Darmowy aparat na zęby z NFZ – do ilu lat przysługuje?
Darmowy aparat na NFZ przysługuje dla dzieci do 12. roku życia. Z kolei koszty leczenie ortodontycznego po wykonaniu aparatu mogą być finansowane przez NFZ do ukończenia przez dziecko 13. roku życia. Po tym czasie nie ma już możliwości skorzystania z jakiejkolwiek refundacji na leczenie ortodontyczne. W kolejnych latach sami musimy pokrywać wszelkie koszty związane z wizytami u ortodonty, wykonaniem aparatu czy koniecznych badań (np. RTG jamy ustnej).
Jaki rodzaj aparatu na zęby dla dziecka jest refundowany?
Dzieci mogą uzyskać darmowy aparat na zęby do 12. roku życia, ale niestety refundacja nie obejmuje większości form leczenia ortodontycznego. Możliwe jest uzyskanie refundacji wyłącznie na ruchomy aparat na zęby – niestety stały aparat nie jest w żaden sposób finansowany przez NFZ, co jest dużą wadą, ponieważ często konieczne jest wprowadzenie leczenia aparatem stałym u dziecka (leczenie aparatem ruchomym jest o wiele mniej skuteczne).
Refundacja obejmuje dodatkowo do ukończenia przez dziecko 13. roku życia:
-
naprawdę aparatu ruchomego,
-
kontrolę zgryzu po zakończeniu leczenia,
-
wykonanie zdjęć pantomograficznych zębów (2 razy w ciągu całego leczenia i na podstawie skierowania do ortodonty).
Co jeszcze obejmuje refundacja leczenia ortodontycznego z NFZ?
Szczegóły refundacji aparatu na zęby dla dziecka z NFZ znajdują się w katalogu zakresu świadczeń gwarantowanych w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 64/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 20 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie stomatologiczne (na postawie art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25 oraz art. 146 pkt 1,3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.1). Poniżej przedstawiam szczegóły znajdujące się w tym dokumencie, dotyczące refundacji leczenia ortodontycznego dla pacjenta w ramach umowy z NFZ – jest to lista niektórych procedur finansowanych przez NFZ podczas leczenia ortodontycznego dziecka:
-
zdjęcie RTG jamy ustnej z opisem,
-
zdjęcie cefalometryczne w uzasadnionych przypadkach,
-
wycisk jednej szczęki w celu diagnozy oraz planowania leczenia,
-
korekcyjne szlifowanie zębów,
-
analiza telerentgenogramu,
-
leczenie aparatem ortodontycznym jednoszczękowym lub dwuszczękowym,
-
kontrola leczenia aparatem ruchomym maksymalnie 12 razy w ciągu 12 miesięcy,
-
naprawa aparatu z wyciskiem,
-
rekonstrukcja aparatu w niewielkim zakresie.
Ponadto w przypadku, gdy występują u dziecka wady wrodzone twarzoczaszki, realizowane są również takie świadczenia NFZ, jak m.in.:
-
korekta zaburzeń zębowo-zgryzowym aparatem ruchomym,
-
korekta zaburzeń zębowo-zgryzowych aparatem stałym,
-
leczenie retencyjne.
Jak uzyskać darmowy aparat na zęby dla dziecka z NFZ?
Aby uzyskać darmowy aparat na zęby dla dziecka w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, należy zgłosić dziecko do ubezpieczenia, co może wykonać jeden z rodziców. W tym celu rodzic musi poinformować płatnika składek o członkach rodziny, których chce zgłosić do ubezpieczenia. Należy tego dokonać niezwłocznie – np. po urodzeniu dziecka.
Jeśli jednak żaden z rodziców nie posiada obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego i nie ma uprawnień do świadczeń zdrowotnych na podstawie innych przepisów, do ubezpieczenia zdrowotnego dziecko mogą zgłosić dziadkowie, którzy posiadają ubezpieczenie.
Istotne jest, że w przypadku zmiany pracodawcy członkowie rodziny przypisani do naszego ubezpieczenia, także zostaną wyrejestrowani z ubezpieczenia – należy wówczas dokonać ponownego zgłoszenia, ale już u nowego pracodawcy.
Czas oczekiwania na refundację aparatu na zęby
Jak widać, wydaje się proste uzyskanie aparatu na zęby dla dziecka z refundacją NFZ. Niestety, to często pozory. Z analizy danych przedstawianych przez NFZ wynika, że standardowo na wizytę u ortodonty na NFZ, który udziela świadczeń dla dzieci, nierzadko trzeba czekać po kilka lat. W Kielcach np. czas ten wyniósł nawet... uwaga – 7 lat! Niewiele jest miejscowości, gdzie do ortodonty czeka się krótko. Podobnie długi czas oczekiwania występuje, jeśli chcemy uzyskać aparat w ramach refundacji NFZ – w efekcie czego dzieci często nie doczekują się leczenia ortodontycznego, ponieważ dochodzi do przekroczenia wieku ustawowego 12 lat. Aby nie być gołosłownym, poniżej przedstawiam tabelę, w której zawarty jest minimalny i maksymalny czas oczekiwania na wizytę u ortodonty w poszczególnych miastach – są to publiczne dane NFZ opublikowane 25. marca 2022 roku.
Jak widać, są miejscowości, gdzie czeka się krótko – np. w Lublinie na wizytę dostaniemy się nawet od ręki, podobnie jak Łodzi czy Opolu. Natomiast w Zielonej Górze, Katowicach, Rzeszowie czy Kielcach czas oczekiwania jest naprawdę długi. W związku z tym korzystanie z leczenia ortodontycznego finansowanego przez NFZ nierzadko staje się tylko teorią i rodzice i tak muszą kierować dziecko na leczenie w formie prywatnej.
Ruchomy aparat na zęby z NFZ czy stały – prywatnie?
Kolejna wada to brak refundacji aparatów stałych przez NFZ. Niekiedy aparat stały jest konieczny, aby leczenie przynosiło efekty. Aparatem ruchomym można zniwelować wiele wad, ale leczenie trwa długo i niestety – wada zgryzu może powrócić. W przypadku aparatu stałego leczenie jest bardzo skuteczne, a efekty pojawiają się bardzo szybko. Aparatem stałym można ponadto z powodzeniem leczyć wiele nietypowych wad zgryzu, co nie zawsze jest możliwe z zastosowaniem aparatu ruchomego. Ponadto aparat ruchomy, wbrew pozorom, jest o wiele mniej wygodny od stałego (sama nosiłam w dzieciństwie aparat ruchomy – był bardzo niewygodny i nie okazał się skuteczny; natomiast na studiach zdecydowałam się na leczenie aparatem stałym – szybko się do niego przyzwyczaiłam, a leczenie przyniosło trwałe, zadowalające skutki), co może utrudniać dziecku noszenie go. W efekcie Maluch może po prostu odmawiać wkładania aparatu lub nosić go tylko w nocy (aparat ruchomy niemal uniemożliwia mówienie, przeszkadza w oddychaniu, trzeba go zdejmować do jedzenia – sprawia to, że np. w szkole i w towarzystwie dzieci w ogóle nie noszą aparatów, przez co leczenie jest nieskuteczne). Zalet aparatu stałego nad ruchomym jest jeszcze więcej, ale myślę, że wymieniłam najważniejsze i decydujące.
Jakie jest zatem moje stanowisko? Zdecydowanie uważam, że lepiej jest wybrać aparat stały i w taki sposób leczyć wadę zgryzu, niż aparat ruchomy. Rozumiem jednak, że nie wszyscy rodzice mogą sobie pozwolić na takie koszty – aparat stały sam w sobie jest już na starcie droższy od ruchomego, przez co pozostaje poza zasięgiem wielu osób.
Ile kosztuje aparat na zęby dla dziecka?
Ruchomy aparat na zęby jest zdecydowanie tańszy od stałego, przy czym może bazować na różnych mechanizmach – w związku z tym rozrzut cenowy jest dość spory i wynosi od 300 do ok. 1000 zł. Konieczna jest ponadto wymiana takiego aparatu co ok. 2-3 lata oraz odbywanie wizyt u ortodonty. W przypadku aparatu stałego cena początkowa jest jeszcze wyższa – i tutaj również występują spore różnice w kosztach, co jest uzależnione od rodzaju aparatu, technologii wykonania czy materiału. Najprostsze aparaty stałe mają metalowe łuki. Za jeden łuk zapłacimy ok. 1500-2000 zł. Są także aparaty z wyższej półki – ceramiczne – których koszt zaczyna się od ok. 3000 zł za jeden łuk. Podobne są ceny aparatów kryształowych. Wybierając jednak najtańszą opcję, nie narażamy się na aż tak wysokie koszty – aparat metalowy jest w zasięgu cenowym wielu rodziców. A warto pamiętać, że wybierając aparat stały mamy pewność, że leczenie będzie skuteczne i szybciej zobaczymy efekty (nawet po kilku miesiącach). Koszty wizyt w przypadku leczenia aparatem stałym nie różnią się znacznie od kosztu wizyty w przypadku leczenia ortodontycznego aparatem ruchomym.
Dlaczego warto założyć dziecku aparat na zęby?
Na zakończenie chciałabym uczulić Was na wagę leczenia wad zgryzu – jeśli jeszcze nie jesteście przekonani, czy zakładać dziecku aparat na zęby. Proste zęby to nie tylko walor estetyczny – ważne jest, aby zgryz był prawidłowy dla ogólnego zdrowia dziecka. Krzywe zęby mogą bowiem powodować:
-
wady postawy,
-
wady wymowy,
-
większe ryzyko rozwoju próchnicy i innych chorób jamy ustnej (ze względu na utrudnienia w czyszczeniu zębów),
-
kruszenie się zębów, łamanie, pękanie,
-
bóle głowy i żuchwy, chrapanie, bezdech senny – w wyniku obciążonych mięśni żwaczy,
-
recesję dziąseł,
-
ścieranie się zębów.
Konsekwencji zaniechania leczenia ortodontycznego jest wiele i są one bardzo poważne – rzutują niemal na całe ciało dziecka i jego zdrowie. Warto zatem korzystać z takiego leczenia jak najwcześniej.
Bibliografia
-
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 64/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 20 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie stomatologiczne (na postawie art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25 oraz art. 146 pkt 1,3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm. 1).
-
Zarządzenie Nr 90/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 października 2008 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie stomatologiczne? Program ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki Na postawie art. 102 ust. 5 pkt 21 i 25 oraz art. 146 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027).
