Drugi skok rozwojowy: nowe umiejętności, zmiany, objawy

Czym są skoki rozwojowe?

Teoria skoków rozwojowych zakłada, że dziecko w ciągu pierwszych 18 miesięcy życia przechodzi 10 nagłych skoków, podczas których bardzo mocno się rozwija na tle ruchowym, emocjonalnym i intelektualnym. Później dziecko już nigdy nie będzie się rozwijało tak intensywnie.

Koncepcja skoków rozwojowych zakłada, że dziecko rozwija się skokowo – doświadcza „skoków”, czyli naturalnych etapów rozwojowych, które pojawiają się nagle i są bardzo intensywne. Dziecko pewnego dnia zaczyna robić coś, czego jeszcze dzień wcześniej nie potrafiło.

Każdy skok rozwojowy jest dla dziecka niezwykle trudnym okresem – musi ono przyzwyczaić się do odbierania nowych wrażeń, nowego sposobu przetwarzania ich czy do nowych umiejętności. W efekcie staje się marudne, płaczliwe, ma problemy ze snem i wciąż domaga się uwagi rodziców, a szczególnie ich bliskości.

Drugi skok rozwojowy – objawy. Jak go rozpoznać?

Drugi skok rozwojowy następuje ok. 8-9. tygodnia życia dziecka. Podczas tego skoku dochodzi do intensywnego rozwoju zmysłów: dziecko lepiej słyszy, wyczuwa zapachy czy smaki. Ponadto odbiera o wiele więcej informacji i lepszej jakości. Nowe wrażenia niestety początkowo przytłaczają Maluszka i budzą w nim niepewność. Dziecko odczuwa strach i poszukuje poczucia bezpieczeństwa – w ramionach rodziców. To normalne – niemowlę potrzebuje odrobinę czasu na przyzwyczajenie się do nowych umiejętności. Fizyczny kontakt z mamą lub tatą wycisza, zmniejsza poziom stresu i powoduje, że otaczający dziecko nowy świat, nie jest aż tak przytłaczający czy przerażający.

Podczas drugiego skoku rozwojowego dziecko może więcej płakać, denerwować się. Mogą wystąpić zaburzenia apetytu i snu. Maluchy często ssą wówczas kciuk i chcą być ciągle noszone. Jedne dzieci domagają się też wciąż piersi, a inne odwrotnie – odmawiają jedzenia.

Jak jeszcze objawia się drugi skok rozwojowy? Przede wszystkim rozpoznasz go po tym, że dziecko zmieni swoje dotychczasowe zachowanie na inne. Np.:

• zmieni się pora stałych drzemek,

• wystąpią trudności w usypianiu,

• Maluszek będzie dużo płakał,

• jeśli dotąd dziecko spało w łóżeczku, być może podczas skoku rozwojowego nie będzie umiało samodzielnie spać i będzie konieczne wzięcie go do swojego łóżka – warto to zrobić, aby zapewnić dziecku wsparcie i poczucie bezpieczeństwa w tym okresie, a także oszczędzić sobie w nocy kilkakrotnego wstawania.

Możesz mieć wrażenie, że już pewne rzeczy wypracowaliście, macie swoją rutynę, plan dnia i już nieco się poznaliście z Maluszkiem, aż tu nagle TRACH! Drzemki są o różnych porach, albo ich nie ma, raz trwają 15 minut, a raz 2 godziny, a spokojne dotąd dziecko przesypiające całą noc w łóżeczku, nagle musi spać z Tobą w łóżku i budzi się co godzinę. Znasz to? To najbardziej charakterystyczne oznaki skoku rozwojowego. Na szczęście niedługo ten stan minie i powróci Wasza rutyna.

Jak pomóc dziecku i sobie podczas skoku rozwojowego?

Przede wszystkim pamiętaj, że skok rozwojowy to nie stan permanentny – minie za kilka dni. Jest to czas bardzo trudny dla dziecka – nic więc dziwnego, że tak bardzo pragnie być blisko swojej Mamy czy Taty. Aby mu pomóc przyzwyczaić się do zachodzących zmian w organizmie i się wyciszyć, nie odmawiaj dużej ilości bliskości. Czasami nie jest to łatwe i możesz już mieć dość noszenia czy kołysania, ale takie okresy szybko mijają. Możecie z Partnerem na zmianę nosić Maluszka, albo poprosić kogoś bliskiego, żeby chociaż na godzinkę dziennie Was odciążył. Kontakt fizyczny w tym okresie, a także odpowiadanie na potrzeby dziecka, mocno przekłada się na budowanie mocnej, zdrowej relacji z dzieckiem. Jak zatem pomagać dziecku w tym okresie? Poniżej przedstawiam kilka bazowych punktów:

• Noszenie – dziecko czuje się bezpiecznie w objęciach rodzica i łatwiej przyzwyczaja się do burzliwych zmian.

• Karmienie piersią – jeśli masz możliwość i chęci, karm piersią jak najczęściej, nawet jeśli dziecko je niechętnie – pierś stanowi dla niego w tym wieku nie tylko źródło pożywienia, ale i okazję do bliskiego kontaktu z Mamą.

• Chwalenie – doceniaj dziecko za poczynione postępy – niech czuje, że ma wsparcie rodziców podczas prób nowych rzeczy.

• Obserwacja – pozwól dziecku na robienie tego, czego aktualnie potrzebuje. Jeśli chce np. odpocząć i przewrócić się na plecy, pozwól mu na to i nie zmuszaj do leżenia na brzuchu, mimo że leżenie w tej pozycji jest bardzo wskazane w okresie niemowlęcym i rozwijające dla dziecka.

• Zmieniaj otoczenie – dziecko w okresie skoku rozwojowego chłonie informacje ze świata zewnętrznego jak gąbka. Zapewnij mu jak najlepszy rozwój, zmieniając często otoczenie, wymieniając zabawki itd.

• Pozwól na samodzielność – nie rób wszystkiego za dziecko. Niech samo próbuje sięgać po zabawkę, jeśli ma na to ochotę. To są pierwsze czynności, które może robić samo – nie odmawiaj mu tej przyjemności.

• Rozmawiajcie – dziecko uwielbia słuchać głosów swoich rodziców i samo podejmuje pierwsze próby wydawania odgłosów innych niż płacz. Rozmawiajcie z Maluszkiem ile się da – opowiadajcie nawet o codziennych obowiązkach, śpiewajcie. To bardzo rozwijające!

• Przybliżaj i oddalaj zabawki – sprawi to, że dziecko zacznie interesować się przedmiotami i będzie chciało je złapać.

Drugi skok rozwojowy a problemy ze spaniem

Podczas skoku rozwojowego dziecko odczuwa stres i niepokój – naturalne jest więc, że i jego sen nie jest spokojny. Niezwykle ważne jest, aby w okresie skoku rozwojowego skupić się na wyciszaniu dziecka przed snem – na 2-3 godziny przygaśnie światła, wyłącznie muzykę, starajcie się zapewniać w miarę spokojne aktywności. Ponadto załóżcie nieco więcej czasu na usypianie, niż zwykle. Unikajcie ponadto przemęczania dziecka, przebodźcowania czy zbędnego emocjonalnego obciążenia.

Starajcie się też sami zachować spokój, aby dziecko nie wyczuwało Waszego zdenerwowania – wtedy usypianie naprawdę będzie o wiele łatwiejsze. Spokój mamy jest szczególnie ważnyw tym okresie. Jeśli mama jest spokojna, dziecko przytulone do jej piersi to wyczuje i poczuje się bezpiecznie. Działa to na poziomie fizjologicznym – Maluch słyszy bicie serca mamy i wie, kiedy jest zaniepokojona.

Pamiętaj także, aby nie kłaść za wszelką cenę dziecka do łóżeczka, jeśli są duże trudności. Czasami lepiej albo chwilę przeczekać i ponosić dziecko, aż bardziej się zmęczy i w końcu zaśnie, albo po prostu wziąć je do siebie do łóżka. Trudny czas minie, a wraz z nim dziecko powróci do łóżeczka, jeśli już było nauczone tam samodzielnie spać.

Drugi skok rozwojowy – jakie umiejętności zdobywa dziecko?

W ciągu tych kilku dni dziecko nabywa wielu nowych umiejętności – dzięki nim będzie mogło lepiej poznawać otaczający je świat. Jakie konkretnie są to umiejętności? Wiele zależy od dziecka – każde jest indywidualnością, ale uśredniając można powiedzieć, że dziecko po drugim skoku rozwojowym nabywa takich umiejętności, jak:

• wydawanie nowych dźwięków,

• próby dotykania przedmiotów,

• trzymanie główki nad podłożem w leżeniu na brzuchu,

• obracanie główki w kierunku źródła dźwięku,

• przewracanie się z boku na brzuch lub plecy,

• bardziej świadome poruszanie nogami i rękami,

• bardziej skoordynowane ruchy,

• zaczyna robić miny, uśmiecha się lub robi grymas,

• leżąc na brzuchu podpiera się rękami,

• próbuje sięgać po zabawki,

• potrafi lepiej się skoncentrować na przedmiocie lub twarzy,

• zaczyna interesować się światem szczegółów, np. dostrzega śpiew ptaków za oknem czy dźwięk lejącej się wody,

• dziecko gaworzy i słucha siebie – czasami nawet dziwi się, że wydało jakiś dźwięk,

• potrafi się śmiać,

• zaczyna świadomie zwracać na siebie uwagę.

Jak widać, drugi skok rozwojowy jest bardzo intensywny dla Maluszka. Od jego zakończenia poznane umiejętności będą doskonalone, aż do kolejnego skoku rozwojowego – ten nastąpi ok. 3. miesiąca życia.