Ósmy skok rozwojowy: nowe umiejętności, zmiany, objawy

Skoki rozwojowe – na czym polegają?

Skoki rozwojowe to teoria bazująca na przekonaniu, że niemowlęta rozwijają się skokowo: przez pewien okres nic się nie dzieje, aż nagle dziecko zyskuje nowe umiejętności, zarówno pod względem umysłowym i emocjonalnym, jak i motorycznym. Takie momenty to, wg teorii, skoki rozwojowe. W pierwszym roku życia takich skoków jest 8 – ostatni z tego okresu przypada w okolicach ukończenia przez niemowlę 12. miesięcy.

Skoki rozwojowe powodują w organizmie dziecka mnóstwo zmian. Inaczej odbiera ono bodźce, inaczej przetwarza informacje i jest w stanie o wiele więcej zrozumieć wraz z każdym kolejnym skokiem. Rozwijają się także umiejętności motoryczne – każdy skok przybliża dziecko do samodzielnego chodzenia i kształtowania prawidłowej postawy ciała. Kształtuje się także koordynacja ruchowa – w okolicach 12. miesiąca jest ona już naprawdę całkiem dobra.

W odpowiedzi na nadmiar bodźców, nowych wrażeń i umiejętności, dziecko podczas skoku rozwojowego może zmienić swoje zachowanie. Będzie potrzebowało w tym czasie m.in. poczucia bezpieczeństwa bardziej, niż dotychczas. Wiąże się to z domaganiem się częstszego przytulania, noszenia, wspólnego spania. Dziecko może być ponadto bardziej płaczliwe, marudne, mieć zmienne nastroje, wykazywać niechęć do obcych i mieć silny lęk separacyjny, gdy rodzice znikają z zasięgu wzroku. Na szczęście to wszystko mija (może poza lękiem separacyjnym) po kilku-kilkudziesięciu dniach od pierwszych objawów sygnalizujących skok rozwojowy. Gdy organizm dziecka już przyzwyczai się do zmian, Maluch stanie się spokojniejszy i powróci Wasza rutyna.

Jakie są objawy skoku rozwojowego?

Podczas skoku rozwojowego dziecko zachowuje się inaczej niż dotychczas. Może np.:

• często „wisieć” na mamie, chwytać ją za nogi, ubrania, domagając się przytulania i noszenia – wynika to ze zwiększonej potrzeby bliskiego kontaktu fizycznego z mamą, aby poczuć się bezpiecznie,

• być zazdrosne – wykazuje niezadowolenie, gdy widzi, że mama rozmawia z kimś innym,

• nie mieć apetytu – będzie odmawiać karmienia albo stanie się wybredne i nie będzie chciało zjadać tego, co zwykle z posiłków stałych,

• mieć zmienne nastroje – humor ulega nagłym zmianom – dziecko w jednym momencie jest radosne, a za chwilę histerycznie płacze,

• przywiązać się do jednego przedmiotu – będzie się to objawiać tym, że Maluch wybierze jeden przedmiot i nie będzie go wypuszczać z rąk przez dłuższy czas,

• wstydzić się obcych ludzi,

• wyraźniej pokazywać swoje zdanie,

• domagać się nieustannego wręcz zabawiania i zapewniania rozrywki.

Problemy ze snem podczas skoku rozwojowego

Tak jak i w przypadku poprzednich skoków rozwojowych, teraz również mogą wystąpić problemy ze snem. Sen może być niespokojny. Dziecko będzie się wybudzać i potrzebować bliskości Mamy. Usypianie wieczorne również może być trudne i trwać znacznie dłużej, niż zwykle. W dzień natomiast wiele dzieci na tym etapie ma ogromne trudności z drzemkami – zdarza się, że z dwóch drzemek nagle robi się jedna i to krótka, albo nawet dziecko w ogóle nie chce spać w dzień – jest to spowodowane tym, że Maluch podczas tego skoku rozwojowego ma ogromne trudności w wyciszeniem się w dzień, a ilość snu w ciągu doby zmniejsza się w wyniku zmian fizjologicznych – wszystko to powoduje, że dziecko śpi ostatecznie krócej w nocy i o wiele mniej w dzień.

Co możemy poradzić, jako rodzice? Przede wszystkim starajcie się nie doprowadzić do kumulacji zmęczenia, obserwując już wczesne oznaki, że dziecko jest zmęczone i zacząć przygotowywać już odpowiednie warunki do snu. W takiej sytuacji wyciszcie muzykę, wyłącznie TV, przygaście światła i zajmijcie dziecko spokojnymi aktywnościami. Przed usypianiem wieczornym takie działania wyciszające należy poczynić przynajmniej na 2 godziny przed pójściem spać.

Ósmy skok rozwojowy – jak wspomagać dziecko?

Podczas ósmego skoku rozwojowego rodzice mogą w wielu sferach wspierać dziecko w nauce nowych umiejętności. Dzięki temu być może skok rozwojowy będzie trwał krócej lub dziecko lepiej go zniesie i w mniejszym stopniu odczujecie nieprzyjemne oznaki. Poniżej przedstawiam kilka propozycji na wspieranie rozwoju dziecka w tym intensywnym czasie.

• Pomoc w domu: dla dziecka na tym etapie ciekawą rozrywką może być pomaganie rodzicom w domu w obowiązkach. Dzieci uwielbiają np. zabawy z wodą – możesz dać Maluchowi miskę z wodą i poprosić o umycie zabawek albo dziecięcych naczyń – prawdziwą gąbką. Można te dać umyte warzywa i poprosić, aby dziecko je umyło. Mały pomocnik przyda się też w innych obowiązkach domowych – chętnie wytrze kurz, pozamiata, a nawet umyje podłogę (nieważne, że i tak będzie trzeba po nim poprawiać – liczy się sam fakt pomagania w domu, co zaprocentuje w przyszłości). Można też razem gotować albo rozkładać zakupione produkty na półki. Wszystkie „dorosłe” zajęcia będą dla dziecka bardzo ciekawe, a dodatkowo świetnie wspierają rozwój Malucha.

• Skąd dobiega dźwięk? Aby wspierać rozwój dziecka, możecie od czasu do czasu bawić się w „skąd dobiega dźwięk?”. Zabawa ta polega na pokazaniu dziecku grającej zabawki. Następnie należy ją schować, a dziecko powinno spróbować znaleźć zabawkę.

• Sekwencje: podczas ósmego skoku rozwojowego dziecko zapoznaje się z pojęciami „mniejszy” oraz „większy”. Możecie zatem zacząć bawić się w różnego rodzaju układanki czy piramidy – dziecko będzie z ciekawością obserwować, jak dorośli układają przedmioty, a następnie samo spróbuje wkładać pojemniczki jeden w drugi albo budować z klocków wieżę.

• Nauka nazw owoców i warzyw: na tym etapie można bawić się z dzieckiem w „co jest w garnuszku?”. Do garnka wkładamy wybrane warzywa lub owoce, nazywając za każdym razem produkty. To świetny sposób na naukę nazw warzyw i owoców. Można też wkładać tam inne produkty, aby dziecko poznało wiele innych nazw.

• Teatrzyk: możecie zorganizować proste domowe teatrzyki. Na przykład pokazujecie, że lalka idzie na zakupy, albo że mały ludzik kieruje samochodem. Dziecko będzie obserwowało czynności, które są już dla niego zrozumiałe i znane, a następnie prawdopodobnie samo zacznie się tak bawić.

Co nowego potrafi dziecko po ósmym skoku rozwojowym?

Zgodnie z teorią skoków rozwojowych, 8. skok rozwojowy ma za zadanie pokazać dziecku tzw. świat programów. Podczas tego skoku dziecko intensywnie uczy się stawiania celów i planowania ich osiągnięcia. Dopiero teraz Maluch zaczyna rozumieć, co oznacza ubrać się czy posprzątać i nawet chętnie bierze w tych czynnościach udział. Zwrot „idziemy na spacer” oznacza już dla niego, że konieczne jest wykonanie kilku czynności, czyli ubranie się, przygotowanie wózka, wyjście z domu.

Po tym skoku rozwojowym dziecko zacznie się rozwijać o wiele bardziej stabilnie, a rodzice z pewnością już znacznie spokojniej podchodzą do zawirowań związanych z rozwojem. Dziecko potrafi już tak wiele, co cieszy rodziców. Próbuje samodzielnego jedzenia, chodzenia, potrafi się samo bawić. Przez kolejne miesiące będzie dość spokojnie, natomiast w okolicach 15. miesiąca życia nastąpi kolejny skok rozwojowy – po nim dziecko będzie już bardzo wyraźnie manifestować swoje zdanie i domagać się, aby rodzice się z nim liczyli.

Po ósmym skoku rozwojowym dziecko:

• pomaga w domowych czynnościach, takich jak sprzątanie czy rozkładanie zakupów,

• rozumie, co oznacza „ubrać się”, „pojechać na zakupy”, „pójść na spacer” - i pomaga w tych czynnościach,

• coraz więcej się samodzielnie bawi,

• potrafi budować wieże z klocków,

• potrafi bawić się układankami,

• próbuje samodzielnego jedzenia,

• próbuje chodzić,

• wyraźniej manifestuje swoje zdanie,

• rozumie więcej nazw przedmiotów.