Plamienie implantacyjne i ból brzucha – uważaj na ten objaw!

Ból brzucha w ciąży

Plamienie lub krwawienie w ciąży może mieć różne przyczyny, a na początku często oznacza niegroźne plamienie implantacyjne informujące nas o zagnieżdżeniu się zarodka w ścianie macicy. Nie zawsze jednak plamienie na początku ciąży jest zwykłym objawem. Jeśli występuje np. wraz z silnym bólem brzucha, może oznaczać, że ciąża nie rozwija się prawidłowo i dochodzi do poronienia.

Czym jest plamienie implantacyjne?

Plamienie implantacyjne w ciąży jest wynikiem zagnieżdżenia się zarodka w mocno ukrwionej ścianie macicy (w jej błonie śluzowej). Charakteryzuje się drobnym krwawieniem i zwykle ustępuje po kilku godzinach, chociaż może się przedłużyć do trzech dni. Plamienie implantacyjne charakteryzuje się:

  • ciemnym, brunatnym kolorem krwi,

  • czasem trwania do 3 dni,

  • niewielką obfitością (bardziej jest to niewielka ilość wydzieliny z pochwy zabarwiona krwią, co jest widoczne na wkładce lub na papierze toaletowym),

  • nie ma skrzepów krwi.

Taką wydzielinę należy odróżniać m.in. od jasnej, żywo czerwonej krwi, która może oznaczać ciążę pozamaciczną czy rozpoczynające się poronienie.

Ważne! Krwawienie w ciąży to co innego, niż plamienie. Krwawienie jest obfite i przypomina menstruację, także pod względem koloru. Plamienie natomiast cechuje się niewielką ilością krwi zmieszanej z inną wydzieliną z pochwy. Zarówno plamienie, jak i krwawienie w ciąży, powinny być konsultowane w lekarzem.

Plamienie i krwawienie na początku ciąży – przyczyny

Krwawienie lub plamienie na początku ciąży występuje średnio u 10-20% kobiet. Przyczyny są rozmaite, czasami błahe, czasami poważne. Niekiedy objaw ten oznacza np., że zdrowie ciężarnej lub dziecka jest zagrożone. W wielu jednak przypadkach krew nie jest objawem poważnych dolegliwości. Nie powinno się jednak bagatelizować jej występowania. Krwawienie we wczesnej ciąży może być spowodowane m.in. ciążą pozamaciczną, w przebiegu której zagnieżdżenie jaja płodowego wystąpiło poza jamą macicy – np. w jajniku lub jajowodzie. Taka lokalizacja niestety jest groźna dla kobiety, gdyż może łatwo dojść do pęknięcia jajowodu, co stanowi poważne zagrożenie dla jej życia.

Częściej jednak krwawienie na początku ciąży oznacza samoistne poronienie, czyli obumarcie zarodka. Przyczyn takiej sytuacji jest wiele, zaczynając od infekcji, przez PCOS (zespół policystycznych jajników), endometriozy, wady trofoblastu, wad genetycznych, nieprawidłowegi styl życia matki. Objawem poronienia, poza krwawieniem, jest m.in. ból brzucha. I jest to zatem objaw, którego nie powinno się bagatelizować – konieczna jest szybka wizyta na izbie przyjęć. Inne, możliwe przyczyny plamienia lub krwawienia na początku ciąży, to:

  • podrażnienie po badaniu ginekologicznym,

  • nadżerka na szyjce macicy,

  • krwiak podkosmówkowy,

  • zbyt niski poziom progesteronu,

  • pęknięcie naczynka krwionośnego (np. podczas zaparcia),

  • zagnieżdżenie się zarodka w macicy (plamienie implantacyjne).

Ponieważ przyczyn plamienia lub krwawienia na początku ciąży jest wiele, konieczna jest niezwłoczna konsultacja z ginekologiem, który przeprowadzi odpowiednie badania i zweryfikuje, co jest źródłem krwawienia.

Plamienie implantacyjne – kiedy się pojawia?

Częstą przyczyną plamienia na początku ciąży jest plamienie implantacyjne. Dochodzi do niego wskutek wniknięcia zarodka w błonę śluzową macicy, która jest dość mocno ukrwiona. Plamienie to ma miejsce między 8 a 12 dniem od zapłodnienia (ok. 3 tydzień ciaży lub 4 tydzień ciąży liczony od daty ostatniej miesiączki) i często wypada w okolicach spodziewanej miesiączki. Charakteryzuje się niewielką ilością krwi wymieszanej ze śluzem, co jest zauważalne na bieliźnie lub papierze toaletowym. Objaw ten występuje do 3 dni, ale z reguły trwa kilka godzin.

Jeśli krwawienie implantacyjne bardziej przypomina miesiączkę niż plamienie, konieczna jest natychmiastowa wizyta na SOR lub Położniczej Izbie Przyjęć. Może to oznaczać rozpoczynające się poronienie.

Ból brzucha z krwawieniem implantacyjnym

Niepokojącym objawem dodatkowym jest także ból brzucha we wczesnej ciąży. Nie słuchaj stwierdzeń innych osób typu „nie bądź taka delikatna”, „trochę poboleć musi...” itd. Ból, nawet lekki, we wczesnej ciąży, może wskazywać na poważne powikłanie. Z drugiej strony może być naturalny dla tego etapu ciąży, ponieważ w ciele kobiety zachodzą gwałtowne zmiany. Płód potrzebuje miejsca w macicy, więc ta zaczyna się powiększać. Dochodzi również do wielu zmian hormonalnych. W efekcie kobieta może odczuwać pobolewanie w podbrzuszu na zasadzie „ciągnięcia” lub delikatnego kłucia. Zwykle nie jest on niepokojący, ale gdy towarzyszy mu plamienie lub krwawienie, bądź jest silniejszy, konieczne jest odwiedzenie ginekologa. W tym czasie jest bowiem największe ryzyko poronienia. Jeśli ciąża nie została jeszcze zlokalizowana, jest także ryzyko, że rozwija się poza macicą (ektopowo). W takim przypadku niezbędna jest interwencja medyczna umożliwiająca wykonanie odpowiedniej diagnostyki i wprowadzenia ewentualnego leczenia.

Co robić, jeśli w ciąży pojawia się plamienie?

Plamienie w ciąży ZAWSZE powinno wzbudzić czujność przyszłej mamy. O takim objawie należy bezwględnie powiedzieć lekarzowi prowadzącemu lub udać się na Izbę Przyjęć. Tylko lekarz jest w stanie ocenić, czy z ciążą dzieje się coś nieprawidłowego, czy doszło do komplikacji – posiada on bowiem nie tylko doświadczenie, ale i odpowiedni sprzęt typu USG. Opinia lekarza pozwoli wykluczyć takie możliwe przyczyny krwawienia lub plamienia, jak poronienie, ciąża pozamaciczna czy przedwczesna czynność skurczowa. Będzie również możliwa ocena, czy plamienie miało charakter implantacyjny.

Plamienie implantacyjne a krwawienie w wyniku poronienia

Jak odróżnić plamienie implantacyjne od poronienia? Jak wspomniałam, oceny może dokonać wyłącznie lekarz, natomiast kobieta może obserwować swoje ciało, aby w miarę szybko dostrzec ewentualne nieprawidłowości, co pozwoli na szybką interwencję i nawet uratowanie ciąży. Poniżej przedstawiam najważniejsze cechy charakterystyczne dla plamienia implantacyjnego i krwawienia wynikającego z poronienia.

1. Plamienie z powodu implantacji

Krwawienie implantacyjne trwa od kilku godzin do maksymalnie 3 dni. Jeśli utrzymuje się dłużej, jest to pierwsze wskazanie, że z ciążą jest coś nie w porządku i trzeba szybko odwiedzić lekarza. Plamienie implantacyjne jest ponadto bardzo skąpe. Bardziej przypomina przybrudzenie bielizny (takie, jak czasami pojawia się przed okresem), niż krwawienie. Jeśli jest obfite, również wskazuje zatem na komplikacje i konieczność wizyty u lekarza. Inną cechą charakterystyczną plamienia implantacyjnego jest jego kolor – krew jest ciemna, brunatna, wymieszana ze śluzem. Przypomina brunatne upławy.

Jeśli chodzi o ból brzucha, przy plamieniu implantacyjnym zwykle się nie pojawia, ale jeśli występuje, jest ledwo zauważalny.

Niekiedy ciężko jest odróżnić drobne krwawienie na początku ciąży od poronienia zagrażającego. Dzieje się tak m.in. w sytuacji, gdy nie znamy daty naszej ostatniej miesiączki, a ciąża jest dodatkowo niezaplanowana. Wówczas może się okazać, że jesteśmy na bardziej zaawansowanym etapie ciąży i nawet niewielkie krwawienie może być wówczas objawem poronienia zagrażającego. Dlatego też konieczne jest skonsultowanie wątpliwości z lekarzem. Konsultacja pozwoli określić m.in. czas trwania ciąży i ustalić przyczynę krwawienia, a następnie wyznaczyć dalsze postępowanie.

2. Plamienie z powodu poronienia

Ryzyko obumarcia ciąży jest największe w pierwszy 8 tygodniach od zapłodnienia. Wiele kobiet nawet nie wie czasami, że doszło do poronienia, jeśli krwawienie wystąpiło w terminie spodziewanej miesiączki. O utracie ciąży informują nas jednak jeszcze inne objawy, nie tylko krwawienie czy plamienie. To m.in. odczuwanie przez okres dłuższy niż 3 dni:

  • bólu brzucha (w podbrzuszu lub części krzyżowej kręgosłupa),

  • skurcze (mogą być delikatne),

  • osłabienie tkliwości piersi, ustąpienie ewentualnych mdłości.

Objawy te mogą świadczyć o tym, że doszło do wczesnego poronienia samoistnego.