować stopy!
- Następnie wsmarowujemy preparat w nadgarstki, kierując się ku pachom. Nie zapomnij o nasmarowaniu dłoni i przestrzeni między palcami.
- Kładziemy dłonie płasko na brzuchu i obszernymi ruchami kolistymi wcieramy preparat, kierując się do szyi.
- Następnie smarujemy plecy – zaczynamy od szyi i szerokimi ruchami kierujemy się ku dołowi.
- Na koniec smarujemy twarz. Rozgrzewamy krem na palach i delikatnie wmasowujemy preparat w skórę twarzy. Nie zapomnij o miejscach za uszami!
Ważne jest, aby aplikacja emolientu była czynnością przyjemną dla dziecka i relaksującą. Możemy ją połączyć z masażem Shantala – wówczas z codziennego smarowania wynikną kolejne korzyści (masaż Shantala poprawia np. jakość snu dziecka, wycisza je, relaksuje, wzmacnia więź z rodzicem). Istotne jest, aby traktować nakładanie emolientów jak codzienną rutynę (jak mycie zębów), a nie terapię.
