Czym są skoki rozwojowe?
Skoki rozwojowe to momenty w życiu niemowlęcia, gdy nagle zdobywa ono nowe umiejętności lub w inny sposób zaczyna odbierać sygnały ze świata zewnętrznego. W jego organizmie toczą się ogromne zmiany. Skok rozwojowy przychodzi nagle. W ciągu kilku dni dziecko zaczyna robić coś, czego dotąd nie potrafiło. Zmienia się też jego zachowanie: toczące się zmiany w organizmie, natłok wrażeń i bodźców, a także nowa sytuacja, w której Maluch musi się odnaleźć sprawiają, że staje się on bardziej płaczliwy, szuka bezpiecznego azylu w ramionach Mamy lub Taty, jest zagubiony i zaniepokojony tym, co się dzieje. Skoki rozwojowe na szczęście są przejściowe – tak samo, jak nagle się pojawiają, z dnia na dzień mijają, z tym że im starsze jest dziecko, tym każdy skok trwa nieco dłużej. Szósty skok rozwojowy ma miejsce ok. 8-8,5 miesiąca i trwa od 3. do nawet 6. tygodni. Dobra wiadomość jest taka, że po tym skoku rozwojowym dziecko zyskuje wiele nowych umiejętności i gdy tylko okres burzliwych zmian minie, zachowanie Maluszka się ustabilizuje.
>> Zobacz kalendarz skoków rozwojowych w pierwszym roku życia dziecka.<<
Szósty skok rozwojowy – 8. miesiąc życia
Szósty skok rozwojowy pojawia się w okolicach 8. miesiąca życia (33-37. tydzień po urodzeniu). Dziecko zaczyna rozumieć wiele zależności, a także grupować przedmioty według pewnych cech charakterystycznych. Dochodzi ponadto do mocnego rozwoju wszystkich zmysłów: węchu, dotyku, słuchu i wzroku. Zmiany dotyczą także sfery emocji dziecka oraz rozumienia mowy.
Maluch skupia się coraz mocniej na swoich aktywnościach. Świat staje się dla niego ponadto bardziej uporządkowany. Jeszcze nie mówi, ale coraz więcej rozumie. Ma świadomość tego, że mimo że np. kaszka i marchewka wyglądają inaczej, są jadalne – w ten sposób dziecko zaczyna łączyć obiekty w grupy.
Jakie są objawy szóstego skoku rozwojowego?
Jak rozpoznać, że dziecko przechodzi przez skok rozwojowy? Na tym etapie przede wszystkim może dojść do problemów z jedzeniem. Zwykle zainteresowanie posiłkami i napojami maleje w tym okresie. Dziecko może nawet przez cały dzień i mimo wielu prób karmienia odmawiać spożywania ulubionych dań czy produktów. Może też odmawiać mleka. Z drugiej strony występują też wahania apetytu i jednego dnia może on być bardzo słaby, a drugiego Maluch będzie chciał jeść za dwoje. Warto w tym czasie zachować spokój, proponować dziecku jedzenie, jak zwykle, a w momentach, gdy brakuje apetytu, proponowanie jedzenia powinno odbywać się częściej. Za chwilę wszystko wróci do normy, apetyt również, także nie ma się czego obawiać.
Innym objawem skoku rozwojowego na tym etapie jest płaczliwość dziecka. Może być ono kapryśne, poirytowane, szybko się denerwować, być wybredne. Mama na pewno zauważy, że Maluch chce być jak najbliżej niej i np. gdy tylko zniknie z pola widzenia, wychodząc do łazienki czy kuchni, rozpocznie się histeryczny wręcz płacz – wynika to z lęku separacyjnego, który jest silniejszy na tym etapie (a czasami dopiero teraz się pojawia). Dziecko boi się, że gdy nie widzi Mamy, ta może je zostawić – warto wówczas mówić cały czas (lub śpiewać) do Malucha, gdy wychodzimy do innego pomieszczenia i tam przez chwilę pozostajemy, aby uczyć go, że bycie poza zasięgiem widzenia nie oznacza, że całkowicie go opuszczamy.
Lęk separacyjny objawia się także tym, że dziecko zaczyna wstydzić się obcych i nie obdarza już wszystkich dookoła uśmiechami. Jest nieufne, podchodzi do innych z rezerwą. Potrzebuje za to dużo uwagi i bliskości ze strony Rodziców, zwłaszcza mamy.
Kolejna oznaka to coraz sprawniejsze i wyraźniejsze sprzeciwianie się zmianie pieluszki czy ubrania. Dziecko będzie uciekać z przewijaka, kopać i robić wszystko, aby tylko nie udało się rodzicom założyć pieluszki. ;) Być może to dobry moment na pieluszki typu „pants”, które ubiera się sprawniej.
Szósty skok rozwojowy – jak go przetrwać?
Podczas szóstego skoku rozwojowego mamy już więcej możliwości na to, aby nieco uspokoić dziecko i ukoić płacz – lub sprawić, że nie będzie czuło się aż tak zaniepokojone toczącymi się zmianami. Przede wszystkim warto w dzień spędzać czas przy różnych zabawach edukacyjno-rozrywkowych. Świetnie sprawdzą się wszelkie zabawki, które wydają dźwięki lub zapala się światełko po naciśnięciu. Możesz też wykorzystać metody szkoły Montessori i do zabawy zastosować przedmioty codziennego użytku – np. włącznik światła albo dzwonek do drzwi. W wyniku naciśnięcia zadzwoni dzwonek albo zgaśnie światło – m.in. w taki sposób u dziecka kształtuje się rozumienie przyczyn i skutków.
Podczas skoku rozwojowego warto często spacerować z dzieckiem czy odwiedzać znajomych – zmiana otoczenia sprawi, że Maluch zapomni na chwilę o stresie i niepokoju związanym z nowym sposobem przetwarzania bodźców.
Jak najczęściej starajcie się rozmawiać z dzieckiem. Możecie mówić mu o codziennych sprawach – ważne, aby słyszał on Wasz głos. Warto ponadto opowiadać o przedmiocie, po który Maluch sięga i powtarzać jego nazwę. Można też zadawać pytanie w imieniu dziecka i za chwilę odpowiadać na to pytanie.
Dobrym sposobem na wspieranie rozwoju dziecka w okresie skoku rozwojowego, ale także na odwracanie uwagi, gdy płacze z błahego powodu, jest zaciekawianie go dźwiękami, śmiesznymi minami czy gestami. U nas zawsze w kryzysowych momentach sprawdzało się lustro i podnoszenie brwi – płacz niemal od razu przeradzał się w śmiech.
8. miesiąc życia to dla niektórych dzieci dobry moment, żeby zacząć bawić się w chowanego – ale pod warunkiem, że Maluch widzi, gdzie się chowamy. Na początku wystarczy nawet samo zakrycie twarzy kocykiem i mówienie „nie ma, nie ma, nie ma mamy – gdzie jest mama?”, aby po chwili, się pokazać. Za chwilę dziecko zacznie naśladować rodzica i samo będzie się w ten sposób chowało. To świetna zabawa!
Problemy ze snem dziecka podczas skoku rozwojowego
Podczas szóstego skoku rozwojowego większość dzieci miewa różnego rodzaju problemy ze snem. Możesz zauważyć, że dziecko:
-
trudniej usypia i wieczorne usypianie trwa zdecydowanie dłużej,
-
nie uspokajają go dotychczas stosowane sposoby (np. bujanie na ugiętych kolanach czy nucenie ulubionej kołysanki),
-
często wybudza się w nocy i potrzebuje przytulenia,
-
częściej wybudza się na karmienie,
-
nie potrafi samo spać w łóżeczku i usypia dopiero, gdy ląduje w łóżku z rodzicami.
Powyższe oznaki są całkowicie normalne dla skoków rozwojowych. W organizmie dziecka zachodzi mnóstwo zmian, do których Maluch musi się przyzwyczaić. Początkowo są one jednak dla niego szokiem, przez co sen staje się niespokojny. Pocieszeniem jest fakt, że za chwilę dziecko oswoi się z nową sytuacją i na powrót – aż do kolejnego skoku rozwojowego – będzie ładnie spało, jak dotychczas.
Jak pomóc dziecku w lepszym śnie? Przede wszystkim trzeba zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa. Wszystko jest dla niego nowe, toczy się wiele zmian – nic dziwnego, że Maluch potrzebuje czegoś dobrze mu znanego i poczucia bezpieczeństwa, aby się uspokoić. Zapewnisz mu to, jak najczęściej oferując swoją bliskość: przytulaj, noś, kołysz, śpij z dzieckiem w łóżku, śpiewaj kołysanki. Te wszystkie elementy są dla dziecka bardzo ważne w tym burzliwym czasie.
Warto ponadto zadbać o wyciszanie dziecka przed snem – i mam tutaj na myśli jakieś 3 godziny, zanim zaczniecie wieczorny rytuał (np. kąpanie, ubieranie, karmienie, usypianie). Pod pojęciem „wyciszanie” rozumiem:
-
wyłączenie muzyki,
-
wyłączenie telewizora,
-
przygaszenie świateł na takie o mniejszym natężeniu,
-
brak mocno aktywizujących zabaw,
-
nie pokazywanie nowych rzeczy.
Jeśli zadbacie o te elementy, dziecko stopniowo zacznie się wyciszać, uspokajać, nie będą go rozpraszać i absorbować kolejne bodźce. To z pewnością pomoże w wieczornym usypianiu, a później w głębszym śnie.
Szósty skok rozwojowy – co potrafi dziecko? Nowe umiejętności
Nowe umiejętności mocno zmieniają pogląd dziecka na własne możliwości oraz otaczający go świat zewnętrzny. Dziecko doskonali na tym etapie mowę, zaczyna bawić się w nieskomplikowane zabawy (np. w chowanego), reaguje na proste prośby.
Szósty skok rozwojowy oznacza ponadto, że sposób myślenia dziecka staje się podobny do sposobu rozumowania osób dorosłych. Dziecko dzieli rzeczy na kategorie i zauważa, że pewne przedmioty mają wspólne cechy. Zaczyna też rozumieć nazwy przedmiotów. Co więcej, coraz chętniej skupia się na jednej rzeczy i stara się ją rozebrać na części, aby dokładniej zbadać. Niektórzy naukowcy sugerują, że na tym etapie dochodzi już do rozwoju inteligencji.
Co jeszcze dziecko potrafi po 6. skoku rozwojowym? Maluch potrafi już pokazywać kształty i je rozpoznawać. Robi miny do swojego odbicia w lustrze oraz potrafi się już całkiem świadomie śmiać czy manifestować swoje poczucie humoru. Coraz częściej przejmuje inicjatywę w zabawie.