Czym są pleśniawki na języku u dziecka?
W jamie ustnej u niemowląt niekiedy pojawiają się ledwie zauważalne białe kropki, mogące powodować dolegliwości bólowe. To pleśniawki wywołane zakażeniem grzybiczym (najczęściej) - z reguły drożdżakiem Candida Albicans. Wraz z ich rozwojem i tworzeniem się większych skupisk w wyraźny, biały nalot na języku (ale nie tylko - także na dziąsłach i w gardle), ból się nasila, co powoduje z kolei problemy z karmieniem, rozdrażnienie, nieprzespane noce, a nawet gorączkę.
Na wystąpienie pleśniawek na języku najbardziej narażone są noworodki, szczególnie przedwcześnie urodzone oraz dzieci z obniżoną odpornością.
Wiele osób zastanawia się ponadto, jak pleśniawki wyglądają - poniżej przedstawiam kilka zdjęć jamy ustnej zainfekowanej pleśniawkami.
Jak widać, pleśniawki na języku u dziecka można pomylić z resztkami mleka. Warto zatem dokładnie sprawdzać wygląd jamy ustnej dziecka, aby nie przeoczyć objawów rozwijających pleśniawek.
Pleśniawki na języku u dzieci – przyczyny
Pleśniawki u niemowląt powodowane są zakażeniem grzybiczym jamy ustnej. Zakażenie i rozwój kandydozy jest w jamie ustnej łatwy, ponieważ grzyby mają tam doskonale warunki do rozmnażania, czyli ciepło, wilgoć i brak światła. Jak jednak dochodzi do zakażenia? Co jest przyczyną pleśniawek na języku u dziecka?
- Pleśniawki są często wynikiem jeszcze niewykształconego układu immunologicznego, który nie potrafi zapewnić noworodkowi i niemowlakowi pełnej ochrony przed atakiem drożdżaków.
- Czasami noworodek ma pleśniawki na języku już od pierwszych dni życia - wówczas można podejrzewać, że doszło do zakażenia podczas porodu siłami natury w momencie przechodzenia przez drogi rodne matki.
- Wiele niemowląt ma pleśniawki na języku w wyniku ssania zainfekowanej piersi matki.
- W momencie ząbkowania, niemowlęta biorą do buzi wszystkie napotkane przedmioty i brudne ręce, co sprzyja zakażeniu.
- Pleśniawki na języku mogą się rozwinąć u dziecka w trakcie innej infekcji lub niedoborów odporności.
- Pleśniawkami dziecko nierzadko zaraża się od osób dorosłych, gdy tata lub mama np. oblizują smoczek Malucha, aby go ocieplić i podają dziecku.
- Inną przyczyną może być częste stosowanie antybiotyków u dziecka, które niestety mają niekorzystny wpływ na florę bakteryjną na błonach śluzowych. Tym sposobem dochodzi do nadmiernego rozwoju grzybów (bakterie odpowiedzialne za ochronę organizmu są ponadto podczas antybiotykoterapii niszczone wraz z bakteriami chorobotwórczymi).
- Niepłukanie jamy ustnej dziecka po inhalacji preparatem zawierającym steryd - często brak wypłukania buzi po zastosowaniu sterydu wziewnego może powodować rozwój grzybicy błon śluzowych ust i gardła, a tym samym także pleśniawek.
- Nieprawidłowa higiena jamy ustnej (zaniechanie regularnego mycia zębów lub niedokładne mycie).
Objawy pleśniawek u niemowlaków u małych dzieci
Pleśniawki na języku u dziecka dają takie objawy, jak:
- biały nalot w zainfekowanych miejscach jamy ustnej (np. na języku, podniebieniu, wargach, wewnętrznych stronach policzków, gardle),
- dyskomfort objawiający się np. rozdrażnieniem,
- zmniejszony apetyt, problemy z jedzeniem i piciem (np. dziecko nie chce ssać piersi),
- częsty płacz, niepokój,
- podwyższona temperatura,
- osłabienie,
- nieprzyjemny zapach z ust.
Nieleczone pleśniawki mogą rozprzestrzenić się na tchawicę, a nawet oskrzela, co może być groźne dla życia dziecka. Nie powinno się zatem bagatelizować ich objawów tylko jak najszybciej udać się do pediatry, by nie dopuścić do zaawansowanej infekcji grzybiczej u Twojego dziecka.
Domowe sposoby na pleśniawki na języku
W przypadku wystąpienia pleśniawek u dziecka należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Dobierze on sposób leczenia adekwatny do stopnia zaawansowania choroby i objawów zapalenia jamy ustnej (stanu zapalnego). Leczenie musi uwzględniać przyczyny występowania aft u dziecka i pleśniawek na języku, dziąsłach czy gardle, a także wiek dziecka. Niekiedy w usunięciu pleśniawki u niemowlaka i dziecka wystarczy odpowiednia higiena i zastosowanie kilku łagodnych preparatów, natomiast występowanie pleśniawek to stan, gdy leczenie musi wyjść poza naturalne, domowe sposoby. Zacznijmy jednak od ich omówienia. Domowe sposoby na pleśniawki u niemowlaków na języku często okazują się bowiem dobrym wsparciem właściwego leczenia, przyspieszając regenerację błon śluzowych. Pamiętajcie przy tym, że stosowanie konwencjonalnych metod usuwania pleśniawek powinno być skonsultowane uprzednio z lekarzem. W zależności od nasilenia choroby, lekarz może poradzić nam:
- płukanie jamy ustnej dostosowanym do wieku dziecka naparem ziołowym (nie ma zbyt wielu bezpiecznych opcji i zwykle wybór pada na rumianek - ale i ten może być dla niektórych dzieci groźny, bo często powoduje reakcje alergiczne),
- smarowanie zainfekowanych miejsc żelem lub kremem z apteki na zakażenia grzybicze dla niemowląt,
- płukanie ust specjalnym płynem dla małych dzieci,
- przykładanie lodu przez gazę do chorych miejsc w celu złagodzenia dolegliwości bólowych,
- unikanie podawania dziecku zbyt ciepłych, ostrych czy kwaśnych potraw,
- dbanie o dobre nawodnienie, aby nie dopuścić do wysuszenia błon śluzowych (dzięki temu ból będzie słabszy),
- odpowiednia higiena jamy ustnej,
- wymiana wszystkich smoczków (od butelek i uspokajaczy), gryzaków i innych przedmiotów, które dziecko bierze do buzi (należy wymienić na nowe lub wyparzyć w sterylizatorze).
Jeśli zakażenie nawraca, konieczna jest dogłębna diagnostyka i szczegółowa konsultacja lekarska.
Leczenie pleśniawek na języku i w gardle u dziecka
Leczenie pleśniawek u noworodka lub niemowlęcia powinno przebiegać pod kontrolą lekarza. Istotne jest szybkie wdrożenie leczenia u najmłodszych dzieci, gdyż zakażenie może szybko rozprzestrzenić się na całą jamę ustną i układ oddechowy - a nawet pokarmowy. Pleśniawki sprawiają ponadto dziecku ból, utrudniają jedzenie, są uciążliwe. Warto zadbać zatem o właściwą metodę leczenia.
Leczenie pleśniawek w tej grupie wiekowej polega głównie na stosowaniu leku miejscowego. Stosuje się dedykowany środek na pleśniawki u niemowląt i dzieci przepisany przez lekarza. Ma zwykle postać żelu, maści lub zawiesiny i zawiera w sobie substancję czynną o działaniu przeciwgrzybiczym (np. nystatynę). Lekarz może także zalecić maść robioną w aptece na bazie tego składnika. Czasami skuteczny jest również filet gencjany w usuwaniu pleśniawek.
Jak nakładać maść czy inny środek na pleśniawki Maluszkowi? Najbardziej polecane jest tzw. "pędzlowanie". Na czym polega? Namaczamy jałowy gazik w preparacie i pędzlujemy jamę ustną dziecka. Można też pędzlowanie wykonać za pomocą palca. Należy robić to delikatnie, aby nie zetrzeć zmian chorobowych (może dojść do krwawienia i bólu).
Jeśli karmisz piersią, dodatkowo konieczne będzie zastosowanie preparatu przeciwgrzybiczego przepisanego przez pediatrę na brodawkach sutkowych. Ponadto mama powinna przemywać każdorazowo pierś przed i po karmieniu.
Kurację lekiem zaleconym przez pediatrę należy zawsze doprowadzić do końca. Zbyt szybkie odstawienie danego leku może sprawić, że pleśniawki powrócą.
Jak zapobiegać pleśniawkom w jamie ustnej dziecka?
Mamy kilka metod profilaktycznych, których stosowania sprawia, że biały nalot na języku i w całej jamie ustnej u dziecka się prawdopodobnie nigdy nie pojawi. Do skutecznych sposobów zapobiegania pleśniawkom zarówno u dzieci najmłodszych, jak i tych starczych, należą:
- regularne mycie zębów, dbając o docieranie szczoteczką do wszystkich miejsc w jamie ustnej u niemowląt i starszych dzieci,
- płukanie jamy ustnej ciepłą wodą,
- dbanie o czystość rąk Maluszka,
- częste mycie zabawek, gryzaków, smoczków (i ich wyparzanie),
- mycie piersi przed i po karmieniu,
- nieoblizywanie smoczka przed podaniem go dziecku,
- jeśli dziecko przyjmuje antybiotyk, koniecznie podawaj mu także probiotyk.
Jeśli zauważysz u dziecka niepojące objawy pleśniawek na języku, od razu udaj się do lekarza i pod żadnym pozorem nie staraj się ścierać zmian, ani smarować żadnymi preparatami bez konsultacji z pediatrą. Nieodpowiednio leczone lub nieleczone pleśniawki łatwo mogą rozprzestrzenić się na gardło, układ oddechowy i pokarmowy.
