Przewijanie dziecka – co warto wiedzieć?
Zmiana pieluszki to pierwsze wyzwanie, z którym mierzą się świeżo upieczeni rodzica. Oczywiście na początku – po porodzie, w szpitalu – położna zapewne pokaże, jak powinno się noworodka przewijać, jednak warto mieć po powrocie do domu małą ściągę, aby wszystko zrobić prawidłowo. Tym bardziej, że zmiana pieluchy wiąże się nie tylko z pytaniem „w jaki sposób to zrobić?”, ale także kiedy przewijać dziecko, jak często, przed czy po karmieniu, czy za każdym razem smarować pupę kremem itd. Jak widać, niby prosta zmiana pieluchy, a jednak początkowo staje się dużym wyzwaniem (później oczywiście przechodzi to w rutynę i nie sprawia rodzicom żadnych problemów).
Jak często powinno się zmieniać pieluchę?
Mimo że producenci trąbią o ultra-dobrej wchłanialności wilgoci pieluch jednorazowych (nawet do 12 godzin!), to nie należy za bardzo czekać ze zmianą pieluchy, gdy dziecko zrobi siusiu. Niektóre noworodki mają bowiem tak delikatną skórę, że wystarczy kilka-kilkanaście minut, aby powstały odparzenia. Jeśli natomiast dziecko zrobi kupę, należy pieluchę zmienić niezwłocznie – nawet jeśli nie czuje ono dyskomfortu, ponieważ, o ile mocz nie wszystkim maluszkom od razu zaszkodzi, gdy znajduje się w pieluszce, o tyle kał bardzo szybko prowadzi do odparzeń. A odparzenie – każde, zarówno lekkie, jak i w postaci odpieluszkowego zapalenia skóry – to podrażnienie, które polega na uszkodzeniu naturalnej bariery lipidowej skóry dziecka, co z kolei wiąże się z długotrwałym leczeniem, gdyż jest konieczność odbudowy bariery ochronnej.
Warto ponadto wiedzieć, że w przypadku pieluszek jednorazowych stosuje się różne chemikalia odpowiedzialne za wiązanie moczu w żel, a także nie gwarantują one dostępu powietrza. Jeśli zaniedbamy szybką zmianę pieluchy w przypadku pampersów jednorazowych i nie zauważymy w miarę szybko nawet lekkiego zaczerwienienia skóry, może się okazać, że dojdzie do poważnych zmian zapalnych. W tym miejscu nasuwa się pytanie, co z pieluchami wielorazowymi? Okazuje się, że ani jedno-, ani wielorazówka nie powinna pozostawać na pupie przez wiele godzin, gdyż dziecko – dopóki jest karmione wyłącznie mlekiem – siusia nawet co 15 minut, zatem odwlekanie przewinięcia dziecka powyżej 2-3 godzin może zaszkodzić jego skórze, zarówno w przypadku pieluch jedno-, jak i wielorazowych.
Odpowiadając, jak często zmieniać dziecku pieluchę:
- należy przewijać dziecko po każdym zrobieniu siusiu i bezwzględnie po zrobieniu kupy – i to niezwłocznie,
- niezależnie od stanu, należy zmieniać pieluchę nie rzadziej, niż co 2-3 godziny w ciągu dnia (wyjątkiem jest noc – zwłaszcza w przypadku starszych dzieci – wówczas można nieco wydłużyć odstęp między wymianą pieluszki),
- dodatkowo warto zmieniać pieluszkę dziecku po każdym karmieniu – najlepiej na 30 minut po zakończeniu karmienia.
Pamiętaj, że większość dzieci nie załatwia się przez sen, ale dopiero po przebudzeniu, więc nie musisz wybudzać malca, aby zmienić mu pieluchę, jeżeli śpi przez 6 czy 8 godzin. Jeśli jednak budzi się na nocne karmienie, będzie prawdopodobnie wymagał także przewinięcia za każdym razem.
Czy wielorazowa pielucha to mniejsze ryzyko odparzeń?
Tak – pieluchy wielorazowe zapewniają bowiem lepszy dostęp powietrza do skóry dziecka i dodatkowo nie występują w nich żadne substancje chemiczne (w pieluchach jednorazowych nie ma dostępu do powietrza oraz występują sztuczne substancje, których zadaniem jest wiązanie moczu w żel). To wszystko sprawia, że skóra ma w pieluchach wielorazowych o wiele lepsze warunki i jest mniej narażona na odparzenia, o ile oczywiście zmieniamy pieluchę wystarczająco często. Można również w takich pieluszkach zastosować otulacze z wkładem chłonnym (np. otulacz wełniany), które zapewniają odpowiednią higienę, są łatwiejsze w użytkowaniu i wykonane z delikatnych, miękkich materiałów.
Jeśli chodzi natomiast o wygodę dla rodzica, pieluchy jednorazowe zdecydowanie wygrywają porównanie, stąd większość rodziców wybiera właśnie jednorazówki, zamiast pieluch wielorazowych. Jeśli i Ty zdecydowałaś się na pieluchy jednorazowe, na początek kup kilka paczuszek oznaczonych cyfrą 1 (chyba, że masz wcześniaka – wówczas mogą być konieczne tzw. zerówki). Pieluchy z oznaczeniem 1 szybko stają się za małe i konieczne jest przejście na nr 2 – zwykle po 3-4 tygodniach, zatem nie rób od razu zapasów, tylko dokupuj paczki pieluch na bieżąco – tym bardziej, że może się okazać, że pieluszki przez Ciebie wybrane uczulają dziecko i konieczna jest zmiana producenta. I nie ma tu znaczenia, czy wybrałaś najdroższe, „najlepsze jakościowo” pampersy – u niektórych dzieci się sprawdzą, a u innych spowodują alergię i sprawdzą się u nich np. tańsze pieluchy z supermarketu.
Gdzie zmieniać dziecku pieluchę?
Miejsce przewijania dziecka ma ogromne znaczenie – powinno być ono bowiem łatwe do utrzymania w czystości, bezpieczne oraz wygodne dla rodzica.
Ciekawym – ale niestety dość drogim – rozwiązaniem są komody do przewijania. Można też kupić komodę, która będzie miała zdejmowaną nakładkę do przewijania i gdy dziecko urośnie, taki mebel stanie się elementem stałym wyposażenia sypialni. Najtańszym jednak rozwiązaniem – i bardzo praktycznym – jest zakup przewijaka, który można położyć na łóżku lub – jeśli ma specjalne nóżki podtrzymujące – na ramie łożeczka. Na przewijak należy dokupić pokrowiec (prześcieradełko), dzięki któremu przewijanie będzie przyjemniejsze dla dziecka (materiał na przewijaku zwykle jest zimny, gdyż jest wykonany z plastiku lub folii).
Poza tym pamiętaj o bezpieczeństwie dziecka – zapewnij mu odpowiednią przestrzeń, aby mogło leżeć na niej bez strachu, że spadnie. Dziecka nie wolno również pozostawiać na przewijaku bez opieki – nawet na sekundę! Jest wiele przypadków złamań czaszki po spadnięciu z przewijaka.
Warto również wspomnieć o przewijaniu dziecka poza domem – w przychodni czy na ławce w parku. W takiej sytuacji warto mieć przy sobie matę do przewijania (kosztuje kilka złotych) oraz pieluszkę flanelową do podłożenia pod pupę (aby dziecku było bardziej komfortowo).
Co jest potrzebne do zmiany pieluchy?
Zanim rozbierzesz dziecko do przewijania, przygotuj wcześniej w okolicach przewijania następujące rzeczy:
- czysta pieluszka,
- duże waciki i woda przegotowana (i przestudzona do ciepłej) w miseczce,
- maść do zdrowej pupy,
- ubranko na zmianę w razie awarii.
W przypadku zdrowej skóry nie stosuje się maści z cynkiem czy innych produktów do leczenia odparzeń. Pamiętaj, że im prostszy skład maści, tym lepszy! Powinna być ona przede wszystkim tłusta, aby wilgoć z pieluszki nie macerowała skóry. Smaruj ponadto naprawdę cieniutką warstwę – wystarczy wielkość ziarenka grochu. Możesz też spróbować początkowo nie smarować pupy dziecka niczym i zastosować maść pod pieluszkę dopiero w sytuacji, gdyby pojawiły się problemy (wtedy po wyleczeniu problemu musisz już stosować profilaktycznie maść do zdrowej pupy).
Kolejny aspekt, to mycie pupy podczas przewijania: dlaczego polecamy waciki i wodę, a nie chusteczki? Okazuje się, że chusteczki nawilżane są świetne, ale na wyjścia z domu, a nie do codziennego stosowania, gdyż mogą powodować odparzenia, uczulać, a u dziewczynek nawet predysponować do zrastania się warg sromowych! Wyjątkiem są chusteczki nasączane tylko wodą, jednak jest to drogie rozwiązanie.
Jak zmienić pieluchę? Instrukcja krok po kroku
Krok 1. Położenie na przewijak
W pierwszym kroku kładziemy dziecko na przewijak, po czym rozpinamy ubranko. Jeżeli nie ma takiej potrzeby, nie ściągamy całego pajacyka, tylko odwijamy dolną część (chyba że ubranko się zabrudziło i trzeba i tak założyć nowe – wówczas zrób to jak najszybciej, aby dziecku nie było zimno lub przykryj je na czas przewijania lekkim kocykiem.
Krok 2. Zdjęcie pieluszki
Otwieramy pieluszkę rozpinając rzepy. Następnie górną (przednią) część przykładamy do tylnej, zamykając tym sposobem zawartość w środku pieluchy, po czym wsuwamy ją pod spód pupy i rozpoczynamy oczyszczanie (jeśli pośladki są mocno brudne, można taką pieluszkę pozostawić na czas wstępnego ich czyszczenia, aby uniknąć nadmiernego bałaganu) lub od razu wyrzucamy.
Krok 3. Oczyszczanie
Kolejny krok to oczyszczenie pupy z moczu lub kału.
W przypadku dziewczynek zaczynamy pielęgnację od oczyszczenia wacikiem nasączonym wodą skóry w okolicach sromu, po czym kierujemy się w okolicę odbytu (nigdy odwrotnie, aby nie przenieść bakterii z okolic odbytu do pochwy). Przy czyszczeniu okolic sromu, delikatnie rozchylamy wargi sromowe i wycieramy zbierającą się tutaj wydzielinę. Czyścimy wszystkie zagłębienia i fałdki.
U chłopców najwięcej nieczystości gromadzi się przy worku mosznowym i pod penisem. Należy odsłonić ujście cewki moczowej i przemyć je wacikiem nasączonym wodą, gdyż w to miejsce łatwo dostaje się kał i powoduje infekcje. Nie odciągaj napletka!
Uwaga! Po oczyszczeniu skóry niemowlaka dokładnie ją osusz, zanim zaczniesz ją smarować maścią czy zakładać pieluchę, gdyż niedokładnie osuszona pupa może łatwo się w pieluszce odparzyć. Warto w tym celu wietrzyć pupę przynajmniej 5 minut przy każdej zmianie pieluchy, a w przypadku istniejących już odparzeń, nawet 15 minut.
Krok 4. Doczyszczenie pupy, smarowanie i wsunięcie nowej
Po oczyszczeniu, wyrzucamy starą, zawiniętą pieluchę spod puchy, przekładamy rękę pod jednym udem (po tej samej stronie, co ręka), a drugie udo łapiemy nachwytem (czyli palce są u góry, a kciuk pod spodem). Następnie należy podwinąć miednicę dziecka w taki sposób, aby zbliżyć jego nóżki do brzuszka. W przypadku osób praworęcznych przekłada się lewą rękę pod prawym udem dziecka i łapiemy wtedy udo lewe (osoby leworęczne odwrotnie). W takiej pozycji możemy jeszcze doczyścić pupę, wygodnie ją posmarować maścią, po czym włożyć pod nią nową pieluszkę.
Alternatywą jest przekręcanie dziecka na boczek. Wówczas też chwytamy niemowlę za udo, tak jak wyżej i delikatnie przekręcamy na bok (w stronę ręki, która wykonuje obrót dziecka). Druga ręka w tym czasie może wyjąć brudną pieluchę i ją oczyścić – najpierw jeden, a potem drugi bok.
Jeśli chodzi o etap smarowania, koniecznie należy omijać błony śluzowe – zwłaszcza u dziewczynek, gdyż kosmetyk może spowodować nawet zrośnięcie się warg sromowych.
Krok 5. Zakładanie pieluchy
Nową pieluszkę podkładamy napisem do przodu i częścią z przyczepionymi rzepami do tyłu. Przód pieluszki nakładamy na krocze i brzuch, uważając na niezagojony pępek niemowlaka, jeśli jeszcze kikut nie odpadł – wówczas konieczne jest zawinięcie brzegu pieluszki z przodu, aby ta nie zasłaniała pępka i zapewniała mu dostęp powietrza. Następnie zapinamy dość ciasno rzepy (ale w taki sposób, aby można było jeszcze włożyć od góry dwa palce). Na koniec wywijamy falbanki na zewnątrz przy nóżkach, aby zapobiec wyciekaniu z pieluchy.
Jak zmieniać pieluchę? Filmiki instruktażowe
Poniżej przedstawiamy kilka filmików instruktażowych, które mogą okazać się bardzo pomocne, zwłaszcza dla świeżo upieczonych rodziców.
