Trądzik niemowlęcy i noworodkowy – charakterystyka
Skóra niemowlęca różni się od skóry człowieka dorosłego: jest o wiele cieńsza, posiada znacznie mniej włókien elastylowych i kolagenowych, warstwa rogowa jest bardziej przepuszczalna, przez co głębsze warstwy skóry są gorzej chronione. Z tego względu w okresie noworodkowym i niemowlęcym bardzo często dochodzi do rozwoju różnego rodzaju dermatoz. Najczęstszą z nich jest trądzik noworodkowy i niemowlęcy – występuje średnio u 20% dzieci poniżej 6. tygodnia życia. Trądzik noworodkowy objawia się:
-
zmianami zapalnymi,
-
grudkami,
-
krostkami.
Częściej trądzik noworodkowy dotyka chłopców. Ustępuje najpóźniej po 4. miesiącach. Rzadko rozwija się do postaci wymagającej radykalnego leczenia – z reguły wystarczająca jest odpowiednia pielęgnacja. Podobnie jest w przypadku trądziku niemowlęcego – ten również częściej pojawia się u chłopców, natomiast rozwija się w wieku 3-16 miesięcy. Objawia się powstawaniem zaskórników, cyst i guzków. Zazwyczaj utrzymuje się 1-2 lata.
Dlaczego dziecko ma trądzik niemowlęcy?
Przyczyny powstawania trądziku niemowlęcego nie są jasno określone. Na zmiany chorobowe mogą wpływać m.in.:
-
zaburzenia gospodarki hormonalnej (są efektem matczynych hormonów androgenowych, które dziecko otrzymało w okresie prenatalnym i później wraz z mlekiem matki w okresie laktacji; inną przyczyną jest produkcja hormonu DHEA przez korę nadnerczy noworodka; oba czynniki mogą prowadzić do nadmiernego produkowania sebum i powstawania zmian skórnych,
-
niewykształcona bariera ochronna skóry i zaburzenia w mikrobiomie (skóra noworodka nie jest jeszcze w pełni wykształcona, aby chronić się przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi – dlatego też wszelkie patogeny mają ułatwioną drogę do głębszych warstw skóry; taka skóra jest także o wiele bardziej skłonna do podrażnień i alergii).
Leczenie trądziku niemowlęcego
Leczenie trądziku niemowlęcego powinno przebiegać w konsultacji z lekarzem lub dermatologiem, przy czym są pewne zasady, które warto wdrożyć, nie czekając na wizytę u specjalisty. Przede wszystkim powinno się wybierać delikatne produkty do mycia ciała, niezawierające substancji komedogennych. Konieczne jest też częste nawilżanie skóry niemowlaka środkami, które wiążą wodę w warstwie rogowej naskórka (zalicza się nich m.in. emolienty dla niemowląt). Należy ponadto unikać przegrzewania dziecka, nie dopuszczać do pocenia się, ubierać go w bawełniane, przewiewne ubranka, stosować hipoalergiczny proszek do prania, utrzymywać skórę dziecka w czystości. Jeśli te zabiegi nie eliminują problemu, warto zgłosić się do lekarza w celu dobrania odpowiedniej terapii. Być może wystarczą dermokosmetyki, ale są przypadki, gdzie konieczne jest zastosowanie kremów lub maści na receptę.
Jakie substancje na trądzik niemowlęcy? Czego szukać w kosmetykach?
Trądzik niemowlęcy powinien ustąpić samoistnie w momencie zaniku gruczołów łojowych w ciągu kilku miesięcy. Jeśli jednak nasilenie zmian jest duże lub utrzymują się one długo, można zastosować zewnętrzne preparaty przeciwtrądzikowe. Nie sięgajcie jednak po pierwsze lepsze kosmetyki „na trądzik niemowlęcy” - nie wszystkie bowiem będą służyć Maluchowi i działać na trądzik. Ba! Mogą nawet zaostrzać zmiany. Czego zatem szukać w kremach i maściach na trądzik niemowlęcy? Polecanymi składnikami są:
-
erytromycyna (w postaci żelu i roztworu),
-
cynk,
-
miedź,
-
alantoina,
-
D-pantenol,
-
oleje organiczne,
-
wyciągi z ziół,
O ile preparaty na bazie cynku, miedzi, olejów czy wyciągów z ziół są ogólnodostępne, o tyle środki z erytromycyną zwykle muszą być przepisane przez lekarza. Eksperci wskazują na korzystne zastosowanie preparatów będących połączeniem cynku i erytromycyny. Jeśli taka kuracja nie daje efektów, niekiedy konieczne jest zastosowanie ogólne erytromycyny.
Niektórzy lekarze przepisują także doustnie izotretynoinę – wskazaniem do tego są ciężkie, guzkowe i torbielowe postaci trądziku niemowlęcego, które nie reagują na leczenie miejscowe i antybiotyki doustne, a trądzik ma tendencję do bliznowacenia.
Trądzik niemowlęcy – czym smarować skórę? Ranking kosmetyków
Wybierając kosmetyki do skóry dotkniętej trądzikiem niemowlęcym, zwracajcie uwagę na to, aby składy preparatów były hipoalergiczne, bazowały na substancjach nawilżających, przeciwzapalnych, ochronnych. Najlepiej sprawdzą się zatem dermokosmetyki. Nie należą one do najtańszych – zdecydowanie przewyższają cenami produkty drogeryjne, ale są za to bardzo wydajne, więc ostatecznie cena, w moim odczuciu, jest taka sama, jakbyśmy kupili tańszy produkt z drogerii. Jakie kosmetyki polecam? Poniżej zamieszczam subiektywne zestawienie tego, co sprawdziło się u nas, gdy córka miała trądzik niemowlęcy, a także co poleca wiele innych mam na grupach na Facebooku. Kolejność jest losowa.
1. La Roche-Posay Lipikar Baume AP+M
To preparat, który zawiera bardzo zaawansowaną formułę przeciwko podrażnieniom, swędzeniu skóry, stanom zapalnym. Jego zaletą jest to, że uzupełnia płaszcz lipidowy skóry o niezbędne składniki, aby stała się bardziej szczelna i odporna na działanie szkodliwych czynników ze środowiska zewnętrznego. Formuła ta nie zawiera także żadnych parabenów i można ją stosować nawet od 1. dnia życia. Świetnie nawilża, rzeczywiście zmniejsza swędzenie skóry, ale... jest jedna wada tego produktu. Jeśli skóra jest uszkodzona, może szczypać – tak było zarówno u mnie, jak i u córki. Taką opinię usłyszałam także od kilku innych mam. Także jeśli jest jakaś ranka czy podrażnienie na skórze, lepiej odczekać trochę do zagojenia, zanim zaczniemy ponownie stosować Lipikar. Do tego czasu stosujmy inne preparaty, np. z listy poniżej.
2. A-Derma Dermalibour+ CICA
To świetny, naturalny preparat, który doskonale koi i łagodzi wszelkiego rodzaju podrażnienia na skórze. Doskonale łagodzi stany zapalne, zaczerwienienia, wysypki, inne zmiany skórne – pod tym względem, moim zdaniem, nie ma sobie równych! Zawsze, gdy tylko coś pojawia się na skórze córki lub mojej i jest czerwone, smarujemy tym preparatem i naprawdę po 1-2 dniach nie ma śladu. Ważne jest jednak, aby nie przesadzić i aplikować krem 1-2 razy dziennie, a pomiędzy aplikacjami nawilżać skórę, ponieważ A-Derma Dermalibour+ CICA zawiera w składzie cynk i nieco wysusza cerę. Z drugiej strony dzięki temu działa antybakteryjnie i hamuje namnażanie się bakterii, przez co sprawdzi się nawet przy rozwoju infekcji o podłożu grzybiczym.
3. Bepanthen Baby
To jeden z moich ulubionych kosmetyków dla niemowląt (i dorosłych!). Ma bardzo uniwersalne zastosowanie. Przede wszystkim sprawdza się na odparzenia pieluszkowe i ponieważ takie jest podstawowe zastosowanie, zaczęłam używać go w przypadku, gdy na buźce lub innych miejscach ciała pojawiały się stany zapalne i podrażnienia. Można go np. z powodzeniem stosować w kuracji trądziku niemowlęcego bazującej na A-Dermalibour+ CICA, smarując kilka razy dziennie skórę tym tłustym kremem. Bepanthen Baby świetnie pielęgnuje, natłuszcza skórę, ale jednocześnie pozwala jej oddychać. Nie znam przypadków, aby uczulał. Dodatkowo wspiera procesy regeneracji skóry i wzmacnia naturalna barierę lipidową. U nas sprawdził się także jako preparat przeciwświądowy. Bardzo polecam do różnego rodzaju problemów skórnych u niemowląt.
Bibliografia
-
Kaszuba A., Kuchciak-Brancewicz M.: Atopowe zapalenie skóry i pokrzywka, [w:] Kaszuba A., Kuchciak-Brancewicz M.: Ilustrowana dermatologia dziecięca. Podstawowe problemy kliniczne w pytaniach i odpowiedziach. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2013, ss. 117-118.